Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/399 Esas 2021/1920 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/399
Karar No : 2021/1920

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacıya ait … plakalı aracın 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun Ek 2. maddesinin 3. fıkrası uyarınca trafikten men edilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlem ile davacıya 2.628,00-TL trafik idari para cezası verilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinin 3. fıkrası uyarınca ticari amaçlı yolcu taşıyan araçların ilgili belediyeden izin veya ruhsat alması gerektiği, "T grubu" plakası bulunmadığı açık olan davacıya ait araç ile ücret karşılığı yolcu taşımacılığı yapıldığı sabit olduğundan, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
İdare Mahkemesince 11/05/2017 ve 10/07/2017 tarihli ara kararları ile dava konusu işlemlerin dayanağı tüm bilgi ve belgeleri içeren işlem dosyasının istenilmesine rağmen, sadece idari para cezasına ilişkin işlemin gönderildiği, işlemin dayanağı diğer belgelerin ise gönderilmediği, bu durumda dava konusu taşımacılığın ticari mahiyette olduğunu ispatlar nitelikteki olay tespit tutanağı ya da başkaca herhangi bir delilin bulunmadığı, davacıya isnat edilen taşımacılık faaliyetinin her türlü şüpheden uzak, açık ve kesin delillerle ortaya konulamadığı sonucuna varılarak, istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararı kaldırılmış ve dava konusu işlemler hukuka aykırı bulunarak iptaline karar verilmiştir.

Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 27/12/2019 tarih ve E:2019/2654, K:2019/13012 sayılı kararıyla;
Dava dilekçesindeki ifadeler ve polisler tarafından ceza tutanağından, davacıya ait aracın Turizm Servis Aracı Güzergah Kullanım Belgesi kapsamı dışında korsan olarak tabir edilen ticari amaçlı yolcu taşımacılığında kullanıldığının sabit olduğu, aracın tescil belgesinde kullanım amacının "Yolcu Nakli-Ticari" olarak belirtilmesinin taşımacılığın korsan tabir edilen niteliğini değiştirmeyeceği, davacının sahip olduğu belgelerin işleme konu taşımacılık için yeterli görülmesinin mümkün olmadığı, bu nedenle dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararına yönelik istinaf isteminin kabulü ile dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi ısrar kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
2918 sayılı Kanun'un dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan Ek-2. maddesinin 3. fıkrasında, ilgili belediyeden izin veya ruhsat alınmaksızın ticari amaçlı yolcu taşımacılığının yasaklandığı ancak ticari amaçlı taşımacılık için alınan izin belgesinin niteliği ile konusu hususunda bir ayrıma gidilmediği ve alınan izin belgesinde belirtilen faaliyet konusu dışında yolcu taşıyanlara ne tür bir ceza verileceğinin düzenlenmediği,
Nitekim, yasa koyucu tarafından 26/10/2018 tarih ve 30557 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 7148 sayılı Kanun'un 26. maddesi ile 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesi değiştirilerek, ilgili belediyeden çalışma izni/ruhsatı almadan yolcu taşımacılığı yapılması, alınan izin/ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında yolcu taşımacılığı yapılması ve alınan izin/ruhsatta belirtilen çalışma bölgesi/güzergâh dışında yolcu taşımacılığı yapılması durumları için farklı yaptırımların öngörüldüğü,
Dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan yasa hükümleri dikkate alındığında, ilgili belediyeden herhangi bir izin/ruhsat alınmaksızın yapılan ticari yolcu taşımacılığı ile alınan izin/ruhsatta belirtilen faaliyet konusu dışında yapılan taşımacılığın aynı nitelikte değerlendirilmesi ve aynı yaptırıma tabi tutulmasının hukuka uygun olmadığı,
Tescil belgesinde kullanım amacı ticari olarak kaydedilen araç için belediyeden alınmış ve işlem tarihi itibarıyla geçerliliği devam eden turizm servis aracı güzergah kullanım izin belgesi bulunması nedeniyle, 2918 sayılı Kanun'un dava konusu işlem tarihinde yürürlükte bulunan Ek 2. maddesinin 3. fıkrası uyarınca tesis edilen dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesi ile İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak, dava konusu işlemlerin iptali yolundaki ilk kararda ısrar edilmiştir.


TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemlerin hukuka uygun olduğu ve temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesi kararının, gerekçeli onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Trafik ekiplerince 01/05/2017 tarihinde yapılan denetimde, … plakalı aracın hem sahibi hem de sürücüsü olan davacı hakkında, ilgili belediyeden izin ve ruhsat almaksızın ticari amaçla yolcu taşımacılığı yaptığı gerekçesi ile 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinin 3. fıkrası uyarınca dava konusu işlemler tesis edilmiştir.
Bunun üzerine temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu'nun -dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte bulunan- "Araçların tescil edildikleri amacın dışında kullanılması" başlıklı Ek 2. maddesinde; "Araçlarını motorlu araç tescil ve trafik belgesinde gösterilen maksadın dışında kullananlar ile sürülmesine izin veren araç sahipleri 14.400.000 lira para cezası ile cezalandırırlar.
Ayrıca, araç onbeş gün süre ile trafikten men edilir.
(Ek fıkra: 31/5/2012-6321/3 md.) İlgili belediyeden izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dâhilinde ticari amaçlı yolcu taşıyan kişiye, araç sahibine, bağlı bulunduğu durak, işyeri ve işletmelerin sorumlularına birinci fıkrada gösterilen idari para cezası üç kat olarak, fiilin işlendiği tarihten itibaren bir yıl içinde tekerrürü halinde ise beş kat olarak uygulanır. Ayrıca, araç her defasında altmış gün süre ile trafikten men edilir.
(Ek fıkra: 31/5/2012-6321/3 md.) Ayırıcı işareti bulunmayan üçüncü fıkra kapsamındaki araçlardan taşımacılık hizmeti alanlara da birinci fıkrada belirtilen cezanın üçte biri oranında idari para cezası uygulanır." hükmü yer almaktadır.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
2918 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen hükmü uyarınca, belediye sınırları içinde ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapılabilmesi için, ilgili belediyeden yapılacak taşımacılığı niteliğine uygun olarak alınmış çalışma izni/ruhsatı veya güzergah belirleme kararı bulunması gerekmektedir. Bu şart yerine getirilmeksizin ticari amaçlı yolcu taşımacılığı yapılması halinde, ilgililer hakkında 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanması gerektiği hususunda duraksama bulunmamaktadır.
Bununla birlikte, 2918 sayılı Kanun'un Ek 2. maddesinde belirtilen müeyyidelerin uygulanabilmesi için öncelikle, anılan düzenleme ile yasaklanan "ilgili belediyede izin veya ruhsat almaksızın, belediye sınırları dâhilinde ticari amaçlı yolcu taşıma" faaliyetinin açık, somut ve her türlü şüpheden uzak bir biçimde ortaya konulması gerekmektedir. Bu husus, ilgililer hakkında uygulanan yaptırımların hukuka uygunluğunun denetiminde dikkate alınacak en temel olgu özelliği taşımaktadır.
Dosyanın incelenmesinden, İdare Mahkemesince verilen 11/05/2017 ve 10/07/2017 tarihli ara kararları ile dava konusu işlemlerin dayanağı olan tüm bilgi ve belgeleri içeren işlem dosyası istenilmesine rağmen, davalı idare tarafından sadece trafik idari para cezasına ilişkin işlemin gönderildiği, bunun dışında dava konusu işlemlerin dayanağı olan diğer belgelerin (olay tespit tutanağı vb.) gönderilmediği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacıya isnat edilen ve dava konusu işlemlerin sebebi olarak gösterilen "ilgili belediyeden izin/ruhsat almadan ücret karşılığı tarifeli taşımacılık yapmak" eyleminin her türlü şüpheden uzak, açık ve kesin delillerle ortaya konulamadığı anlaşıldığından, dava konusu işlemlerde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararına yönelik istinaf isteminin kabulü ile dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin temyize konu ısrar kararında sonucu itibarıyla hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik yapılan istinaf başvurusunun kabulü ve dava konusu işlemlerin iptali yolundaki … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesinin temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
3. Bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdarî Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 20/10/2021 tarihinde kesin olarak oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- Uyuşmazlıkta, her ne kadar İdare Mahkemesince iki kez ara kararı ile istenilmesine rağmen dava konusu işlemlerin dayanağı olan bilgi ve belgeler (olay tespit tutanağı vb.) davalı idare tarafından dosyaya sunulmamış ise de; dava dilekçesinde yer alan ifadeler ile polis ekiplerince tutulan ceza tutanaklarından, davacı tarafından ilgili belediyeden izin/ruhsat almaksızın, korsan olarak tabir edilen ticari amaçlı taksi taşımacılığı yapıldığı anlaşıldığından, olay tespit tutanağı vb. belgelerin dosyaya sunulmamış olmasının dava konusu işlemleri hukuka aykırı kılmayacağı sonucuna ulaşılmıştır.
Bu durumda, davalı idarenin temyiz istemi kabul edilerek, davanın reddi yolundaki Mahkeme kararına yönelik istinaf isteminin kabulü ile dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin temyize konu ısrar kararının bozulması gerektiği oyuyla, karara karşıyız.