Danıştay 2. Daire 2016/2815 Esas 2021/5184 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/2815
Karar No : 2021/5184
DAVACI : … Sendikası

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

DAVANIN KONUSU: 17/04/2015 günlü, 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 10. maddesinin 3. fıkrasında yer alan ''... engellilik durumlarının başvurdukları alan itibarıyla öğretmenlik yapmaya elverişli olması gerekir.'' ibaresinin, 20. maddesinin 2. fıkrasının b/4 bendinde yer alan ''Görevin gerektirdiği diğer mevzuat'' ibaresinin, 48. maddesinin 2. fıkrasında yer alan ''... öğretmen ihtiyacı bulunan ilçe gruplarındaki eğitim kurumlarına valiliklerce resen yapılır.'' ibaresinin, aynı maddenin 6. fıkrasında yer alan ''8 yıllık görev süresinin hesabına; aynı eğitim kurumunda ikinci görev kapsamında yönetici olarak geçen görev süreleri hariç olmak üzere ...'' ibaresinin, 49. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali istemektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Davacı sendika tarafından;
Yönetmeliğin 10. maddesinin 3. fıkrası yönünden, Anayasa’nın "Hizmete girme" başlıklı 70. maddesinde yer verilen "Her Türk, kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez." hükmüne aykırı olduğu, ayrıca engelli bir bireyin 4 yıllık üniversite bitirmesi buna paralel olarak da eğitim fakültesini bitirip öğretmen olmak istemesinin takdire şayan bir durum olduğu, engelli bireyden zaten tıbbi rapor istenilmediği;
Yönetmeliğin 20. maddesinin 2. fıkrasının b/4 bendi yönünden, görevin gerektirdiği diğer mevzuat ifadesinin belirsiz olduğu, görevin gerektirdiği diğer mevzuatın tek tek belirlenmesi ve sınava girecek personelin hangi mevzuattan sorumlu olduğunu bilmesi gerektiği;
Yönetmeliğin 48. maddesinin 2. fıkrası yönünden, 657 sayılı Kanun’un 72. maddesine aykırı olduğu, Bakanlıkta olan atama yetkisinin, bu maddeye göre Valiliğe verildiği, 652 sayılı KHK'da Valiliğe, ilçe gruplandırması yaparak öğretmen atama görevi verilmediği;
Yönetmeliğin 48. maddesinin 6. fıkrası yönünden, dava konusu düzenlemede, 657 sayılı Kanun’un 88. maddesine aykırılık bulunduğu;
Yönetmeliğin 49. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi yönünden, dava konusu olan düzenlemenin, Anayasa’nın 41. maddesine ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 72. maddesine aykırı olduğu ileri sürülmüştür.

DAVALININ SAVUNMASI : Davalı idare tarafından;
Yönetmeliğin 10. maddesinin 3. fıkrası yönünden; Anayasa’nın 70. maddesinde "Her Türk, kamu hizmetlerine girme hakkına sahiptir. Hizmete alınmada, görevin gerektirdiği niteliklerden başka hiçbir ayırım gözetilemez." hükmüne yer verildiği; 657 sayılı Kanun’un 48/A/7. maddesinde; 53 üncü (engelli personel çalıştırma yükümlülüğü) madde hükümleri saklı kalmak kaydı ile görevini devamlı yapmasına engel olabilecek akıl hastalığı bulunmamak şartının öngörüldüğü, yine aynı Kanunun 48/B/2. maddesinde "Kurumların özel kanun veya diğer mevzuatında aranan şartları taşımak." hükmünün yer aldığı; 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu’nun 43. maddesi uyarınca, öğretmenlik mesleğinin özel ihtisas mesleği olduğu, bu görevi yerine getirecek olan engelli öğretmen adaylarının, sağlık ve engel durumları açısından bu görevleri layıkıyla yerine getirebilmelerinin gerektiği;
Yönetmeliğin 20. maddesinin 2. fıkrasının b/4 bendi yönünden, birbirinden farklı eğitim programları uygulayan eğitim kurumlarındaki öğretmenlerin, görev yaptıkları eğitim kurumunun tabi olduğu özel mevzuat için bu düzenlemenin yapıldığı, ayrıca görevin gerektirdiği diğer mevzuatın neleri kapsadığını içeren kılavuzun sınav tarihinden iki ay önce duyurulduğu;
Yönetmeliğin 48. maddesinin 2. fıkrası yönünden, 652 sayılı KHK'nın 37/2. maddesinde "Bakan, gerekli gördüğü hâllerde atama yetkisini merkez teşkilatında alt kademelere, illerde valilere devredebilir." hükmüne yer verildiği, zaten illerde görev yapan öğretmenlerin atama yetkisinin valiliklere devredilmiş bulunduğu;
Yönetmeliğin 48. maddesinin 6. fıkrası yönünden, 18/06/2014 tarihli Millî Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumları Yönetici ve Öğretmenlerinin Norm Kadrolarına İlişkin Yönetmelikte, öğretmen normları ile yönetici normlarının birbirinden bağımsız ayrı ayrı belirlendiği, diğer taraftan Millî Eğitim Bakanlığı Eğitim Kurumları Yöneticilerinin Görevlendirilmelerine Dair Yönetmelik hükümlerine göre, yöneticilik görev süresinin 4 yıl olduğu ve bu sürenin aynı eğitim kurumunda 4 yıl daha uzatılmasının öngörüldüğü;
Yönetmeliğin 49. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendi yönünden, düzenlemenin üst hukuk normlarına aykırı olmadığı, aile durumu mazeretinde eşlerin çalıştıkları yerlerde alanları itibariyle ihtiyaç bulunmaması halinde ve eşlerin de isteği ile, ihtiyaç olan üçüncü bir yerde aile birliğinin sağlanmasının amaçlandığı yolunda savunma yapılmıştır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin dava konusu olan kısımları yönünden davanın reddine karar verilmesi gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : 17/04/2015 günlü, 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 10. maddesinin 3. fıkrası yer alan ''... engellilik durumlarının başvurdukları alan itibarıyla öğretmenlik yapmaya elverişli olması gerekir.'' ibaresinin, 20. maddesinin 2. fıkrasının b/4 bendinde yer alan ''Görevin gerektirdiği diğer mevzuat'' ibaresinin, 48. maddesinin 2. fıkrasında yer alan ''... öğretmen ihtiyacı bulunan ilçe gruplarındaki eğitim kurumlarına valiliklerce resen yapılır.'' ibaresinin, 48. maddesinin 6. fıkrasında yer alan ''8 yıllık görev süresinin hesabına; aynı eğitim kurumunda ikinci görev kapsamında yönetici olarak geçen görev süreleri hariç olmak üzere ...'' ibaresinin, 49. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali istenilmektedir.
Kamu hizmetinin etkin ve verimli şekilde yürütülebilmesi için gerekli önlemleri almakla ve bu kapsamda öğretmenlerin atama ve nakillerini kurala bağlama, kadro açıklarını kapatma, öğrencilerin eğitim hakkını korurken öğretmen dağılımını da gözetme, buna göre planlar yaparak kanunlara uygun genel düzenleyici işlemler ihdas etme ile mükellef olan idarenin, bu yetkisine uygun biçimde, engellilikten kaynaklanan derecelendirmeler, sınıflandırmalar ve tanımlamalarda, alan itibarıyla değerlendirme ve öğretmen ihtiyacı bulunan ilçelerdeki eğitim kurumlarına hizmete en uygun şekilde valiliklerce resen atama yapılmasını sağlamak ve eğitim yönetimini etkin kılmak amacıyla yapmış olduğu dava konusu düzenlemede hukuka, hizmet gereklerine ve üst normlara aykırılık bulunmadığı gibi değişik hizmet bölgelerindeki öğretmen ihtiyacı gözetilerek eğitim ve öğretimin sağlıklı bir biçimde yürütülmesi sağlanmaya çalışıldığından davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci ve Onikinci Dairelerince, 2575 sayılı Danıştay Kanunu'na 3619 sayılı Kanun'un 10. maddesiyle eklenen Ek 1. madde uyarınca yapılan müşterek toplantıda işin gereği düşünüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT :
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın -dava konusu işlemin tesis edildiği tarihteki şekliyle- 124. maddesinde; "Başbakanlık, bakanlık ve kamu tüzel kişileri, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartı ile, yönetmelikler çıkarabilirler." hükmü yer almıştır.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun "Öğretmenlik" başlıklı 43. maddesinde; "Öğretmenlik, Devletin eğitim, öğretim ve bununla ilgili yönetim görevlerini üzerine alan özel bir ihtisas mesleğidir. Öğretmenler bu görevlerini Türk Milli Eğitiminin amaçlarına ve temel ilkelerine uygun olarak ifa etmekle yükümlüdürler.
Öğretmenlik mesleğine hazırlık genel kültür, özel alan eğitimi ve pedagojik formasyon ile sağlanır.
Yukarıda belirtilen nitelikleri kazanabilmeleri için, hangi öğretim kademesinde olursa olsun, öğretmen adaylarının yüksek öğrenim görmelerinin sağlanması esastır. Bu öğrenim lisans öncesi, lisans ve lisans üstü seviyelerde yatay ve dikey geçişlere de imkan verecek biçimde düzenlenir.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.) Öğretmenlik mesleği; adaylık döneminden sonra öğretmen, uzman öğretmen ve başöğretmen olmak üzere üç kariyer basamağına ayrılır. (Mülga ikinci cümle: 1/3/2014-6528/5 md.)
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Aday öğretmenliğe atanabilmek için; 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde sayılan şartlara ek olarak, yönetmelikle belirlenen yükseköğretim kurumlarından mezun olma ve Bakanlıkça ve/veya Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi tarafından yapılacak sınavlarda başarılı olma şartları aranır.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Aday öğretmenler, en az bir yıl fiilen çalışmak ve performans değerlendirmesine göre başarılı olmak şartlarını sağlamak kaydıyla, yapılacak yazılı veya yazılı ve sözlü sınava girmeye hak kazanırlar. Uygulanacak olan sözlü sınavda aday öğretmenler;
a) Bir konuyu kavrayıp özetleme, ifade kabiliyeti ve muhakeme gücü,
b) İletişim becerileri, öz güveni ve ikna kabiliyeti,
c) Bilimsel ve teknolojik gelişmelere açıklığı,
d) Topluluk önünde temsil yeteneği ve eğitimcilik nitelikleri,
yönlerinden Bakanlıkça oluşturulacak komisyon tarafından değerlendirilir.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Sınavda başarılı olanlar öğretmen olarak atanır. Sınavda başarılı olamayan aday öğretmenler il içinde veya dışında başka bir okulda görevlendirilerek bir yılın sonunda altıncı fıkrada belirtilen değerlendirmeye tekrar tabi tutulurlar.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Aday öğretmenlik süresi sonunda sınava girmeye hak kazanamayanlar ile üst üste iki defa sınavda başarılı olamayanlar aday öğretmen unvanını kaybeder ve memuriyetle ilişiği kesilir.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Ancak aday öğretmenliğe başlamadan önce 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa göre aday memurluğu kaldırılarak asli memurluğa atanmış olanlar hakkında sekizinci fıkra hükümleri uygulanmaz. Bu kişiler Bakanlıkta kazanılmış hak aylık derecelerine uygun memur kadrolarına atanırlar.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Sınav komisyonu üyeleri; Bakanlık personeli, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan personel ile öğretim elemanları arasından seçilir. Bakanlık gerekli gördüğünde illerde veya merkezde birden fazla komisyon oluşturabilir. Performans değerlendirmesinde dikkate alınacak meslekî ölçütler, sınav konuları, komisyon üyelerinin seçimi, görevleri, çalışma usul ve esasları ile sınava ilişkin diğer hususlar yönetmelikle düzenlenir.
(Ek fıkra: 1/3/2014-6528/5 md.) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin olarak 14/7/1965 tarihli ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun aday memurluk ile ilgili hükümleri aday öğretmenler hakkında uygulanmaz.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.) Kariyer basamaklarında yükselmede kıdem, eğitim ((…) lisansüstü eğitim), etkinlikler (bilimsel, kültürel, sanatsal ve sportif çalışmalar) ve sicil (iş başarımı) puanları ile sınav sonuçları esas alınır. Değerlendirme 100 tam puan üzerinden yapılır. Değerlendirme puanının % 10'unu kıdem, % 20'sini eğitim, % 10'unu etkinlikler, % 10'unu sicil (iş başarımı) ve % 50'sini de sınav puanı oluşturur.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.) Kariyer basamaklarında yükselecekler değerlendirme puanlarına göre başarı sıralamasına alınır. Değerlendirmeye alınmak için sınav tam puanının en az % 60'ını almış olmak şartı aranır.
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.; Mülga: 1/3/2014-6528/5 md.)
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.; Mülga: 1/3/2014-6528/5 md.)
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 21/5/2008 tarihli ve E.: 2004/83, K.: 2008/107 sayılı Kararı ile.)
(Ek fıkra: 30/6/2004-5204/1 md.; İptal: Anayasa Mahkemesi’nin 21/5/2008 tarihli ve E.: 2004/83, K.: 2008/107 sayılı Kararı ile.)
(Ek fıkra: 10/9/2014-6552/95 md.) Öğretmenlerin hizmet sürelerine ve/veya isteğe bağlı il içi veya il dışı yer değiştirmelerine ilişkin usul ve esaslar yönetmelikle belirlenir." hükmüne yer verilmiştir.
652 sayılı Özel Barınma Hizmeti Veren Kurumlar ve Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin "Atama" başlıklı 37. maddesinde; "(Mülga: 2/7/2018-KHK-703/22 md.)
(2) (Mülga: 2/7/2018-KHK-703/22 md.)
(3) Öğretmenlerin Bakanlıkça belirlenen hizmet bölge veya alanlarında en az üç eğitim öğretim yılı görev yapması esastır. Bunların yer değiştirme suretiyle atamaları her yıl yapılan atama plan ve programları çerçevesinde eğitim öğretim faaliyetlerini etkilemeyecek şekilde sonuçlandırılır. (İptal son cümle: Anayasa Mahkemesinin 6/2/2013 tarihli ve E:2011/123, K:2013/26 sayılı Kararı ile.: Yeniden Düzenleme: 1/3/2014-6528/22 md.) Bakanlıkça belirlenen özür gruplarına bağlı yer değiştirmeler ise yarıyıl ve/veya yaz tatillerinde yapılır.
(4) Öğretmenlerin yer değiştirme suretiyle atamalarında uyulacak temel ilkeler, özür grupları, hizmet bölgeleri ve alanları, hizmet puanı ve diğer hususlara ilişkin usûl ve esaslar yönetmelikle belirlenir.
(5) Özüre dayalı yer değiştirme istekleri hizmet puanı sıralamasındaki yetersizlik sonucu yerine getirilemeyenlere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 72 nci maddesi kapsamına girenlerin hakları saklı kalmak kaydıyla, istekleri hâlinde istekte bulundukları yere atanmaya hak kazanıncaya kadar, aylıksız izin verilebilir. Bu şekilde aylıksız izin verilen öğretmenler, bağlı bulundukları il millî eğitim müdürlüklerine bu amaçla tahsis edilmiş bulunan boş öğretmen kadrolarına aylıksız izinli olmak şartıyla atanır. Bunların atandıkları bu kadrolar aylıksız izin süresiyle sınırlı olarak saklı tutulur. Ancak, aylıksız izne ayrılan öğretmenler, üçüncü yıl sonuna kadar istedikleri yere atamalarının yapılamaması hâlinde durumlarına uygun boş öğretmen kadrolarına öncelikle atanırlar.
(6) Öğretmenlerin atamaları Bakanlıkça il/ilçe emrine veya doğrudan eğitim kurumuna yapılır. Bakanlıkça il/ilçe emrine atama yapılması hâlinde, öğretmenlerin atandıkları ildeki görev yerleri, hizmet puanları ve yeterlikleri dikkate alınarak il millî eğitim müdürünün teklifine göre valilerce belirlenir. .... " hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu, 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik dayanak alınarak hazırlanan "Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği" 17/04/2015 günlü, 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin;
1- 10. maddesinin 3. fıkrasında yer alan ''... engellilik durumlarının başvurdukları alan itibarıyla öğretmenlik yapmaya elverişli olması gerekir.'' ibaresinin iptali istemi yönünden;
"Engellilerin ataması" başlıklı 10. maddesinde; "... (3) Engelli adayların, 30/3/2013 tarihli ve 28603 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelikte belirtilen sağlık kurumlarından rapor almaları ve engellilik durumlarının başvurdukları alan itibarıyla öğretmenlik yapmaya elverişli olması gerekir. ..." hükmüne yer verilmiştir.
06/05/2010 günlü -mülga- Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği’nin bedensel engellilerin atamalarını düzenleyen 55. maddesinde, "(1) Bedensel engeli bulunanların öğretmenliğe atamaları, 20/8/2004 tarihli ve 2004/7754 sayılı Bakanlar Kurulu Kararıyla yürürlüğe konulan Özürlülerin Devlet Memurluğuna Alınma Şartları ile Yapılacak Yarışma Sınavları Hakkında Yönetmelik hükümleri çerçevesinde yapılır.
(2) Bu madde kapsamında öğretmenliğe atanacaklarda; öğrenim durumu yönünden Talim ve Terbiye Kurulu kararı gereğince mezuniyetinin atanacağı alan öğretmenliğine uygun olması ve eğitim fakülteleri dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olanların Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans ya da Pedagojik Formasyon belgesine, yurt dışındaki yükseköğretim kurumlarından mezun olanların ise yükseköğrenimlerinin ve pedagojik formasyon belgelerinin yurt içindeki yükseköğretim kurumlarına veya programlarına denkliğinin yapılmış olması gerekir.
(3) Öğretmenliğe ilk defa atanacaklar bakımından başvuruların ilk günü itibarıyla 40 yaşından gün almamış olmaları gerekir.
(4) Bedensel engelli adayların, 16/7/2006 tarihli ve 26230 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Özürlülük Ölçütü, Sınıflandırılması ve Özürlülere Verilecek Sağlık Kurulu Raporları Hakkında Yönetmelikte belirtilen sağlık kurumlarından rapor almaları gerekir.
(5) Bakanlığa atama izni verilen kadro sayısı ile sınırlı olmak üzere, illere ve alanlara göre atama yapılacak engelli öğretmen sayıları, ihtiyaç ve kadro durumu göz önünde bulundurularak Bakanlıkça belirlenir." şeklinde düzenlemeye yer verilmiştir.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun "engelli personel çalıştırma yükümlülüğünü" düzenleyen 53. maddesinde, "(Değişik: 13/2/2011-6111/99 md.) Kurum ve kuruluşlar bu Kanuna göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda % 3 oranında engelli çalıştırmak zorundadır. % 3’ün hesaplanmasında ilgili kurum veya kuruluşun (yurtdışı teşkilat hariç) toplam dolu kadro sayısı dikkate alınır.
Engelliler için sınavlar, ilk defa Devlet memuru olarak atanacaklar için açılan sınavlardan ayrı zamanlı olarak, engelli kontenjanı açığı bulunduğu sürece engel grupları ve eğitim durumları itibarıyla sınav sorusu hazırlanmak ve ulaşılabilirliklerini sağlamak suretiyle merkezi olarak yapılır veya yaptırılır. ....." hükmüne yer verilmiştir.
657 sayılı Kanun kapsamında personel çalıştıran kurum ve kuruluşlar, 657 sayılı Kanun’a göre çalıştırdıkları personele ait kadrolarda % 3 oranında engelli çalıştırmak zorunda olduklarından, dava konusu Yönetmelik hükmünün, engelli çalıştırma sayısının % 3 oranının altına düşürülmesi yönünde bir etkisinin olmayacağı sonucuna varılmaktadır.
06/05/2010 günlü -mülga- Yönetmeliğin 55. maddesinin 2. fıkrasında, bedensel engellilerin atamaları kapsamında öğretmenliğe atanacaklarda, öğrenim durumu yönünden Talim ve Terbiye Kurulu kararı gereğince mezuniyetinin atanacağı alan öğretmenliğine uygun olması şartı öngörülmüş olup, dava konusu Yönetmeliğin 10. maddesi, daha geniş bir kavram olarak engellilerin atanması şeklinde düzenlenmiş ve engelli olarak öğretmenliğe atanacakların, öğrenim durumu yönünden mezuniyetinin atanacağı alan öğretmenliğine uygun olması gerektiği şartına yer verilmiştir.
Bu durumda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu, 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri kapsamı ve sınırları çerçevesinde, bu üst hukuk normlarının uygulanmasına yönelik olarak, ikincil bir düzenleme yapıldığı anlaşılmakta olup, dava konusu olan düzenlemede, kamu yararına, hizmet gereklerine ve üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir.
2- 20. maddesinin 2. fıkrasının b/4 bendinde yer alan ''Görevin gerektirdiği diğer mevzuat'' ibaresinin iptali istemi yönünden;
"Yazılı sınav" başlıklı 20. maddesinde; "(1) ... (2) Sınav çoktan seçmeli test veya açık uçlu sorular ile yapılır, uygun görülen soru çeşitlerinden biri veya birkaçı birden kullanılabilir. Yazılı sınav konuları ve puan ağırlıkları şunlardır;
a) 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu ve 4483 sayılı Memurlar ve Diğer Kamu Görevlilerinin Yargılanması Hakkında Kanun (%20),
b) Bakanlık teşkilatı, görevleri ve mevzuatı (%30),
1) 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu,
2) 652 sayılı Millî Eğitim Bakanlığının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname,
3) 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu,
4) Görevin gerektirdiği diğer mevzuat.
c) Öğretmenlik uygulamaları (%50).
1) Eğitim öğretimin planlanması,
2) Öğrenme ortamları,
3) Sınıf yönetimi,
4) Öğretim yöntem ve teknikleri,
5) Ölçme ve değerlendirme. ... " hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin 20. maddesinde, yazılı sınav konuları üç ana başlıkta öngörülmüş ve bu ana başlıklar için %20, %30 ve %50 oranında puan ağırlığı belirlenmiş olup, %30 olan (b) bendinin de dört alt başlığı bulunması nedeniyle "görevin gerektirdiği diğer mevzuat" alt başlığının puan ağırlığı %7,5 oranına tekabül etmektedir. Maddede sayılan mevzuat dışında kalan ve göreviyle ilgili olan mevzuat için %7.5 oranında diğer mevzuata yer verildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, 1739 sayılı Millî Eğitim Temel Kanunu hükümleri kapsamı ve sınırları çerçevesinde, bu üst hukuk normlarının uygulanmasına yönelik olarak, ikincil bir düzenleme yapıldığı anlaşılmakta olup, dava konusu olan düzenlemede, kamu yararına, hizmet gereklerine ve üst hukuk normlarına aykırılık görülmemiştir.
3- 48. maddesinin 2. fıkrasında yer alan ''... öğretmen ihtiyacı bulunan ilçe gruplarındaki eğitim kurumlarına valiliklerce resen yapılır.'' ibaresinin, aynı maddenin 6. fıkrasında yer alan ''8 yıllık görev süresinin hesabına; aynı eğitim kurumunda ikinci görev kapsamında yönetici olarak geçen görev süreleri hariç olmak üzere ...'' ibaresinin iptali istemi yönünden;
"Öğretmenlerin aynı eğitim kurumunda azami çalışma süresi" başlıklı 48. maddesinde; "(1) Öğretmenler, aynı eğitim kurumunda adaylık dâhil toplamda en fazla 8 yıl görev yapabilir.
(2) Aynı eğitim kurumunda yer değiştirme yapılacak yılın 30 Eylül tarihi itibarıyla toplam 8 yıl görev yapan öğretmenlerin atamaları, yapılacak duyuru üzerine ders yılının sona erdiği tarihten itibaren en fazla iki ay içinde, coğrafi durum ve ulaşım şartları göz önünde bulundurularak valiliklerce belirlenen ilçe gruplarında olmak üzere alanlarında öğretmen ihtiyacı bulunan eğitim kurumlarına tercihleri doğrultusunda hizmet puanı üstünlüğüne göre yapılır. Tercihlerine atanamayanlar ile tercih yapmayanların atamaları ise aynı eğitim kurumundaki görev süresi en fazla olandan başlamak üzere alanlarında öğretmen ihtiyacı bulunan ilçe gruplarındaki eğitim kurumlarına valiliklerce resen yapılır.
...
(6) 8 yıllık görev süresinin hesabına; aynı eğitim kurumunda ikinci görev kapsamında yönetici olarak geçen görev süreleri hariç olmak üzere yıllık izin, hastalık izni, vekâlet, geçici görev ve benzeri nedenlerle fiilen yapılmayan öğretmenlik görevleri de dâhil edilir. ..." hükmüne yer verilmiştir.
Anayasa'nın 124. maddesinde; yönetmeliklerin, kanunların ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla çıkarılacağı belirtilmiştir. Bu nedenle, idareler tarafından çıkarılan yönetmeliklerin üst hukuk normuna aykırı olmaması gerekmektedir. Üst hukuk normunun ise, yönetmeliğin dayanağı olan hukuki düzenlemeler olduğu kuşkusuzdur.
Normlar hiyerarşisinde anayasal ve yasal düzenlemelerden sonra gelen idari düzenlemeler bir kanun hükmüne dayalı olarak hazırlanır ve kanun hükümlerine açıklık getirilmesi suretiyle bu kanun hükümlerinin uygulamaya geçirilmesi amaçlanır. İdarelerin düzenleme yetkisinin, yasalarla getirilen hükümleri aşacak veya daraltacak bir biçimde kullanılamayacağı da idare hukukunun en temel ilkelerindendir. Mevzuat belirleme tekniği açısından da, idarenin yasayla kendisine verilmiş olan görevleri idari metinlerle düzenlerken, bu görevlerin gerektirdiği teknik detayların belirlenmesi noktasında takdir yetkisine sahip olduğu açıktır.
Yurdun çeşitli hizmet bölgelerinde görev yapmaları zorunlu olan öğretmenlerin, hizmet puanı, hizmet bölgeleri, ihtiyaçlara göre bölgelerarası yer değiştirme esasları ve atamalarında uyulacak temel ilkeler ile hizmet alanları gibi hususlar, Kanunun verdiği yetkiye dayanılarak çıkarılan yönetmelikte düzenlenmiştir.
Bu durumda, kamu hizmetinin etkin ve verimli bir şekilde yürütülmesinin sağlanmasına yönelik olarak, rotasyon uygulamaları kapsamında tercihlerine atanamayanlar ile tercih yapmayanların atamalarının, aynı eğitim kurumundaki görev süresi en fazla olandan başlamak üzere alanlarında öğretmen ihtiyacı bulunan ilçe gruplarındaki eğitim kurumlarına valiliklerce resen yapılmasına yönelik dava konusu olan düzenlemede, kamu yararına, hizmet gereklerine ve üst hukuk normlarına aykırılık bulunmamaktadır.
Diğer taraftan, öğretmenlerin aynı eğitim kurumunda 8 yıllık azami çalışma süresinin hesabında, rotasyonun öğretmenler hakkında uygulanması nedeniyle, aynı eğitim kurumunda ikinci görev kapsamında yönetici olarak geçen görev sürelerinin hariç tutulmasında, hukuka aykırılık görülmemiştir.
4- 49. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinin iptali istemi yönünden;
"Mazeret ve engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 49. maddesinde; "(1) Öğretmenlerin; aile birliği, sağlık, can güvenliği mazeretlerine veya engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeleri hakkında, Devlet Memurları Kanunu ile Devlet Memurlarının Yer Değiştirme Suretiyle Atanmalarına İlişkin Yönetmelik hükümleri uygulanır. Ancak;
a) Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirme, her iki eşin de öğretmen olması ve bu kapsamda yer değiştirmek istedikleri yerlerde alanları itibarıyla öğretmen ihtiyacı bulunmaması durumunda, istemeleri hâlinde her ikisinin de alanları itibarıyla öğretmen ihtiyacı bulunan ile/ilçeye atanmaları suretiyle gerçekleştirilebilir.
b) Öğretmenlikte ve devlet memurluğunda adaylığı kaldırılmayanlar, devlet memurluğunda adaylığı kaldırılıp da öğretmenliğe ilk atama kapsamında atananlar ve yeniden atama ve kurumlar arası atama yoluyla öğretmenliğe atananlardan atandığı yerde en az bir yıl çalışmayanlar ile eşi isteğe bağlı sigortalı olan öğretmenler, aile birliği mazeretine bağlı olarak yer değiştirme isteğinde bulunamaz.
c) Eşleri geçici olarak görevlendirilen öğretmenler, eşlerinin geçici olarak görevlendirildiği yere aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirme isteğinde bulunamaz.
ç) Aile birliği mazereti ile engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler, yarıyıl ve yaz tatillerinde yapılır." hükmüne yer verilmiştir.
Dava konusu Yönetmeliğin "Mazeret ve engellilik durumuna bağlı yer değiştirmeler" başlıklı 49. maddesinde, öğretmenlerin, aile birliği, sağlık, can güvenliği mazeretlerine veya engellilik durumuna bağlı yer değiştirmelerine ilişkin şartlara yer verilmiş olmakla birlikte, kamu hizmetinin düzenli ve istikrarlı bir şekilde yürütülebilmesi için, öğretmenlerin mazerete bağlı yer değiştirmeleri ile kamu hizmetinin ihtiyaçları arasında adil bir denge kurulması gerektiği açıktır. Aile birliği mazeretine bağlı yer değiştirmelerin, her iki eşin de öğretmen olması ve bu kapsamda yer değiştirmek istedikleri yerlerde alanları itibarıyla öğretmen ihtiyacı bulunmaması durumunda, istemeleri hâlinde her ikisinin de alanları itibarıyla öğretmen ihtiyacı bulunan ile/ilçeye atanmaları suretiyle gerçekleştirilebileceğine yönelik dava konusu düzenlemede, kamu yararı ve hizmet gerekleri ile üst hukuk normlarına aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. 17/04/2015 günlü, 29329 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmen Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin; 20. maddesinin 2. fıkrasının b-4) bendinde yer alan "Görevin gerektirdiği diğer mevzuat" ibaresi yönünden oyçokluğuyla, Yönetmeliğin dava konusu olan diğer kısımları yönünden ise oybirliğiyle DAVANIN REDDİNE;
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına, posta gideri avansından artan miktarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine;
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine;
4. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 23/12/2021 tarihinde karar verildi.


(X) KARŞI OY :
Dava konusu Yönetmeliğin 20. maddesinin 2. fıkrasının b-4) bendinde yer alan "Görevin gerektirdiği diğer mevzuat" ibaresi yönünden; anılan 20. maddede aday öğretmenler için yapılacak olan yazılı sınavın konuları ve puan ağırlıkları üç ana başlıkta öngörülmüş ve bu ana başlıklar için %20, %30 ve %50 oranında puan ağırlığı belirlenmiş olup; %30 puan ağırlığı olan (b) bendinin ilk üç alt bendinde mevzuat konuları belirtilmekle birlikte, dördüncü alt bendinde ayrıca "Görevin gerektirdiği diğer mevzuat" hükmüne yer verilmek suretiyle, aday öğretmenlerin yazılı sınavda sorumlu olacakları mevzuatın, açık ve sınırları belirli biçimde tanımlanmamış olması nedeniyle hukuksal olarak belirsizliğe yol açıldığından, bu alt bent hükmünün iptal edilmesi gerektiği görüşüyle aksi yöndeki çoğunluk kararına katılmıyoruz.