BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 20. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/1095 Esas 2020/735 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
20. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2019/1095 Esas
KARAR NO : 2020/735
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 23/10/2019
KARAR TARİHİ : 30/12/2020

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Davacı vekili mahkememize verdiği dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin Tıbbi, Zirai, Kimyevi, Kozmetik vb ürünlerin yurt içinde ve dışında pazarlaması, ihracatı, ihtalaiı işiyle iştigal etmekte olduğu, Müvekkili şirketin hisselerinin tamamı ABD sermayeli ... şirketi taralından 2012 yılında satın alındığını ve şirket yönetim kuruluna ... Tic.Ltd.Şti'nin atandığını, Dava dışı ... ... ...AŞ ise yabancı sermayeli bir şirket olup, dünyanın birçok ülkesinde ve ülkemizde birçok büyük şirketin arşiv ve depolama hizmetini yürütmekte olduğu, ... ... şirketine ait Gebze’deki Arşiv Depolama Tesisinde 11 Haziran 2019 tarihinde büyük çapta bir yangın meydana geldiği, tesisteki çok sayıda depodan ... olarak adlandırılan depodaki yangın sonucu ... deposu ve içindeki birçok şirkete ait ticari defter ve belgeler tamamen yandığı, ... şirketinin Türkiye’de ortağı ve sahibi olduğu diğer bir şirket olan ... ... San. A.Ş.’nin de bu yangında toplam 11.044 kutu içinde muhafaza edilen ticari defter ve belgeleri yandığı, ... ... San. AŞ adına zayi davası açıldığı bu dava esnasında zayi olan belgeler incelenirken aynı şirket grubu içindeki davacı şirkete ait defterlerin de ... şirketiyle ile ... ... arasında imzalanan “Depolama, Belge Yönetimi Hizmet Sözleşmesi“ (Ek;3) kapsamında depolaması için ... ... şirketine teslim edildiğinin ve davacıya ait 2003-2004-2005-2006 ve 2010 yıllarına ticari defterlerin de yandığı öğrenildiğini, TTK’nun 82/7.maddesitıe göre "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu deflerler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava kastımız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir." hükmü gereğince müvekkili şirkete ait listede belirtilen ticari defterler yönünden zayi belgesi alınması için bu davanın açılması zarureti hasıl olduğunu beyan ederek ilgili belgeler hakkında zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Mahkememizce yapılan yargılama ve tüm dosya kapsamına göre; Dava, 6102 sayılı TTK'nın 82/7. maddesine dayalı olarak açılmış zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
6102 sayılı TTK'nın 82/7 maddesinde; "Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir." hükmü yer almaktadır.
... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2019/... Esas sayılı dosyası celp edilerek incelenmiş; talep edenin ... ... San. A.Ş.olduğu, talebin zayi belgesi verilmesi istemine ilişkin olduğu, talebe konu belgelerin saklama şirketine teslim edilen ... deposunda 11.044 kutu içerisinde yer alan, 11/06/2019 tarihinde meydana gelen yangın nedeniyle zayi olan belgeler olduğu, huzurdaki dava konusunun da aynı mahalde bulunan ve bahse konu yargılama sırasında zayi olduğu anlaşılan belgelere ilişkin olduğu anlaşıldığından, davanın süresinde olduğu kabul edilmiştir.
Davacı şirketin kurulu olduğu adresin ... /İstanbul olduğu ve Mahkememizin kesin yetkili bulunduğu arlaşılmıştır.
TTK'da tacirin tutmakla yükümlü olduğu defterlerin sayıldığı ve bu defterlerin envanter, defteri kebir ve yevmiye defteri olduğu, ayrıca faturaların da saklanması gereken ticari kayıtlar arasında sayıldığı anlaşılmaktadır.
Talep eden vekili tarafından dava dilekçesi ekinde; delil listesi ek 4 olarak sunulan açılış-kapanış ve yevmiye numarası belirtilen aşağıda listelenen yevmiye, envanter, kebir defterleri hakkında zayi belgesi verilmesinin talep edildiği görülmüştür.
... Noterliği'nin cevap yazısında; "... Anonim Şirketi unvanlı şirkete ait ticari defterlerin 2003, 2004, 2005, 2006, 2010 yıllarına ait tasdik bilgilerinin istenildiği anlaşıldığı, Noterlik arşiv kayıtlarında yaptlan tetkiklerde 2003,2004, 2005,2006 yıllarına ait olan ve içerisinde ticari defter tasdiklerinin de bulunduğu B grubuna giren işlem kâğıtları Noterlik Daireleri Arşiv Hizmetleri Hakkında Yönetmeliğin 13, 16/a ve 17/a-b maddelerine istinaden imha edilmiştir. Noterliğimizin 2003, 2004, 2005,2006 yıllarına ait yevmiye defterlerinin, ... Anonim Şirketi unvanlı şirketin kayıtlarının bulunduğu sayfalarının birer fotokopisinin ekte gönderildiği,
Ayrıca 2009, 2010 ve 2011 yıllarına ait cilbentlerde yer alan;
1-21.12.2009 tarih ve ... yevmiye numarası ile onaylı Envanter Defteri,
2-21.12.2009 tarih ve ... yevmiye numarası ile onaylı Kebir Defteri,
3-21.12.2009 tarih ve ... yevmiye numarası ile onaylı Yevmiye Defteri,
4-18.03.2010 tarih ve ... yevmiye numarası ile onaylı Envanter Defteri,
5-22.03.2010 tarih ve ... yevmiye numarası ile onaylı Genel Kurul Toplantı Defteri,
6-29.01.2010 tarih ve ... yevmiye numarası ile onaylı Damga Vergisi Defteri,
7-14.12.2010 tarih ve ... yevmiye numarası ile onaylı Yevmiye Defteri,
8-14.12.2010 tarih ve ... yevmiye numarası ile onaylı Envanter Defteri,
9-14.12.2010 tarih ve ... yevmiye numarası ile onaylı Kebir Defteri,
10- 29.03.2011 tarih ve ... yevmiye numarasr ile onaylı Envanter Defteri,
olmak üzere, 10 adet defter onayı yapılmış olup, onaylanan defterlere ait kapakların birer fotokopisinin tarafınıza ekte gönderildiğinin bildirildiği" görülmüştür.
SMMM - Bağımsız Denetçi Bilirkişi ... tarafından düzenlenen 25/02/2020 havale tarihli bilirkişi raporunda; "TTK m.82/7. maddesi uyarınca; "...yangın su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içerisinde ziya uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir..." hükmü gereği 11.06,2019 tarihinde meydana gelen 15.06.2019 tarihine kadar devam eden yangın olayı için 23.10.2019 tarihinde açılan Zayi Belgesi talebi davasının, hak düşürücü süre geçtikten açılmış olduğu, Meydana gelen yangın nedeniyle zayi olduğu İddia edilen 2003, 2004, 2005, 2006 ve 2010 yıllarına ait ticari defterlerin saklanması sorumluğunun, davacı şirket ve şirket yönetim kuruluna ait olduğu, defter ve belgelerin saklama yönündeki dikkat ve özen sorumluluklarının yerine getirilip getirilmediğinin takdirinin, Sayın Mahkemeye ait olduğu, TTK'nun belge saklama hükümlerine göre zayi olduğu iddia edilen 2003, 2004 2005, 2006 ve 2010 yıllarına ait tüm ticari defterler için değil, 26.10.2019 davi tarihinden geriye doğru 10 yıllık saklama süresi içerisinde kalan ticari defterler için zay belgesi talep edilebileceği, talep edilen yıllar dikkate alındığında ise sadece 2010 yılına ait ticari defterler için zayi belgesi talep edilebileceği, Davacının talebi olan 2003, 2004, 2005, 2006 ve 2010 yıllarına ait tüm ticar defterler için zayi belgesi talebinin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu" tespit edilmiştir.
SMMM - Bağımsız Denetçi Bilirkişi ... tarafından düzenlenen 16/10/2020 havale tarihli ek bilirkişi raporunda;"Dosyaya sundan ticaret sicil kayıtlarını İçeren belgelere göre ... ... A.Ş.'nin grup şirketi olarak kabul edilebileceği, davanın, ziyaa uğrayan 11.044 adet kutu içerisinde davacıya ait defter belgek rin de olduğunun öğrenildiği tarihten itibaren hak düşürücü süre İçerisinde açıldığının kabulü halinde, davanın süresinde açıldığının takdirinin sayın Mahkemeye ait olduğu, Dosyaya sunulan tüm belgeler ve ... bellek üzerinde yapılan detay incelemede, 11.06.2019 tarihinde meydana gelen yangında zayi olan grup şirketlerine ait elan 11.044 kutu içerisinde davacı ... Pazarlamaya ait 2003, 2004, 2005, 2006 ve 2010 yıllarına ait ticari defter ve belgelere ait işaret ve sembollerin yer aldığı, Davacının 2003, 2004, 2005, 2006 ve 2010 yıllarına ait tüm ticari defter belgeler için "zayi belgesi" talebinin, davanın hasımsız ve başkası için hak kayt ve zarara yol açmasının mümkün gözükmemesi nedeniyle olumlu olarak değerlendirilebileceği" tespit edilmiştir.
Tüm dosya kapsamından; Davacının kaybolan ticari defter ve belgelerinin esas içeriği hakkında bilgi verdiği, ticari defter ve belgelerin Gebze'de bulunan kayıt depolama tesislerinde çıkan yangında zayi olduğu, sunulan ve toplanan deliller ile denetime ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu doğrultusunda aşağıda detayları belirtilen ticari defterlerinin zayi olduğunun tespitine, sair belgelerin zayii olduğunun tespiti talebinin ispat olunamadığından reddine, dair aşağıdaki şekilde karar verilmesi gerekmiş ve aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
KARAR : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile, 6102 sayılı TTK md. 82/7 uyarınca davaya konu edilen aşağıdaki listede yer alan;
YEVMİYE DEFTERİ
DEFTERİ KEBİR
2003 AÇILIŞ TARİH ve NO.
23.12.2002/...
23.12.2002/...
2003 KAPANIŞ TARİH ve NO.
27.01.2004/...
2004 AÇILIŞ TARİH ve NO.
10.12.2003/...
10.12.2003/...
2004 KAPANIŞ TARİH ve NO.
27.01.2005/...
2005 AÇILIŞ TARİH ve NO.
20.12.2004/...
20.12.2004/...
2005 KAPANIŞ TARİH ve NO.
25.01.2006/...
2006 AÇILIŞ TARİH ve NO.
12.12.2005/...
12.12.2005/...
2006 EK
13.11.2006/...
2006 KAPANIŞ TARİH ve NO.
24.01.2007/...
2010 AÇILIŞ TARİH ve NO.
21.12.2009/...
21.12.2009/...
2010 KAPANIŞ TARİH ve NO.
25.01.2011-... defterlerinin ZAYİİ OLDUĞUNUN TESPİTİNE,
2-Sair belgelerin zayii olduğunun tespiti talebinin ispat olunamadığından REDDİNE,
3-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Kanunu uyarınca hesaplanan 54,40 TL harcın, peşin alınan 44,40-TL'den mahsubu ile eksik 10,00-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
4-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde BIRAKILMASINA,
5-HMK 120.maddesi gereğince; davacı tarafından yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya İADESİNE,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde mahkememize ya da mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine istinaf dilekçesi sunulmak suretiyle, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde İSTİNAF kanun yolu açık olmak üzere karar verildi. 30/12/2020

Katip ...
¸e-imzalı

Hakim ...
¸e-imzalı