BAM Hukuk Mahkemeleri Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi 2022/1131 Esas 2022/991 Karar Sayılı İlamı

T.C
SAMSUN
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
2. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/1131
KARAR NO : 2022/991


T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I


BAŞKAN : ...
ÜYE : ...
ÜYE : ...
KATİP : ...

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : SAMSUN ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 26/04/2022
NUMARASI : 2021/935 ESAS 2022/508 KARAR

DAVACI : ...
VEKİLİ : Av.
DAVALI : ...
VEKİLİ : Av.
DAVA : İpotek (İpoteğin Kaldırılması (Fekki))

DAVA TARİHİ : 01/09/2021
KARAR TARİHİ : 22/09/2022
KARARIN YAZILMA
TARİHİ : 27/09/2022

Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi ve Vezirköprü 1.Asliye Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilinin mahkemeye sunmuş olduğu 02/09/2021 havale tarihli dava dilekçesinde özetle; .... Şirketini temsilen Tasfiye Memuru ... arasında ... Noterliğinin ...yevmiye nolu ... tarihli senetle müvekkillerinin sahip olduğu .... plakalı otomobil 25.000 TL bir müddetli ... lehine teminat rehni şeklinde tesis edildiğini, konu rehin senedinde" Özellikleri yazılı vasıtaya alacaklının yukarıda yazılı bedel miktarında teminat alacağına karşılık rehin konulduğu, Rehin süresi yukarıda belirtilen 10/02/2005 tarihine kadar bir yıl sürelidir" denilmiş, Müvekkilleri ile ... arasında herhangi bir borç alacak ilişkisinin olmadığını, müvekkili adına kayıtlı ...plakalı otomobil üzerindeki rehin kaydının kaldırılmasını, mahkeme masraflarının ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.
Vezirköprü 1. Asliye Hukuk Mahkemesince, "Samsun Asliye Ticaret Mahkemesinin yargı çevresinin Samsun ilinin mülki sınırları olarak belirlenmesine dair Hakimler ve Savcılar Genel Kurulu'nun 07/07/2021 tarihli, 608 numaralı kararının 01/09/2021 tarihinden itibaren uygulanacağı, dolayısıyla mahkemenin bu tarih itibariyle Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla yargılama yapma görevinin sona erdiği, görevli mahkemenin Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu, görev hususunun kamu düzenine ilişkin olduğu, yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilmesi gerektiği anlaşılmış, 01.09.2021 tarihinden sonra açılan işbu davada mahkemenin görevli olmadığı, görevli mahkemenin Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi olduğu" gerekçesiyle görevsizlik kararı verilmiştir.
Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi tarafından "Somut olayda, uyuşmazlık dayanağı taraflar arasındaki ...plaka sayılı araca ipotek konulmasına yönelik rehin sözleşmesi olan ipoteğin fekki istemine ilişkin olup, bu nevi davaların ticari dava olduğuna ya da asliye ticaret mahkemelerinde görüleceğine ilişkin bir yasal düzenleme olmadığı, o halde, eldeki davanın ticari dava olarak kabulü, uyuşmazlık konusu işin her iki tarafın birden ticari işletmesi ile ilgili olmasına ve her iki tarafın tacir olmasına bağlı olduğunu, Davacının tacir olup davalının tacir olmadığı sabit olduğunu, davalının mükellefiyet kaydının dahi olmadığı dosya kapsamından anlaşılmakta olup sadece davacının tacir olması işi ticari dava haline getirmeyeceğini, davalı her hâlde tacir değildir ve taraflar arasında bir tüketici işlemi de bulunmadığı" gerekçesiyle karşı yönde görevsizlik kararı verilmiştir.
6102 Sayılı TTK.nun 12.maddesinde "bir ticari işletmeyi, kısmen de olsa, kendi adına işleten kişiye tacir denir. Bir ticari işletmeyi kurup açtığını, sirküler, gazete, radyo, televizyon ve diğer ilan araçlarıyla halka bildirmiş veya işletmesini ticaret siciline tescil ettirerek durumu ilan etmiş olan kimse, fiilen işletmeye başlamamış olsa bile tacir sayılır.
Anılan Yasanın 11 .maddesinde "Ticari işletme, esnaf işletmesi için öngörülen sınırı aşan düzeyde gelir sağlamayı hedef tutan faaliyetlerin devamlı ve bağımsız şekilde yürütüldüğü işletmedir. Ticari işletme ile esnaf işletmesi arasındaki sınır, Bakanlar Kurulunca çıkarılacak kararnamede gösterilir." 15. maddesinde de "İster gezici olsun ister bir dükkanda veya sokağın belirli yerlerinde sabit bulunsun, ekonomik faaliyeti sermayesinden fazla bedeni çalışmasına dayanan ve geliri 11.maddenin 2.fıkrası uyarınca çıkarılacak kararnamede gösterilen sınırı aşmayan ve sanat veya ticaretle uğraşan kişi esnaftır." düzenlemesi bulunmaktadır. Bir kimsenin Vergi Usul Kanunu'na göre esnaf sayılması, TTK yönünden de esnaf kabul edilmesini gerektirmez. Ticaret siciline ya da Oda'ya kayıtlı olmamak da tacir olmamanın kesin bir kanıtı olmadığı gibi, vergi mükellefi olup olmamak da tacir ve esnaf ayrımında kesin bir ölçüt olarak kabul edilemez.
Dosya kapsamına göre ; Davacı tacir olmakla birlikte davalının tacir olduğuna ilişkin herhangi bir kaydının olmamasına, davaya konu aracın dahi ticari değil özel nitelikte araç olmasına, yapılan rehin sözleşmesinin niteliğine, uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesi ile ilgili olduğunun dosyada belirli olmamasına göre uyuşmazlık, ticari dava niteliğinde olmadığından ihtilafın, Vezirköprü 1. Asliye Hukuk Mahkemesince çözümlenmesi gerekmektedir.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
6100 sayılı HMK'nın 21 ve 22. maddeleri gereğince Vezirköprü 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
HMK'nın 23/1 ve 362/1-c maddesi uyarınca dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.22/09/2022

Başkan... Üye... Üye... Katip....