BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/1515 Esas 2021/174 Karar Sayılı İlamı

T.C. İstanbul Anadolu 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/1515 Esas
KARAR NO: 2021/174
DAVA : Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/12/2018
KARAR TARİHİ : 02/02/2021
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İDDİA: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle, davacı müvekkili şirket ile davalı şirket arasında -----üzere cam eşya alımı konusunda anlaşma yapıldığı, bunun karşılığı olarak davacının bedeli ödemek üzere davalıya ------çek verdiğini, aradan geçen zaman boyunca davalı şirketin davacı müvekkiline olan cam eşya teslim etme borcunu yerine getirmediğini, davalının kendine mal teslimi yapması borcuna karşılık olarak vermiş olduğu çeklerin davalıda olduğunu, davalının çekleri bankasına ibraz ederek haksız kazanç elde etme yoluna gitme ihtimalinin olduğunu açıklanan nedenlerle çeklerin ödenmesinin yasaklanmasına, davacı müvekkilinin kötü niyetli davalıya hiçbir borcu olmadığının tespitine, yargılama giderleri ile ücreti vekaletin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili ----- tarihli ıslah dilekçesiyle davayı tam ıslah yapmak suretiyle alacak davasına çevirmiş, dilekçede davacı ----, davacı ------ davalı şirketten tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, müvekkili ile davacı --- hiç bir ticari ilişki bulunmadığını, davacı------ arasında ticari ilişki olduğu, davacı şirketin yaptığı ve yapacağı alışverişin karşılığı olarak müvekkili firmaya dava konusu çekleri teslim ettiğini, bugüne kadar davacı şirkete yapılan işler karşılığında ----olmak üzere toplam --------- tutarında mal teslimi yapıldığını, çeklere karşılık büyük oranda verilen siparişlerin yerine getirildiğini ve faturalara karşılık davacı tarafa malların teslim edildiğini, açıklanan nedenlerle davacı ----- açılan davanın husumet nedeniyle reddine, davacı şirket tarafından açılan haksız davanın esastan reddine, dava açmakta kötü niyetli olan davacıların dava değerinin %20'sinden az olmamak üzere tazminata mahkumiyetine, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin davacılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE : Dava hukuki niteliği itibariyle, davacılar tarafından davalı tarafa ticari ilişki dolayısıyla verilen çekler nedeniyle davacıların davalıya borçlu olmadığının tespiti talebiyle açılıp menfi tespit davası olarak görülmekteyken, alınan bilirkişi raporundan sonra, davacılar vekili tarafından verilen ıslah dilekçesiyle tam ıslah edilerek alacak davasına dönüştürülmüş, davacıların davalı şirketten olan alacağının tahsiline karar verilmesi istemiyle açılan alacak davası olmuştur.
Islah ile ilgili hükümler HMK. m. 176 ve devamı maddelerinde düzenlenmiş olup, Islahın Etkisi başlığıyla HMK. m. 179'da;"(1) Islah, bunu yapan tarafın teşmil edeceği noktadan itibaren, bütün usul işlemlerinin yapılmamış sayılması sonucunu doğurur. (2) Ancak ikrar, tanık ifadeleri, bilirkişi rapor ve beyanları, keşif ve isticvap tutanakları, yerine getirilmiş olan veya henüz yerine getirilmemiş olmakla beraber, karşı tarafın yerine getireceğini ıslahtan önce bildirmiş olması koşuluyla, yeminin teklifi, reddi veya iadesi ıslah ile geçersiz kılınamaz. (3) Şu kadar ki, ıslahtan sonra yapılacak tahkikat sonucuna göre, bu işlemlerin göz önünde tutulması gerekmiyorsa, bunlar da yapılmamış sayılır." Şeklinde düzenlenen hüküm ve Davanın Tamamen Islahı başlığı ile HMK. m. 180'de; "Davasını tamamen ıslah ettiğini bildiren taraf, bu bildirimden itibaren bir hafta içinde yeni bir dava dilekçesi vermek zorundadır. Aksi hâlde, ıslah hakkı kullanılmış sayılır ve ıslah hiç yapılmamış gibi davaya devam edilir."  şeklinde düzenlenen hüküm birlikte değerlendirildiğinde, davanın tamamen ıslah edilmesi halinde, davacı yeni bir dava dilekçesi verir ve kural olarak daha önce yapılan usuli işlemler yapılmamış sayılır.
7155 Sayılı Kanun'un 20. maddesi ile 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun 5. maddesinden sonra gelmek üzere eklenen 5/A hükmü ile; "Bu Kanunun 4 üncü maddesinde ve diğer kanunlarda belirtilen ticari davalardan, konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır." şeklinde yapılan düzenleme ile konusu bir miktar paranın ödenmesi olan alacak ve tazminat talepleri hakkında dava açılmadan önce arabulucuya başvurulmuş olması dava şartı olarak düzenlenmiştir.
HMK. m. 114/1'de dava şartları ayrı ayrı sayılmış, 114/2'de de diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümlerin saklı olduğu düzenlenmiştir. HMK. m. 115/1 gereğince dava şartları mahkeme tarafından yargılamanın her aşamasında re'sen gözetilir.
Davacı şirketin ve davacı şahsın --- kayıtlarından, her iki davacının da tacir olduğu, menfi tespit davası açıldıktan sonra ve ıslahtan önce ------------ diğer davacı şirketle birleştiği anlaşılmıştır.
İlgili yasal düzenlemeler ve dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, dava, davacılar tarafından davalı şirket aleyhine, ---- olmak üzere toplam ----- iki adet çek nedeniyle borçlu olmadıklarının tespiti talebiyle menfi tespit davası olarak açılmış, tarafların defterleri üzerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucu tanzim edilen raporda, davacı------- alacaklı olduğunun tespit edilmesi üzerine, davacı tarafından verilen yeni dava dilekçesiyle dava tam ıslah edilerek alacak davasına çevrilmiş ve bilirkişi tarafından tespit edilen tutarların davalıdan tahsili talep edilmiştir. Davacı vekili -----tarihli duruşmada arabulucuya başvuru yapmadıklarını beyan etmiştir. HMK. m. 179. ve 180. hükümleri, TTK. m. 5/A, dava şartlarının düzenlendiği HMK. m. 114/2 ve 115/2 ve benzer konuda verilen -------- birlikte değerlendirildiğinde, yeni bir dava dilekçesi verilmek suretiyle menfi tespit davasından alacak davasına dönüştürülen davada, ıslah dilekçesinin verilmesinden önce, dava konusu uyuşmazlık yönünden arabulucuya başvuru yapıldığına dair belge sunulmadığından, davanın TTK. m. 5/A, 6325 Sayılı Kanun m. 18/A, HMK. m. 114/2 ve 115/2 gereği dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın TTK. m. 5/A, 6325 Sayılı Kanun m. 18/A ve HMK. m 114/2, 115/2 uyarınca dava şartı yokluğu nedeniyle usulden REDDİNE,
2-Alınması gereken 59,30-TL'nin harcın 722,38-TL peşin harç, 1.342,50-TL ıslah harcı toplamından oluşan 2.064,88-TL harçtan mahsubu ile bakiye 2.005,58-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde 796,00-TL'sinin davacı ---1.209,58-TL'sinin davacı ---------- iadesine,
3-Davacılar tarafından yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafça masraf yapılmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 4.080,00-TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
6-Artan gider avansı bulunması ve talep etmeleri halinde gider avansının ait olduğu tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde ------ Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 02/02/2021