Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/1943 Esas 2021/2522 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/1943
Karar No : 2021/2522

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ...Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Hizmetleri A. Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirket tarafından işletilen hastane adına 2015 yılı Nisan-Haziran dönemi için 35.394,10-TL tıbbi atık bertaraf ücreti tahakkuk ettirilmesine ilişkin ...tarih ve ...sayılı işlem ile bu işleme karşı yapılan itirazın reddine yönelik ...tarih ve ...sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; İl Mahalli Çevre Kurulunun 26/11/2014 tarih ve 145 sayılı kararıyla "2015 yılı için tıbbi atıkların bertarafının tartılarak alınmasının toplum ve çevre sağlığı açısından sakıncalar oluşturabileceği gerekçesiyle mevcut yatak başı ücretlendirmenin devam edilmesine ve 20 yatak ve üzeri kapasiteli sağlık kuruluşlarının, birim fiyatı olarak 1 (bir) kg tıbbi atık bertaraf ücretinin 1.40-TL+KDV olarak belirlenmesine" karar verildiği ve bu karara karşı davalı idare tarafından açılan davada Mahkemelerince ...tarih ve E:...K:...sayılı kararla davanın reddedildiği; hukuki varlığını sürdüren 26/11/2014 tarih ve 145 sayılı İl Mahalli Çevre Kurulu kararı uyarınca ücretlendirme yapılmasının yasal zorunluluk olduğu, Kurul kararı gereğince, 2015 yılı için tıbbi atıkların bertarafının mevcut yatak başı ücretlendirmesine devam edilerek uygulama yapılması gerektiği; tıbbi atıkların bertaraf için tartılarak alınmasının, insan sağlığı açısından risk ve tehlike oluşturacağı, toplum ve çevre sağlığı açısından sakıncalar doğuracağı, ortada hukuken geçerliliğini koruyan ve uygulanması gereken İl Mahalli Çevre Kurulu kararı bulunduğu ve bu karar uyarınca 2015 yılı için tıbbi atık bertaraf ücretinin hesaplanmasında yatak başı ücretlendirme uygulamasına devam edilmesi gerektiği; 2015 yılı için tıbbi atık bertaraf ücretinin tıbbi atıkların tartılması sonucu elde edilen miktara göre hesaplanması yöntemiyle belirlenen tahakkuk işlemi ile bu işleme itirazın reddine dair dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin karar düzeltme aşamasında verilen 29/12/2020 tarih ve E:2020/5817, K:2020/14038 sayılı kararıyla; davacının talebine dayanak yaptığı ...tarih ve ...sayılı İl Mahalli Çevre Kurulu kararının iptali için davalı idare tarafından açılan davada, .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla davanın reddedildiği, ancak bu kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 19/12/2019 tarihli ve E:2019/13689, K:2019/14770 sayılı kararıyla bozulduğu; söz konusu bozma kararı üzerine verilecek Mahkeme kararı dikkate alınarak, oluşacak yeni hukuki duruma göre bakılmakta olan davada yeniden bir karar verilmesi gerekeceğinden, dava konusu işlemin iptali yolundaki temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet görülmediği sonucuna varılarak .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla, dava konusu işlemin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, tıbbi atık bertaraf ücretinin yatak başına hesaplanması usulünün kamu zararına neden olduğu; hesapta kullanılan atık katsayılarının gerçeği yansıtmadığı; tartılarak yapılan hesaplamanın halk sağlığı yönünden bir sakıncası bulunmadığı; anılan İl Mahalli Çevre Kurulu kararının iptali istemiyle açılan davanın devam ettiği; konuyla ilgili Sağlık Bakanlığı genelgesi bulunduğu; hukuka uygun olmayan ısrar kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, yürürlükte bulunan İl Mahalli Çevre Kurulu kararı uyarınca yapılan ücretlendirmenin hukuka uygun olduğu belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile ısrar kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden, yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İl Mahalli Çevre Kurulunun ...tarih ve ...sayılı kararı ile "2015 yılı için tıbbi atıkların bertarafının, yatak başına uygulanmasından kg başına geçilmesi kararı alınmış olmasına karşın, tartılarak alınmasında toplum ve çevre sağlığı açısından sakıncalar oluşturabilecek olmasından dolayı mevcut yatak başı ücretlendirmenin devam edilmesine ve 20 yatak ve üzeri kapasiteli sağlık kuruluşlarının, birim fiyatı olarak 1 (bir) kg tıbbi atık bertaraf ücretinin 1.40-TL+KDV olarak belirlenmesi" yönünde karar alınmasına rağmen, davacı şirket tarafından işletilen hastaneye, İl Mahalli Çevre Kurulunca alınan kararda belirtilen yöntem uygulanmaksızın tartım yöntemiyle 2015 yılı Nisan-Haziran dönemine ilişkin 35.394,10-TL tıbbi atık bertaraf ücreti tahakkuk ettirilmiştir. Bu işleme yapılan itiraz, davalı idarenin ...tarih ve ...sayılı işlemiyle reddedilmiştir.
Bunun üzerine hem tahakkuk işleminin hem de itirazın reddi işleminin iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 11. maddesinde; tehlikeli atık üreticilerinin, Yönetmelikle belirlenecek esaslara göre atıklarını bertaraf etmek veya ettirmekle yükümlü oldukları, 13. maddesinde; tehlikeli atıkların tanımı ile tehlikeli atıkların oluşum aşamasından itibaren toplanması, ayrılması, geçici ve ara depolanması, geri kazanılması, yeniden kullanılması, taşınması, bertarafı, bertaraf sonrası kontrolü, ihracatı, transit geçişi, ambalajlanması, etiketlenmesi, denetimi ve atık yönetim plânlarının hazırlanması ile ilgili usûl ve esasların Bakanlıkça yayımlanacak Yönetmelikle belirleneceği kuralına yer verilmiştir.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan 29/06/2011 tarih ve 644 sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 8. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendi ile "Atıkların kaynağında en aza indirilmesi, sınıflara ayrılması, toplanması, taşınması, geçici depolanması, geri kazanılması, bertaraf edilmesi, yeniden kullanılması, arıtılması, enerjiye dönüştürülmesi ve nihai depolanması konularında politika ve strateji belirlemek ve mevzuat oluşturmak" Çevre ve Şehircilik Bakanlığının görevleri arasında sayılmış; 27. maddesinin birinci fıkrasında Mahalli Çevre Kurulu, Bakanlığın sürekli kurulları arasında sayılmış, üçüncü fıkrasında Kurulların oluşturulması, çalışma usul ve esaslarının yönetmelikle düzenleneceği; 33. maddesinde ise, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının; görev, yetki ve sorumluluk alanına giren ve önceden kanunla düzenlenmiş konularda idari düzenleme yapabileceği hükümlerine yer verilmiştir.
Dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan ve 22/07/2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği'nin 1. maddesinde; "Bu Yönetmeliğin amacının, tıbbi atıkların üretiminden bertarafına kadar; a) Çevreye ve insan sağlığına zarar verecek şekilde doğrudan veya dolaylı bir biçimde alıcı ortama verilmesinin önlenmesine, b) Çevreye ve insan sağlığına zarar vermeden kaynağında ayrı olarak toplanması, ünite içinde taşınması, geçici depolanması, taşınması ve bertaraf edilmesine yönelik prensip, politika ve programlar ile hukuki, idari ve teknik esasların belirlenerek uygulanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek olduğu" belirtilmiş, "Mülki amirlerin görev ve yetkileri" başlıklı 7. maddesinde; "Mahallin en büyük mülki amirinin; ... d) Tıbbi atıkların toplanması, taşınması ve bertarafında uygulanacak ücreti mahalli çevre kurulu aracılığıyla belirlemekle, ... görevli ve yetkili olduğu"; "Atık Bertarafında Mali Yükümlülük" başlıklı 23. maddesinde de; "Tıbbi atık üreticilerinin, ürettikleri atıkların toplanması, taşınması ve bertarafı için gereken harcamaları, bertaraf eden kurum ve kuruluşa ödemekle yükümlü oldukları, bu Yönetmelikteki teknik kriterlere uygun olmak şartıyla, toplama, taşıma ve bertaraf harcamalarına esas olacak tıbbi atık bertaraf ücretinin, her yıl tıbbi atık üreticileri ve bertaraf edecek kurum ve kuruluşların görüşleri de alınarak il mahalli çevre kurulu tarafından tespit ve ilan edilerek Bakanlığa bildirileceği, ücretin ödenmemesinin tıbbi atıkların bertarafı için bir engel oluşturmayacağı, tıbbi atık bertaraf ücretinin ödenmemesi durumunda, bu bedelin 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre tıbbi atık üreticilerinden tahsil edileceği" hüküm altına alınmış bulunmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacı şirkete işletmekte olduğu hastaneden çıkan tıbbi atıkların bertaraf ücreti olarak tahakkuk ettirilen meblağın 'tıbbi atıkların tartılması yöntemiyle' hesaplandığı, oysa İstanbul Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü İl Mahalli Çevre Kurulunca "2015 yılı için tıbbi atıkların bertarafının, yatak başına uygulanmasından kg başına geçilmesi kararı alınmış olmasına karşın, tartılarak alınmasında toplum ve çevre sağlığı açısından sakıncalar oluşturabilecek olmasından dolayı mevcut yatak başı ücretlendirmenin devam edilmesine ve 20 yatak ve üzeri kapasiteli sağlık kuruluşlarının, birim fiyatı olarak 1 (bir) kg tıbbi atık bertaraf ücretinin 1.40-TL+KDV olarak belirlenmesi" yönünde 26/11/2014 tarih ve ...sayılı karar alındığı, davacı tarafından, kendisine, İl Mahalli Çevre Kurulu kararı uyarınca yatak başı hesabıyla belirlenecek tıbbi atık bertaraf ücreti tahakkuk ettirilmesi gerektiğinin ileri sürüldüğü görülmektedir.
Davacının talebine dayanak yaptığı 26/11/2014 tarih ve ...sayılı İl Mahalli Çevre Kurulu kararının iptali istemiyle davalı idare tarafından açılan davanın, .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla reddedildiği, ancak bu kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 19/12/2019 tarih ve E:2019/13689, K:2019/14770 sayılı kararıyla eksik inceleme ile karar verildiğinden bahisle bozulduğu, dosyanın anılan Mahkemenin E:...sayılı esasına kaydedildiği, Mahkemece bozma kararına uyularak bilirkişi incelemesi yaptırıldığı ve işbu temyize konu ısrar kararının verildiği tarihten sonraki bir tarihte, .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla davanın reddedildiği ve anılan dosyadaki yargılamanın devam ettiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, İdare Mahkemesince, işbu temyiz istemine konu uyuşmazlıkta, 26/11/2014 tarih ve 145 sayılı İl Mahalli Çevre Kurulu kararına yönelik Danıştay Altıncı Dairesinin anılan bozma kararı üzerine E:2020/715 sayılı dosyada verilecek karar sonucu beklenerek, oluşacak yeni hukuki duruma göre yeniden bir karar verilmesi gerekmekte iken, anılan davanın sonuçlanması beklenmeksizin verilen dava konusu işlemin iptali yolundaki .... İdare Mahkemesinin temyize konu ...tarih ve E:..., K:...sayılı ısrar kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne;
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin .... İdare Mahkemesinin temyize konu ...tarih ve E:..., K:...sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan ...TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davalı idareye iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın .... İdare Mahkemesine gönderilmesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18/11/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.


KARŞI OY

X- Dosyanın incelenmesinden, ...tarih ve ...sayılı İstanbul İl Mahalli Çevre Kurulu kararı ile 2015 yılı itibarıyla tıbbi atık bertaraf ücretinin tartım usulüyle tahakkuk ettirilmesine karar verilmiş olduğu, daha sonra ...tarih ve ...sayılı İstanbul İl Mahalli Çevre Kurulu kararı kararı ile bu uygulamadan vazgeçilerek 2015 yılında da tıbbi atık bertaraf ücretinin yatak başına alınmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Buna göre, tıbbi atık bertaraf ücretinin 2015 yılı için yatak başına alınacağı açık olup tartım usulüyle tıbbi atık bertaraf ücreti tahakkuk ettirilmesine yönelik dava konusu işlem hukuka aykırıdır.
Öte yandan, temyize konu kararın verildiği tarihte, ...tarih ve ...sayılı İl Mahalli Çevre Kurulu kararının iptali istemiyle davalı idare tarafından açılan davada henüz bir karar verilmemiş ise de, daha sonra .... İdare Mahkemesince bozma kararına uyularak yapılan yargılama neticesinde ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararla davanın reddedildiği hususu değerlendirildiğinde, düzenleyici işlem niteliğinde bulunan İl Mahalli Çevre Kurulu kararı iptal edilmiş olsa dahi önceki düzenlemeler yürürlüğe girmeyeceğinden ve konuyla ilgili yeni bir karar alınması gerektiğinden temyize konu ısrar kararının sonucu itibarıyla hukuka uygun olduğu ve bu gerekçeyle onanması gerektiği oyuyla karara katılmıyorum.


KARŞI OY
XX- Her ne kadar temyize konu kararın verildiği tarihte ...tarih ve ...sayılı İl Mahalli Çevre Kurulu kararının iptali istemiyle davalı idare tarafından açılan davada henüz bir karar verilmemiş ise de, sonrasında .... İdare Mahkemesince bozma kararına uyularak yapılan yargılama neticesinde ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararla davanın reddedildiği hususu değerlendirildiğinde, anılan hukuki duruma göre yargılama yapılarak bir karar verilmesi gerekmekte olup, temyize konu ısrar kararının bu gerekçeyle bozulması gerektiği oyuyla çoğunluk kararına gerekçe yönünden katılmıyorum.