Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/2092 Esas 2021/2521 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/2092
Karar No : 2021/2521

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Valiliği
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...Pet. Ür. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait tankerin arka boşaltım noktasındaki borunun delinmesi sebebiyle içerisinde bulunan sülfürik asitin toprak zemine sızarak çevre kirliliğine neden olunduğundan bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20. maddesinin (y) bendi uyarınca davacı şirketin 637.257,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; davalı idare tarafından işlemin gerekçesi olarak davacı şirkete ait tankerin arka boşaltım noktasındaki borunun delinmesi sebebiyle tanker içerisinde bulunan sülfürik asitin toprak zemine sızması eylemi olarak belirtildiğinden, davacı şirkete 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20. maddesinin (j) bendi uyarınca idari para cezası verilmesi gerekirken, yanlış madde tatbiki uygulanmak suretiyle aynı Kanun'un 20. maddesinin (y) bendi uyarınca tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davalı idare tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını gerektirecek nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 22/10/2020 tarih ve E:2019/11052, K:2020/9951 sayılı kararıyla; davacı şirkete ait tankerin arka boşaltım noktasındaki borunun delinmesi sebebiyle tehlikeli kimyasal olan sülfürik asitin toprağa döküldüğünün dosya içerisinde yer alan fotoğraflar, bilgi ve belgeler ve çevre denetim tutanağı ile sabit olduğu anlaşıldığından, 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20. maddesinin (y) bendi uyarınca davacıya idari para cezası verilmesine ilişkin işlemde mevzuata ve hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı ısrar kararıyla; istinaf başvurusunun reddi yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu, ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:


İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davacı şirkete ait tankerin arka boşaltım noktasındaki borunun delinmesi sonucunda, içerisinde bulunan sülfürik asitin toprak zemine sızarak çevre kirliliğine neden olunduğundan bahisle, 07/02/2017 tarihli tutanak düzenlenerek, 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20. maddesinin (y) bendi uyarınca davacı şirket, ...tarih ve ...sayılı Kütahya Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işlemiyle 637.257,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmıştır.

Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 2. maddesinde, tehlikeli kimyasalın, "fiziksel, kimyasal ve/veya biyolojik yönden olumsuz etki yaparak ekolojik denge ile insan ve diğer canlıların doğal yapılarının bozulmasına neden olan her türlü kimyasal madde ve ürünleri" ifade ettiği belirtilmiş olup Kanun'un 8. maddesinde, "Her türlü atık ve artığı, çevreye zarar verecek şekilde, ilgili yönetmeliklerde belirlenen standartlara ve yöntemlere aykırı olarak doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek, depolamak, taşımak, uzaklaştırmak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır. Kirlenme ihtimalinin bulunduğu durumlarda ilgililer kirlenmeyi önlemekle; kirlenmenin meydana geldiği hallerde kirleten, kirlenmeyi durdurmak, kirlenmenin etkilerini gidermek veya azaltmak için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdürler."; 13. maddesinin 6. fıkrasında, "Tehlikeli kimyasalların üretimi satışı, depolanması, kullanılması ve taşınması faaliyetleri ile tehlikeli atıkların toplanması, taşınması, geçici ve ara depolanması, geri kazanımı, yeniden kullanılması ve bertarafı faaliyetlerinde bulunanlar, bu Kanun ile getirilen yükümlülükler açısından müteselsilen sorumludurlar"; 20. maddesinin (j) bendinde, "Kanunda ve yönetmelikte öngörülen yasaklara veya standartlara aykırı olarak veya önlemleri almadan atıkları toprağa verenlere 24.000 Türk Lirası (işlem tarihi itibarıyla 50.975,00-TL) idarî para cezası verilir."; (y) bendinde, "Tehlikeli kimyasallar ve bu kimyasalları içeren eşyayı bu Kanunda ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen usûl ve esaslara, yasak ve sınırlamalara aykırı olarak üreten, işleyen, ithal ve ihraç eden, taşıyan, depolayan, kullanan, ambalajlayan, etiketleyen, satan ve satışa sunanlara, 100.000 Türk Lirasından (işlem tarihi itibarıyla 212.419,00-TL) 1.000.000 Türk Lirasına (işlem tarihi itibarıyla 2.124.150,00-TL) kadar idari para cezası verilir."; yine 20. maddesinde, " Bu maddenin ... (k), (l), (r), (s), (t), (u), (v) ve (y) bentlerinde öngörülen idarî para cezaları kurum kuruluş ve işletmelere üç katı olarak verilir."; 28. maddesinin 1. fıkrasında ise "Çevreyi kirletenler ve çevreye zarar verenler sebep oldukları kirlenme ve bozulmadan doğan zararlardan dolayı kusur şartı aranmaksızın sorumludurlar.'' hükümleri düzenlenmiştir.
Öte yandan, karayolu ile yapılan tehlikeli madde taşımacılığında genel kurallar ile taşımacının yükümlülükleri, "Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında Yönetmelik" ile düzenlenmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirkete ait ...plakalı sülfürik asit taşıyan tankerin arka boşaltım noktasındaki borunun delinmesi sebebiyle tanker içerisinde bulunan sülfürik asitin Domaniç ilçesi şehir stadyumu yanında bulunan toprak zemine ve yol kenarında bulunan benzin istasyonu önünde bulunan toprak zemine sızdığının fotoğraflanarak davalı idare teknik personelince ...tarih ve ...seri numaraları çevre denetim tutanağı ile tespit edildiği, söz konusu tespit esas alınarak çevre kirliliğine sebebiyet verildiğinden bahisle, 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20. maddesinin (y) bendi uyarınca alt sınırdan olmak üzere 637.257,00-TL idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin dava konusu ...tarih ve ...sayılı Kütahya Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü işleminin tesis edildiği ve bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
"İlgili Mevzuat" kısmında da yer verilen, 2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 20. maddesinin (j) bendi uyarınca, Kanun'da ve yönetmelikte öngörülen yasaklara veya standartlara aykırı olarak veya önlemleri almadan atıkları toprağa verenlere 24.000 Türk Lirası (işlem tarihi itibarıyla 50.975,00-TL); (y) bendi uyarınca ise, tehlikeli kimyasallar ve bu kimyasalları içeren eşyayı bu Kanun'da ve ilgili yönetmeliklerde belirtilen usûl ve esaslara, yasak ve sınırlamalara aykırı olarak üreten, işleyen, ithal ve ihraç eden, taşıyan, depolayan, kullanan, ambalajlayan, etiketleyen, satan ve satışa sunanlara, 100.000 Türk Lirasından (işlem tarihi itibarıyla 212.419,00-TL) 1.000.000 Türk Lirasına (işlem tarihi itibarıyla 2.124.150,00-TL) kadar idari para cezası verilebilecektir.
Dava konusu uyuşmazlıkta, tehlikeli bir kimyasal olan sülfürik asit taşıyan davacı şirkete ait tankerin arka boşaltım noktasındaki borunun delinmesi sebebiyle tehlikeli kimyasalın toprağa döküldüğü dosya içerisinde yer alan fotoğraflar, bilgi ve belgeler ve çevre denetim tutanağı ile sabit olup, tehlikeli kimyasalı mevzuata aykırı olarak taşıyanlara ve bu suretle kirliliğe neden olanlara, bu fiillerine uygun olarak anılan Kanun'un 20. maddesinin (y) bendi tatbik edilmek suretiyle idari yaptırım uygulanacağından, bu hüküm uyarınca davacının idari para cezası ile cezalandırılmasına ilişkin işlemde mevzuata ve hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ısrar kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1.Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 18/11/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY
X- ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin temyize konu ...tarih ve E:..., K:...sayılı ısrar kararının, usul ve hukuka uygun olduğu, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenlerinin kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı anlaşıldığından, temyiz isteminin reddi ile ısrar kararının onanması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.