Danıştay 6. Daire 2018/1382 Esas 2021/12701 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/1382
Karar No : 2021/12701

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNANLAR : 1- (DAVALI) ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
2- (DAVALI YANINDA MÜDAHİL) : ... Yapı İnşaat San. ve Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- ...
2- ...
3- ...
4- ...
5- ...
6- ...
7- ...
8- ...
9- ...

İSTEMİN KONUSU : Dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin ... ada, ... parsel, ... ada, ... parsel, ... ada, ... parsel, ... ada ... parsel (yeni ... ada, ... sayılı parsel, ... sayılı parsel ve ... sayılı parsel) sayılı taşınmazlar yönünden iptali, davanın ..., ..., ..., ..., ... ve ... sayılı adalara ilişkin kısım yönünden reddi yolunda ... İdare Mahkemesince verilen ... tarihli, E: ..., K: ... sayılı kararın iptale ilişkin kısmına yönelik davalı tarafından yapılan temyiz isteminin reddi ile anılan kararın bu kısmının onanması yolunda Danıştay Altıncı Dairesince verilen 08/06/2017 tarihli, E:2015/1281, K:2017/4607 sayılı kararın, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul ili, Pendik ilçesi, ... ve ... Mahallelerinin bir kısmına ait İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile kabul edilen ve 09.07.2012 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarihli, E: ..., K: ... sayılı kararda; mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda hazırlanan bilirkişi raporundaki tespitler ile dava dosyasında yer alan diğer tüm bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu nazım imar planının ... ada, ... parsel, ... ada, ... parsel, ... ada, ... parsel, ... ada ... parsel (yeni ... ada, ... sayılı parsel, ... sayılı parsel ve ... sayılı parsel) sayılı taşınmazlar bakımından şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve hukuka aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle iptaline, ..., ..., ... , ..., ... ve ... sayılı adalara ilişkin kısım bakımından şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve hukuka uygun olduğu sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle bu kısma yönelik davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: İdare Mahkemesi kararının iptale ilişkin kısmına yönelik davalı idare tarafından yapılan temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, kararın temyiz edilen kısmı hukuk ve usule uygun bulunmuş ve bu kısmın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDEN DAVALININ İDDİALARI: Davalı tarafından, davacı belediye meclisi üyelerinin dava açma ehliyetinin bulunmadığı, dava konusu imar planına askı süresi içinde itiraz etmeyen davacılar tarafından imar planının en son ilan tarihini izleyen altmış günlük süre içinde açılmayan davanın süre aşımı nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiği, bilirkişi raporunda belirtilen gerekçelerin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına aykırı olduğu, eksik ve hatalı olan bu raporun hükme esas alınması suretiyle İdare Mahkemesince verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğu, dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliğinin hukuka ve mevzuata uygun olduğu ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDEN DAVALI YANINDA MÜDAHİLİN İDDİALARI: Davalı yanında müdahil şirket tarafından, uyuşmazlık konusu ... ada, ... sayılı parselden oluşan ... ada, ... sayılı parselin maliki oldukları, taşınmazla ilgili verilecek kararın doğrudan kendilerini etkilediği, bu yüzden yokluklarında yapılan esasa ilişkin tüm usul işlemlerinin yeniden yapılmasına karar verilmesi gerektiği, 66.546 m2’lik taşınmazdan toplamda %52 oranında düzenleme ortaklık payı (DOP) ve kamu ortaklık payı (KOP) kesintileri ile kamuya terkler yapıldıktan sonra kalan 31.900 m2’lik kısmında inşaat yapmaya elverişli parselin oluşturulmasının 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 18. maddesi ve Danıştay içtihatlarının gereği olduğu, bilirkişiler tarafından taşınmazdan yapılan bu kesintiler dikkate alınarak inceleme yapılması gerektiği halde bunun yapılmadığı, taşınmazın yapılan ihale sonucu satın alındığı, bu tarihte yürürlükte olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planında belirlenen ‘’ticaret+büro’’ kullanım hakkının korunmasının devlete olan güven açısından önemli olduğu, dava konusu nazım imar planı ile genel kullanım kararlarının alındığı, idari tesis alanlarının hangi kurum tarafından kullanılacağının 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile belirleneceği, dava konusu nazım imar planının taşınmazlarına ilişkin kısmının soyut ve gerçeğe aykırı gerekçelerle iptal edilmesinin mülkiyet hakkını ihlal ettiği, bu karar ile imar hakkının kendileri açısından çok uzun yıllar sürüncemede kalmasına ve kullanılmamasına yol açılacağı, parsele çevredeki emsallere uygun olarak (E:2.00 ticaret kullanımı) inşaat hakkı verilmesine ilişkin dava konusu nazım imar planının şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olduğu ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'NİN DÜŞÜNCESİ: Dava konusu 1/5000 ölçekli imar planının son askı ilan tarihini (01.10.2012) izleyen altmış günlük yasal dava açma süresi içerisinde açılmayan davanın süre aşımı nedeniyle incelenme olanağı bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından, davalı idarenin karar düzeltme isteminin kabulü ile Daire kararının kaldırılarak İdare Mahkemesi kararının temyiz edilen iptale ilişkin kısmının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin 08/06/2017 tarihli, E:2015/1281, K:2017/4607 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Pendik ilçesi, ... ve ... Mahallelerinin Bir Kısmına Ait 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı; İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile tadilen kabul edilerek, 05.03.2012 tarihinde Büyükşehir Belediye Başkanınca onaylanmış, 04.04.2012-04.05.2012 tarihleri arasında askıya çıkarılmıştır. Söz konusu plana askı süresi içerisinde davacılar ve diğer ilgililer tarafından yapılan itiraz sonucunda, İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi'nin ... tarih ve ... sayılı kararı ile; itirazların kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verilmiş, bu karar 09.07.2012 tarihinde Büyükşehir Belediye Başkanınca onaylanmış ve imar planının son hali 31.08.2012-01.10.2012 tarihleri arasında yeniden askıya çıkarılmış, davacılar tarafından bu planın iptali istemiyle 28.01.2013 tarihinde bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasında, dava açma süresinin, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştay'da ve idare mahkemelerinde altmış gün olduğu; ikinci fıkrasında, bu sürenin, idari uyuşmazlıklarda yazılı bildirimin yapıldığı tarihi izleyen günden itibaren başlayacağı; dördüncü fıkrasında, ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava açma süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı, işlem tarihi itibariyle yürürlükte olan haliyle "Üst Makamlara Başvurma" başlıklı 11. maddesinde ise ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı hususu kurala bağlanmıştır.
İşlem tarihindeki yürürlükteki haliyle 3194 sayılı İmar Kanunu'nun "Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması" başlıklı 8. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinde, "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde bir ay süre ile ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir.
Belediye Başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar. Onaylanmış planlarda yapılacak değişiklikler de yukarıdaki usullere tabidir." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıya alıntılanan mevzuat hükümlerine göre nazım imar planının büyükşehir belediye meclisince onaylandıktan sonra yürürlüğe girip bir ay süreyle ilan edildikten sonra ilan süresi içinde itiraz olmaması halinde kesinleşeceği, askı süresinde itiraz olması halinde itirazın tamamının ya da bir kısmının kabul edilmesi halinde nazım imar planının yeniden bu süreci takip edip ilan edilerek kesinleştirilmesi, buna göre dava açma süresinin son ilan süresinin son gününden itibaren başlatılması gerektiği açıktır.
Bakılan uyuşmazlıkta, 05.03.2012 tarihinde onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planına karşı yapılan itirazların bir kısmının kabul edilmesi suretiyle son halini alan dava konusu imar planının 09.07.2012 tarihinde onaylandığı ve 31.08.2012-01.10.2012 tarihleri arasında yeniden ilan edildiği, davacılar tarafından son ilan edilen bu plana askı süresi içerisinde itiraz edilmediği görülmüştür.
Bu durumda, yeniden askının son ilan tarihini (01.10.2012) izleyen altmış günlük yasal dava açma süresi içerisinde açılmayan davanın süre aşımı nedeniyle incelenme olanağı bulunmadığı sonucuna ulaşıldığından, davanın kısmen reddi, kısmen dava konusu işlemin iptali yolunda İdare Mahkemesince verilen kararın temyiz istemine konu iptale ilişkin kısmında isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeylex dava konusu 1/5000 ölçekli nazım imar planının ... ada, ... parsel, ... ada, ... parsel, ... ada, ... parsel, ... ada ... parsel (yeni ... ada, ... sayılı parsel, ... sayılı parsel ve ... sayılı parsel) sayılı taşınmazlar yönünden iptali, davanın ..., ..., ..., ..., ... ve ... sayılı adalara ilişkin kısım yönünden reddi yolunda ... İdare Mahkemesince verilen ... tarihli, E: ..., K: ... sayılı kararın temyiz edilen iptale ilişkin kısmının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 18/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.