Danıştay 2. Daire 2016/14821 Esas 2021/4637 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İKİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/14821
Karar No : 2021/4637

DAVACILAR : 1- …
2- …
3- …
VEKİLLERİ : Av. …
4- …
5- …

DAVALI : … Bakanlığı
VEKİLİ : 1. Hukuk Müşaviri Yardımcısı …

DAVANIN KONUSU : Davacılar tarafından, Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliği'nin 5. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde yer alan -27/08/2016 günlü, 29814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1. maddesi ile değişik) "Bayanların, şapka, kep veya örgü bere altında yüzünü kapatmayacak şekilde başlarına taktıkları üniforma rengindeki desensiz giysiler hariç, resmi kıyafetin içerisine" ibaresinin iptaline hükmedilmesi istenilmektedir.

DAVACILARIN İDDİALARI : Davacılar tarafından;
Dava konusu Yönetmelik’te; Yönetmelik’in amacının, emniyet hizmetleri sınıfı mensuplarının kılık kıyafetinde birlik ve beraberliği sağlamak olarak belirtildiği, dava konusu düzenlemenin amaca aykırılık taşıdığı,
Laiklik ilkesinin, değiştirilmesi dahi teklif edilemez Anayasal bir ilke iken dava konusu düzenleme ile bu ilkeye aykırı sonuçların önünün açıldığı,
AİHM kararları ile uyumlu olmadığı, zira AİHM kararlarında; çok sayıda dinin tek ve aynı nüfus içinde bir arada bulunduğu demokratik toplumlarda, çeşitli grupların çıkarlarıı uzlaştırmak ve herkesin inançlarına saygı gösterilmesini sağlamak için kişinin dinini ve inancını gösterme özgürlüğüne sınırlar getirmenin gerekli olabileceğine işaret edildiği,
Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi 7 sayılı tavsiye kararına ek İyi İdare Yasası 4. maddesinde; idarenin, görevlilerin faaliyetlerini kişisel inanç ve çıkarlardan bağımsız olarak tarafsız biçimde yerine getirmesini sağlayacağı hükmüne yer verildiği,
Düzenlemenin hukuka ve Anayasal ilkelere aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI : Davalı idare tarafından ;
Davacıların dava açma ehliyetlerinin bulunmadığı, Yasa'da yer alan menfaat ihlali koşulunun oluşmadığı,
İdarelerin üst hukuk normlarına ve hukukun genel ilkelerine aykırı olmamak koşuluyla mevcut yönetmeliklerde değişiklik yapabileceği,
Dava konusu düzenlemenin, gelişen ve değişen hizmet koşulları dikkate alınarak yürürlüğe konulduğu, hukuka ve mevzuata uygun olduğu savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Davacılardan … yönünden davadan feragat nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına, dava konusu Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliği'nin 5. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinin -27/08/2016 günlü, 29814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1. maddesi ile değişik- 26/01/2019 günlü, 30667 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile yeniden değiştirilmiş olması nedeniyle davanın konusuz kaldığı anlaşıldığından anılan düzenlemenin iptali istemi hakkında karar verilmesine yer olmadığına hükmedilmesi gerektiği düşünülmüştür.

DANIŞTAY SAVCISI : …
DÜŞÜNCESİ : Davacılar, 15.08.2007 tarihli 26614 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliği'nin 5'inci maddesinin 1'inci fıkrasının (i) bendinde, 27.08.2016 tarihli 29814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin" 1'inci maddesinin "i" bendi ile "Bayanların, şapka, kep veya örgü bere altında yüzünü kapatmayacak şekilde başlarına taktıkları üniforma rengindeki desensiz giysiler hariç, resmi kıyafetin içerisine" şeklinde yapılan değişikliğin iptalini istemektedir.
Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliği'nin 5. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde; 27.08.2016 tarihli 29814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin" 1'inci maddesinin (i) bendi ile "Bayanların, şapka, kep veya örgü bere altında yüzünü kapatmayacak şekilde başlarına taktıkları üniforma rengindeki desensiz giysiler hariç, resmi kıyafetin içerisine" şeklinde yapılan ve bu davanın konusunu oluşturan değişikliğin, 26/01/2019 tarihli ve 30667 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile yeniden değiştirilmiş olması nedeniyle dava konusuz kalmıştır.
Bu nedenle; dava konusu Yönetmeliğin 5. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendine ilişkin istem hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İkinci Dairesince; Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Davacılar tarafından, Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliği'nin 5. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde yer alan -27/08/2016 günlü, 29814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1. maddesi ile değişik) "Bayanların, şapka, kep veya örgü bere altında yüzünü kapatmayacak şekilde başlarına taktıkları üniforma rengindeki desensiz giysiler hariç, resmi kıyafetin içerisine" ibaresinin iptaline hükmedilmesi istenilmektedir.

İNCELEME VE GEREKÇE :
Davacı … yönünden;
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 31. maddesinin yollamada bulunduğu 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 307. maddesinde feragat, "davacının talep sonucundan kısmen veya tamamen vazgeçmesi" olarak tanımlanmakta; 311. maddesinde de feragatın kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğuracağına işaret edilmektedir.
Davacılardan …, 30/06/2021 tarihinde Danıştay Genel Yazı İşleri Müdürlüğü kaydına giren dilekçesi ile davadan feragat ettiğini bildirdiğinden, … yönünden davadan feragat nedeniyle karar verilmesine yer bulunmamaktadır.

Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliği'nin 5. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde yer alan -27/08/2016 günlü, 29814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1. maddesi ile değişik) "Bayanların, şapka, kep veya örgü bere altında yüzünü kapatmayacak şekilde başlarına taktıkları üniforma rengindeki desensiz giysiler hariç, resmi kıyafetin içerisine" ibaresinin iptali istemine yönelik olarak;
Dava konusu Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliği'nin 5. maddesinin -27/08/2016 günlü, 29814 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 1. maddesi ile değişik- 1. fıkrasının (i) bendi, 26/01/2019 günlü, 30667 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile yeniden değiştirildiğinden davanın konusuz kaldığı anlaşılmıştır.
Bu itibarla, anılan düzenlemede yer alan "Bayanların, şapka, kep veya örgü bere altında yüzünü kapatmayacak şekilde başlarına taktıkları üniforma rengindeki desensiz giysiler hariç, resmi kıyafetin içerisine" ibaresinin iptali istemi yönünden işbu davanın konusuz kalması sebebiyle istem hakkında karar verilmesine yer bulunmamaktadır.
Öte yandan, davacılar tarafından duruşma yapılması talebinde bulunulmuş ise de; dava konusu Yönetmelik hükmünün dava tarihinden sonra değiştirilmiş olması nedeniyle işin esasına geçilerek karar verilmesine olanak bulunmadığından, yargılamanın makul süre içinde yürütülmesini ve gereksiz gider yapılmamasını kapsayan usul ekonomisi ilkesi de göz önüne alınarak duruşma yapılmasına gerek görülmemiştir. (Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 14/05/2015 günlü, E:2012/2298, K:2015/1868 sayılı kararı da bu yöndedir.)

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacılardan … yönünden davadan feragat nedeniyle KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA oybirliğiyle,
2. Emniyet Hizmetleri Sınıfı Mensupları Kıyafet Yönetmeliği'nin 5. maddesinin 1. fıkrasının (i) bendinde yer alan "Bayanların, şapka, kep veya örgü bere altında yüzünü kapatmayacak şekilde başlarına taktıkları üniforma rengindeki desensiz giysiler hariç, resmi kıyafetin içerisine" ibaresinin iptali istemi yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA oyçokluğuyla,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam …-TL yargılama giderlerinden, …-TL'nin davacı … üzerinde bırakılmasına, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davacı …'tan alınarak davalı İdareye verilmesine oybirliğiyle,
3. …-TL yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacılar …, …, … ve …'a verilmesine, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …-TL vekâlet ücretinin davalı İdareden alınarak kendilerini vekille temsil ettiren davacılar …, … ve …'a verilmesine oyçokluğuyla,
4. Posta giderleri avansından artan tutarın, kararın kesinleşmesinden sonra davacılar … ve …'a eşit miktarda iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 01/12/2021 tarihinde karar verildi.

(X) KARŞI OY :
İdari Yargı denetiminin amacının "hukuka uygunluk" olduğu ve bu denetimin de dava konusu işlemin kurulduğu tarih itibarıyla gerçekleştirilmesi gerektiği İdare hukukunun ve İdari Yargının bilinen en temel ilkeleridir. Bu nedenle, dava konusu düzenleyici işlemin hukuka uygunluğunun denetlenerek bir karar verilmesi ve tarafların davadaki haklılık durumuna göre de yargılama giderlerine hükmedilmesi gerekmekte iken, dava konusu edilen Yönetmelik hükmünün sonraki tarihli bir düzenleme ile değiştirilmiş olması nedeniyle, düzenleyici işlem bakımından davanın konusuz kaldığından bahisle, karar verilmesine yer olmadığına ve yargılama giderinin davalı idareden alınarak davacılara verilmesine yönelik kararın bu kısmına katılmıyorum.