Danıştay 6. Daire 2021/4512 Esas 2021/12816 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/4512
Karar No : 2021/12816

KARAR DÜZELTME İSTEMİNDE
BULUNAN (DAVALI) : ... Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Altıncı Dairesinin 24/12/2020 tarih ve E:2016/1261, K:2020/13678 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İstanbul İli, Küçükçekmece ilçesi, ... , ... Mevkii, ... pafta, ..., ..., ... ve ... sayılı parselde yer alan taşınmazların 1/1000 uygulama imar planı ve 1/5000 nazım imar planında yeşil alanda kaldığından bahisle kamulaştırılması istemiyle yapılan 24/10/2014 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince; dava konusu taşınmazların imar planında yeşil alan olarak ayrıldığı, söz konusu taşınmazların uzun zamandır plandaki amacına uygun olarak kullanılmadığı, plan değişikliğine de gidilmediği, planın yürürlüğe girmesinin üzerinden yıllar geçtiği halde davalı idare tarafından taşınmazın kamulaştırılmadığının anlaşıldığı, bu durum nedeniyle davacının mülkiyet hakkının süresi belirsiz şekilde kısıtlandığının anlaşıldığı belirtilerek davacının, yürürlükteki imar planlarında yeşil alanda kalan taşınmazlarının kamulaştırılması yolundaki başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalının temyiz başvurusu üzerine Danıştay Altıncı Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davalı tarafından, davacının ... İdare Mahkemesinde E: ... sayılı, tarafları ve sebebi aynı olan başka bir davasının da devam ettiği ve o dava nedeniyle derdestlik durumunun söz konusu olduğu; her iki davada da talep sonucunun aynı olduğu ve iki farklı karar neticesinde davalı idare aleyhine sebepsiz zenginleşmeye neden olunacağı, aynı yer hakkında iki kez kamulaştırma kararının alınmasının ve iki kez tazminat ödenmesine karar verilmesinin usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın düzeltilmesi istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ ...'IN DÜŞÜNCESİ : Karar düzeltme isteminin kısmen kabulü, kısmen reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi isteminin, dava konusu ... , ... ve ... sayılı parseller yönünden incelenmesinden:
Danıştay dava daireleri ile İdari veya Vergi Dava Daireleri Kurullarının temyiz üzerine verilen kararları hakkında, ancak 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun (geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmaya devam edilen) 54. maddesinde yazılı nedenlerle kararın düzeltilmesi istenebilir. Kararın, anılan kısmına ilişkin olarak kararın düzeltilmesi dilekçesinde öne sürülen hususlar adı geçen yasa maddesinde yazılı nedenlerden hiçbirisine uymadığından, bu kısmına yönelik kararın düzeltilmesi isteminin reddine karar verilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.
Kararın düzeltilmesi isteminin, dava konusu ... sayılı parsel yönünden incelenmesinden:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanunun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Altıncı Dairesinin sayılı kararının ... sayılı parsele ilişkin kısmı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul ili, Küçükçekmece ilçesi, ... Mevkii, ... pafta, ..., ..., ... ve ... sayılı parsellerde yer alan taşınmazların yürürlükteki 1/1000'lik uygulama imar planı ile 1/5000'lik nazım imar planlarında "Yeşil alan"da kaldığından bahisle kamulaştırılması istemiyle Küçükçekmece Belediye Başkanlığı'na yapılan 24/10/2014 tarihli başvurunun zımnen reddi üzerine, zımni ret işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinin (a) fıkrasında, idari davaların idari işlemler hakkında yetki, sebep, şekil, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılacağı belirtildikten sonra ilk inceleme konularının belirlendiği 14. maddenin 3/c bendinde dilekçenin ehliyet yönünden inceleneceği, 15. maddenin 1/b bendinde ise bu hususta kanuna aykırılık görülmesi halinde davanın reddedileceği hükme bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdari işlemlerin hukuka uygunluğunun yargı yoluyla denetimini amaçlayan iptal davasının görüşülebilmesinin ön koşullardan birisi olan "dava açma ehliyeti", her idari işleme karşı herkes tarafından iptal davası açılmasının idare ile işlemlerinde istikrarsızlığa neden olmaması ve idarenin işleyişinin bu yüzden olumsuz etkilenmemesi için, dava konusu edilecek işlem ile dava açacak kişi arasında belli ölçütler içinde menfaat ilişkisinin varlığını ifade etmektedir. Her olay ve davada, idari işlem ile dava açacak kişi arasında öngörülen subjektif ehliyet koşulu olarak menfaat ihlalinin kişisel, meşru ve güncel bir menfaat olması ölçütleri ekseninde yargı mercilerince değerlendirilerek takdir edilecektir.
Menfaatin güncel olması, iptal davasına konu olan idari işlem nedeniyle davacının ihlal edilen menfaatinin, iptal davasının açıldığı anda var olmasını ve dava sonuna kadar devam etmesini ifade etmektedir. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere, menfaat ihlalinin, iptal davasının açıldığı zamanda bulunması ve dava sonuçlanıncaya kadar devam etmesi gerekmektedir.
Danıştay Altıncı Dairesinin E:2021/5582 sayılı dosyasıyla, dava dosyasında bulunan bilgi belgeler ile UYAP Takbis kayıtlarının birlikte incelenmesinden, dava konusu taşınmazlardan ... sayılı parselde yer alan taşınmazın, dava devam ederken 24/07/2018 tarihinde, Suphi Elmas isimli üçüncü bir kişiye satıldığı ve adı geçen kişi adına tapuda tescil edildiği anlaşılmaktadır.
Bu itibarla, ... sayılı parselde yer alan taşınmazın, satış suretiyle davacının mülkiyetinden çıktığı dikkate alındığında, davacının anılan parsel yönünden kişisel, meşru ve güncel bir menfaati kalmadığı açık olup, bu kısım yönünden davanın ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının kararın düzeltilmesi isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin, ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca dava konusu taşınmazlardan ... sayılı parsele ilişkin kısmının BOZULMASINA, dava konusu taşınmazlardan ..., ... ve ... sayılı parseller yönünden ise kararın düzeltilmesi isteminin REDDİNE,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 18/11/2021 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.

KARŞI OY (X):
Dava konusu işlem, davacıya ait ..., ..., ... ve... sayılı parsellerde yer alan ve yürürlükteki imar planlarında "yeşil alan"da kalan taşınmazların kamulaştırılması talebiyle davalı idareye yapılan başvurunun cevaplanmamak suretiyle zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemidir. Aynı taşınmazlara ilişkin hukuki el atma nedeniyle taşınmaz bedeline karşılık tazminat ödenmesi istemli açılan ve bakılmakta olan dosyayla beraber incelemesi yapılarak alınan Danıştay Altıncı Dairesinin 18/11/2021 tarihli, E:2021/5582 K:2021/12815 sayılı kararıyla, ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı "dava konusu ... sayılı parsele ilişkin ehliyet yönünden reddi kararı" onanarak ... sayılı parsel diğerlerinden ayrılmıştır. İncelenmekte olan iptal davasında da aynı gerekçeyle, Mahkeme Kararının ... sayılı parsele ilişkin kısmının bozulması yönündeki Dairemiz kararının "Kısmen kararın düzeltilmesi isteminin kabulü" kısmına, usul ekonomisine uygun olmadığı düşüncesiyle katılmıyorum.