Danıştay 8. Daire 2019/7163 Esas 2021/5332 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/7163
Karar No : 2021/5332

DAVACI : ...
DAVALI : ... Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN KONUSU :
Dava, ... Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Romatoloji Ana Bilim Dalı'nda yardımcı doçent olarak görev yapan davacının, iki kez "kamu görevinden çıkarma cezası" ile cezalandırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile bu kararın dayanağı olan ve 21.08.1982 tarih ve 17789 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yüksek Öğretim Kurumları Yönetici Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği'nin 11. maddesinin (b) bendinin 13 ve 14 numaralı alt bentlerinin iptali istemiyle açılmıştır.

DAVACININ İDDİALARI :
Dava konusu disiplin cezalarında ve bu cezaların dayanağı Yönetmelik maddelerinde hukuka ve mevzuata uyarlık bulunmadığından, dava konusu işlemin ve dayanağı Yönetmelik hükümlerinin iptaline karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Dava konusu Yönetmelik hükümlerinin 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'na ve Anayasanın ilgili maddelerine aykırılık taşımadığı, üst normlara uygun olduğu, davacının eylemlerinin sabit bulunduğu belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay Dava Daireleri kararlarına karşı Danıştay'da temyiz yoluna başvurulabileceği; 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 38. maddesinde, İdari Dava Dairelerinden ilk derece mahkemesi olarak verilen kararların İdari Dava Daireleri Kurulunca temyizen inceleneceği; 2577 sayılı Yasanın 49. maddesinin 4. fıkrasında da idare mahkemelerinin bozmaya uymayarak eski kararında ısrar edebileceği ancak Danıştay İdari ve Vergi Dava Daireleri Kurulları kararlarına uyulmasının zorunlu olduğu kurala bağlanmış; böylece Danıştay dava dairelerine, ilk derece mahkemesi olarak verdikleri kararların temyizen bozulması halinde ısrar olanağı tanınmamıştır.
Bu nedenle; Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun bozma kararına uyularak, bozulan kısımlar yönünden iptal kararı verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : Dava; ... Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Romatoloji Ana Bilim Dalında yardımcı doçent doktor olarak görev yapan davacının iki defa "kamu görevinden çıkarma cezası" ile cezalandırılmasına ilişkin ... günlü, ... sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu Kararı ile bu kararın dayanağı olan ve 21/08/1982 günlü, 17789 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan "Yüksek Öğretim Kurumları Yönetici Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği"nin 11'inci maddesinin (b) bendinin 13'üncü ve 14'üncü alt bentlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46'ncı maddesinin 1'inci fıkrasında; Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarına karşı Danıştayda temyiz yoluna başvurulabileceği, 49’uncu maddesinin 2’nci fıkrasında, temyiz incelemesi sonunda Danıştayın; görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması, hukuka aykırı karar verilmesi ve usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozacağı; 4’üncü fıkrasında, Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50’nci madde hükümlerinin kıyasen uygulanacağı hükme bağlandığından; ilk derece mahkemesi sıfatıyla bakılan davaların temyiz incelemesi sonucu ilgili dava daireleri kurulunca; usul veya esas bakımından yeninden bir araştırma, inceleme yapılmasını veya maddi ve hukuki olayın yeninden yorumlanmasını gerektirmeyecek şekilde verilen bozma kararlarına karşı, ilk kararı veren Danıştay dava dairesine “ısrar hakkı” tanınmamıştır. Dolayısıyla, kararı bozulan Danıştay dava dairesi, bozma kararına uymak zorundadır.
Dosyanın incelenmesinden, Adnan Menderes Üniversitesi Tıp Fakültesinde yardımcı doçent doktor olarak görev yapan davacının, iki defa "kamu görevinden çıkarma cezası" ile cezalandırılmasına ilişkin Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu Kararı ile bu kararın dayanağı olan "Yüksek Öğretim Kurumları Yönetici Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği"nin 11'inci maddesinin (b) bendinin 13'üncü ve 14'üncü alt bentlerinin iptali istemiyle açılan davada; Sekizinci Dairesinin 24/05/2013 günlü, E:2009/7446, K:2013/4161 sayılı kararıyla; davanın reddine karar verildiği; bu kararın, davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 27/02/2017 günlü ve E:2014/47, K:2017/850 sayılı kararıyla, dava konusu Yönetmeliğin 11/b-13 maddesine ilişkin kısmının onandığı, davacının temyiz isteminin kısmen kabulü ile anılan kararın diğer kısımlarının bozulduğu; davalı idarenin kararın düzeltilmesi isteminin ise, Kurulun 04/03/2019 günlü ve E:2017/2928, K:2019/884 sayılı kararı ile reddedildiği anlaşılmaktadır.
Buna göre, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun yukarıda sözü edilen maddeleri uyarınca Danıştay dava dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların bozulması halinde ısrar olanağı bulunmadığından, İdari Dava Daireleri Kurulunun bozma kararında yer alan gerekçelerle, dava konusu Yönetmeliğin 11/b-14 maddesine ve "kamu görevinden çıkarma cezası" ile cezalandırılmasına ilişkin kısmı yönünden iptal kararı verilmesi gerekeceği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince; Dairemizin 24/05/2013 tarih ve E:2009/7446, K:2013/4161 sayılı davanın reddine dair kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 27/02/2017 tarih ve E:2014/47, K:2017/850 sayılı kararı ile, dava konusu Yönetmeliğin 11/b-13 maddesine ilişkin kısmının onanmasına, anılan kararın diğer kısımlarının bozulmasına karar verilmesi üzerine, 2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 38. maddesi ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 46. ve 49. maddeleri uyarınca bozulan kısımlar yönünden dosya yeniden incelenmek suretiyle gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
Dava, ... Üniversitesi Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Romatoloji Ana Bilim Dalı'nda yardımcı doçent olarak görev yapan davacının, iki kez "kamu görevinden çıkarma cezası" ile cezalandırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararı ile 21.08.1982 tarih ve 17789 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yüksek Öğretim Kurumları Yönetici Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği'nin 11. maddesinin (b) bendinin 14 numaralı alt bendinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dairemizin 24/05/2013 tarih ve E:2009/7446, K:2013/4161 sayılı kararıyla; kamu hizmetinin etkin ve verimli bir biçimde yürütülmesinde görevli kişilerin çalışma disiplinini sağlamak amacıyla çeşitli yaptırımlar içeren disiplin kurallarının getirilmesinin kaçınılmaz olduğu, dava konusu Yönetmelik maddelerinde dayanağı yasa kurallarının verdiği yetkiye dayalı olarak anılan amaç doğrultusunda kurallar getirildiğinden dava konusu Yönetmelik maddelerinde hukuka aykırılık bulunmadığı; davacının iki defa "kamu görevinden çıkarma cezası" ile cezalandırılmasına ilişkin ... günlü, ... sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararının iptali istemi yönünde ise; her ne kadar, davacı tarafından uyuşturucu kullanmaya başka bir hastalığının yan etkisi sonucunda başladığı iddia edilmekte ise de, disiplin soruşturması dosyasındaki tanık ifadelerinden ve davacının kendi savunmasından, ayrıca dosyada mevcut davacı hakkında yürütülen ceza kovuşturması çerçevesinde alınan Adli Tıp Kurumunun 27/06/2011 günlü raporundan, davacının iptila düzeyinde uyuşturucu kullandığının, uyuşturucu kullanımını herhangi bir baskı altında veya tedavi çerçevesinde sürdürmek zorunda kalmadığının, tamamı ile kendi kişisel seçimi çerçevesinde uyuşturucu kullandığının anlaşıldığı, kaldı ki, Yönetmelik hükümlerinde sebebine bakılmaksızın uyuşturucu kullanmak fiilinin kamu görevinden çıkarılma cezası için yeterli olduğunun belirtildiği, öte yandan, disiplin soruşturmasından, reçeteleri meslektaşlarının bilgisi dışında kullandığı, tanık ifadeleri ve bilirkişi raporu ile sübut bulan davacı hakkında iki kez kamu görevinden çıkarma cezası ile cezalandırılmasında, cezalar ayrı fiillerden kaynaklandığı için hukuka aykırılık bulunmadığı gibi, davacının işlediği fiillerin ağırlığı karşısında, davalı idarenin iyi hale ilişkin takdir hakkını davacı lehine kullanmamasında hukuken aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Dairemiz kararının davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'nun 27/02/2017 tarih ve E:2014/47, K:2017/850 sayılı kararıyla; Dairemiz kararının, dava konusu Yönetmeliğin 11/b-13 maddesine ilişkin kısmının onanmasına, anılan kararın diğer kısımlarının bozulmasına karar verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 'Temyiz' başlıklı 46. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının Danıştay'da temyiz edilebileceği; 2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun 'İdari ve vergi dava daireleri kurullarının görevleri' başlıklı 38. maddesinde, İdari Dava Daireleri Kurulunca idari dava dairelerinden ilk derece mahkemesi olarak verilen kararların temyizen inceleneceği; 2577 sayılı Kanun'un 'Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar' başlıklı 49. maddesinin 4. fıkrasında da, Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümlerinin kıyasen uygulanacağı kurala bağlanmıştır.
Yukarıda aktarılan mevzuat hükümleri uyarınca Danıştay Dava Dairelerinin ilk derece mahkemesi olarak verdiği kararların temyizen bozulması durumunda ısrar olanağı tanınmamıştır.
Bu nedenle, bozma kararı gözönünde bulundurularak, bozulan kısım yönünden yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

İNCELEME VE GEREKÇE :
İLGİLİ MEVZUAT :
2575 sayılı Danıştay Kanunu’nun 38. maddesinde, İdari Dava Daireleri Kurulunun, idari dava dairelerinden ilk derece mahkemesi olarak verilen kararları temyizen inceleyeceği, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 46. maddesinin 1. fıkrasında, Danıştay Dava Dairelerinin nihai kararlarının Danıştay’da temyiz edilebileceği, 49. maddesinin 4. fıkrasında ise Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50’nci madde hükümlerinin kıyasen uygulanacağı öngörülmüştür. 2577 sayılı Yasanın 49. maddesinin 4. fıkrasında yer alan düzenleme ile Danıştay Dava Dairelerine, ilk derecede bakılan davalarla ilgili bozma kararlarına karşı eski kararlarında ısrar edebilme yetkisi tanınmamıştır.
Dava konusu olan ve dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan 21/08/1982 tarih ve 17789 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yüksek Öğretim Kurumları Yönetici Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği'nin 11. maddesinin (b) bendinin 13 numaralı alt bendinde "uyuşturucu madde kullanmak"; 14 numaralı alt bendinde ise "iş yerinde veya bağlı yerlerde, arama, herhangi bir kimsenin eşyasına el koyma, bilerek postalarını açma ve benzeri eylemleri düzenlemek, başkalarını bu yolda kışkırtmak veya bu gibi eylemlerde görev almak" fillerini işleyenlere kamu görevinden çıkarma cezası verileceği kurala bağlanmıştır.
Anayasa Mahkemesi'nin 14/01/2015 günlü, E:2014/100, K:2015/6 sayılı iptal kararı üzerine yeniden düzenlenen, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 09/12/2016 günlü, 29913 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 6764 sayılı Kanun'un 26. maddesi ile değişik 53. maddesinin (b) bendinde, Devlet ve vakıf yükseköğretim kurumlarının öğretim elemanları, memur ve diğer personeline uygulanabilecek disiplin cezalarının, uyarma, kınama, aylıktan veya ücretten kesme, kademe ilerlemesinin durdurulması veya birden fazla ücretten kesme, üniversite öğretim mesleğinden çıkarma ve kamu görevinden çıkarma cezası olduğu hükme bağlanmış ve anılan cezaları gerektiren fiiller Kanun'da sayma suretiyle belirtilmiştir. Buna göre, anılan maddenin (b) bendinin 6 numaralı alt bendinde, "uyuşturucu veya uyuşturucu olarak kabul edilen diğer uyarıcı maddeleri kullanmak" fiili, kamu görevinden çıkarma cezasını gerektiren fiiller arasında sayılmış, "işyerinde veya bağlı yerlerde arama, herhangi bir kimsenin eşyasına el koyma, bilerek postalarını açma ve benzeri eylemleri düzenlemek, başkalarını bu yolda kışkırtmak veya bu gibi eylemlerde görev almak" fiiline ise madde metninde yer verilmemiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
... tarih ve ... sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararının, Yüksek Öğretim Kurumları Yönetici Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği'nin 11. maddesinin (b) bendinin 13 numaralı alt bendi uyarınca davacının kamu görevinden çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmı yönünden uyuşmazlık incelendiğinde;
Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı'nın, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı'nın, Adnan Menderes Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi'nin ve davacının yatarak tedavi gördüğü ... Hastanesi'nin raporları ve muayene tetkik kayıtlarına göre, davacının, 1995'ten beri ağrı şikayeti yaşadığı, böbrek taşı nedeniyle geçirdiği operasyon sonrası "Aldolan ampul" kullanmaya başladığı, ancak tolerans geliştiği ve bu ilacı daha fazla miktarlarda kullanma ihtiyacı doğduğu, gelişen durum üzerine davacı hakkında "depresif nöbet" ve "opioid kullanımına bağlı bağımlılık sendromu" tanıları konulduğu, Aldolan için detoks tedavisi düzenlendiği ve 21.02.2008 tarihli tetkik sonucunda davacının kanında amfetamin, kokain, opioid, esrar maddelerine rastlanmadığı anlaşılmaktadır.
Bakılan uyuşmazlığın çözümü açısından, davacıya atfedilen fiilin, "uyuşturucu madde kullanmak" kapsamında değerlendirilip değerlendirilemeyeceğinin tespit edilmesi gerekmektedir. Bunun için, davacının geçirdiği tıbbi sürecin değerlendirilmesi önem arz etmektedir.
Davacının, 2007 yılında geçirdiği böbrek ameliyatı sonrasında yaşadığı şiddetli ağrılar nedeniyle, hekim önerisi ile kullandığı tıbbi ilacı bırakması üzerine oluşan rahatsızlıklar sonucunda gelişen bağımlılık sendromu ve ardından tedavi olması hususları birlikte değerlendirildiğinde, davacının bu durumunun, Yönetmeliğin 11. maddesinin (b) bendinin 13 numaralı alt bendinde ifade edilen "uyuşturucu madde kullanmak" fiili kapsamına girmediği, çünkü, ilaç kullanımına bağlı olarak davacınını istemi dışında gerçekleşen ve sağlık kurumlarınca tanısı konulan bir hastalığın geliştiği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle, davacıya atfedilen fiil, "uyuşturucu madde kullanmak" kapsamında değerlendirilmemiş ve Yönetmeliğin 11. maddesinin (b) bendinin 13 numaralı alt bendi uyarınca verilen disiplin cezasında hukuka uyarlık görülmemiştir.
Yüksek Öğretim Kurumları Yönetici Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği'nin 11. maddesinin (b) bendinin 14 numaralı alt bendi ve ... tarih ve ... sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararının anılan madde uyarınca davacının kamu görevinden çıkarma cezası ile cezalandırılmasına ilişkin kısmı yönünden uyuşmazlık incelendiğinde;
Davacıya atfedilen ve Yüksek Öğretim Kurumları Yönetici Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği'nin 11. maddesinin (b) bendinin 14 numaralı alt bendinde sayılan "işyerinde veya bağlı yerlerde arama, herhangi bir kimsenin eşyasına el koyma, bilerek postalarını açma ve benzeri eylemleri düzenlemek, başkalarını bu yolda kışkırtmak veya bu gibi eylemlerde görev almak" fiili, dava konusu Yönetmeliğin ve verilen disiplin cezasının yasal dayanağı olan 2547 sayılı Kanun'un, 6764 sayılı Kanun'un 26. maddesi ile değişik 53. maddesinin (b) bendinde herhangi bir cezai yaptırıma bağlanmamış, Kanun, anılan fiili suç olmaktan çıkarmıştır. Bu nedenle, kanuni dayanaktan yoksun olan Yönetmelik hükmünde ve buna dayalı olarak tesis edilen disiplin cezasında hukuka uyarlık görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının iki kez "kamu görevinden çıkarma cezası" ile cezalandırılmasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Yüksek Disiplin Kurulu kararının İPTALİNE,
2. 21/08/1982 tarih ve 17789 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yüksek Öğretim Kurumları Yönetici Öğretim Elemanı ve Memurları Disiplin Yönetmeliği'nin 11. maddesinin (b) bendinin 14 numaralı alt bendinin İPTALİNE,
3. Dava kısmen iptal, kısmen ret ile sonuçlandığından; ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam ... -TL yargılama giderinin yarısı olan ... -TL'nin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Davalı idare tarafından ödenen harç ve posta ücreti toplamı olan ... -TL yargılama giderinin yarısı olan ... -TL'nin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Kararın verildiği tarihte yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca takdir edilen ... -TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
6. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde taraflara iadesine,
7. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere,
16/11/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.