BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara 10. Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/71 Esas 2021/145 Karar Sayılı İlamı

T.C. ANKARA 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA

T.C.
ANKARA
10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR


ESAS NO : 2021/71 Esas
KARAR NO : 2021/145


DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 02/02/2021
KARAR TARİHİ : 15/03/2021
KARAR YAZIM TARİHİ : 29/03/2021
Mahkememize açılan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;
DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, ... Tesisat Mühendislik ve Dış Tic. Ltd. Şti.' nin ... Bankası... şubesi aracılığıyla 08/10/2020 düzenleme tarihli ve 28/02/2021 vade tarihli 2074937 numaralı 51.673,76 TL tutarlı çek yaprağının kaybolması sebebiyle çekin iptaline ve tedbiren ödeme yasağı konulmasına karar verilmesini istemiştir.
YANIT
Dava hasımsızdır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; zayi nedeniyle çek iptali davasıdır.
Olayda çözümlenmesi gereken sorun davacıların çek iptal davası açma hakkı bulunup bulunmadığı, dava açma hakkının kimde olduğu noktasında toplanmaktadır.
Kıymetli evrak ile tacirlere ait diğer defter ve belgelerin iptali konusunda T.T.K' da değişik düzenlemeler öngörülmüştür.
6102 sayılı TTK nın 82. maddelerinde tacire " saklamakla yükümlü olduğu defter ve dayanaklarının yasada sayılanlar ile benzeri olaylar nedeni ile zayi olması halinde" mahkemeden bu konuyu saptayan bir belge verilmesini isteme hakkı tanınmıştır. Bu madde kapsamına giren evrak sayma yolu ile sınırlandırıldığı için maddeyi geniş yorumlayarak çek, poliçe ve bono gibi kıymetli evrakların madde kapsamında kaldığını kabul etmek mümkün değildir.
28.02.2009 tarihine kadar yürürlükte kalan T.T.K.’ nun 711/3. maddesi ile keşideciye kendisi veya 3. kişi elinde iken iradesi dışında elinden çıkan çek’ in bedelinin ödenmesini engellemek amacı ile bankaya çeki ödemeden yasaklama talimatı verme hakkı tanınmış idi. 28.02.2009 tarihinde yürürlüğe giren 5838 sayılı yasanın 32. maddesi ile keşidecinin T.T.K.’ nun 711/3. maddesi ile tanınmış olan hakkı bu tarihten itibaren ortadan kalkmıştır. Ayrıca 01/07/2012 tarihi itibarı ile 6102 sayılı TTK yürürlüğü girmiş olup, bu yasal düzenlemenin içeriği itibarı ile de artık keşidecinin çek bedelinin ödememesi için ilgili bankaya yasaklama talimatı verme hakkı bulunmamaktadır.
6102 sayılı TTK nın 818/1-S maddesi yollaması ile aynı yasanın 757 ve devamı maddeleri uyarınca " bir çekin kısmen doldurulmuş veya sadece imzalanmış olması halinde tedavüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup, böyle bir çek için yukarıda belirtilen yasal düzenlemelere dayanılarak iptalini istemek hakkı sadece hamile" aittir. Böyle bir iddiaya sahip keşideci yani imzasını içeren ve fakat kaybettiği çekin bedelinin kendisinden istenmesi halinde aynı kanunun 704.maddesi uyarınca borçlu olmadığının tespiti yönünde dava açmak hakkına sahiptir.
Çek iptali davası ile amaçlanan hamilin ( çek bedelini talep hakkı olan kişinin ) zayi olan çekten kaynaklanan alacağını belgesiz olarak ve iptale ilişkin kararı ibraz ederek borçludan tahsilini sağlamaktır. Keşideci çek nedeni ile ödeme yapmak zorunda olup çekten kaynaklanan alacağı söz konusu değildir. Çek keşidecisi bu hali ile ancak rızası dışında elinden çıktığını söylediği çek bedeli kendisinden talep edildiğinde veya çek’in kimde olduğunu öğrendiğinde çekin kendisine verilmesi amacı ile çeki elinde bulundurana karşı çekin istirdadını talep etme, ya da çek nedeni ile borçlu olmadığının tespitine ilişkin davasını açmak ve mahkemeden o aşamadan sonra tedbirleri istemek hakkına sahip olduğu için zayi nedeni ile iptal davası açılamayacaktır.
Somut olayda ise ; Davaya konu çekin lehdarının ... Isı Sistemleri San. Tic. LTD ŞTİ olduğunun davacı tarafça da beyan edildiği, davacının dava konusu çekde keşideci olup, hamil konumunda olmadığının açık olduğu, iptal davası açma hakkının lehdar ve hamile tanınmış bir hak olup, keşidecinin böyle bir hakkı bulunmadığı kabul edilip davanın usulden reddine ilişkin aşağıdaki hüküm oluşturulmuştur.

HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle,
1.-Davanın REDDİNE,
2.-492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince, alınması gereken 59,30 TL maktu karar ve ilam harcı peşin alındığından yeniden alınmasına gerek olmadığına,
3.-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
4.-Davacı tarafça yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde Ankara Bölge Adliye Mahkemesinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 15/03/2021

Katip ...
¸E-İmzalıdır


Hakim ...
¸E-İmzalıdır