Danıştay 6. Daire 2020/8880 Esas 2021/10476 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/8880
Karar No : 2021/10476


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Trabzon ili, Beşikdüzü ilçesi, …ve …Mahallesi sınırları içerisinde, Beşikdüzü Belediye Encümeninin …tarih ve …sayılı kararı ile yapılan parselasyon işleminin, bu işleme yapılan itirazın reddine yönelik …tarih ve …sayılı encümen kararının ve bu kararın bildirimine yönelik …tarih ve …sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …İdare Mahkemesince verilen …tarih ve E:…, K:…sayılı kararda; dava dosyasındaki bilgi ve belgeler ile yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda düzenlenen bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden; dava konusu parselin bulunduğu alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. Maddesine göre arazi ve arsa düzenlemesi yapılmasının koşullarının oluştuğu, parselasyonda dayanak alınan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı ile düzenleme sahasının ve sınırının belirlenmesine yönelik ölçütlere ve teknik kriterlere uyulduğu görüldüğünden dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık görülmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve istinaf dilekçelerinde ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, parselasyon işlemi sonucunda taşınmazlarının değerinin düştüğü, planlanan yan yola ihtiyaç bulunmadığı, sosyal tesis alanından hisse verilmesinin yerinde olmadığı, sosyal tesis alanına ihtiyaç bulunmadığı iddialarıyla Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Beşikdüzü Belediye Encümeni’nin …tarih ve …sayılı kararıyla dava konusu parsellerin de içinde bulunduğu alanda 30 sayılı düzenleme bölgesine ilişkin 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 18. maddesine göre hazırlanan parselasyon planının kabul edildiği ve Trabzon Büyükşehir Belediye Encümeninin …tarih ve …sayılı kararıyla onaylandığı, askı ilan süresinde yapılan itirazların, Beşikdüzü Belediye Encümeninin …tarih ve …sayılı kararıyla değerlendirilerek parselasyon planı ile tescile esas dağıtım cetvellerinin onaylanmasına karar verilmesi üzerine de Beşikdüzü Belediye Encümeninin …tarihli ve …sayılı kararı ile yapılan parselasyon işleminin, bu işleme yapılan itirazın reddine yönelik …tarihli ve …sayılı belediye encümeni kararının ve bu kararın bildirimine yönelik …tarihli ve …sayılı işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihi itibariyle yürürlükte olan şekliyle 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesinde; "İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır.” hükmü, "Parselasyon planlarının hazırlanması ve tescili" başlıklı 19. maddesinde, "İmar planlarına göre parselasyon planları yapılıp, belediye ve mücavir alan içinde belediye encümeni, dışında ise il idare kurulunun onayından sonra yürürlüğe girer. Bu planlar bir ay müddetle ilgili idarede asılır. Ayrıca mutat vasıtalarla duyurulur. Bu sürenin sonunda kesinleşir. Tashih edilecek planlar hakkında da bu hüküm uygulanır.
Kesinleşen parselasyon planları tescil edilmek üzere tapu dairesine gönderilir. Bu daireler ilgililerin muvafakatı aranmaksızın, sicilleri planlara göre re'sen tanzim ve tesis ederler." hükmü yer almaktadır.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanununun 7. maddesinin birinci fıkrasının b bendinde ise, Çevre düzeni plânına uygun olmak kaydıyla, büyükşehir belediye ve mücavir alan sınırları içinde 1/5.000 ile 1/25.000 arasındaki her ölçekte nazım imar plânını yapmak, yaptırmak ve onaylayarak uygulamak; büyükşehir içindeki belediyelerin nazım plâna uygun olarak hazırlayacakları uygulama imar plânlarını, bu plânlarda yapılacak değişiklikleri, parselasyon plânlarını ve imar ıslah plânlarını aynen veya değiştirerek onaylamak ve uygulanmasını denetlemek; nazım imar plânının yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmayan ilçe ve ilk kademe belediyelerinin uygulama imar plânlarını ve parselasyon plânlarını yapmak veya yaptırmak." büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında sayılmıştır.
İşlem tarihinde yürürlükte olan İmar Kanununun 18. maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile ilgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, düzenleme sahasının, sınırı tespit edilerek düzenlenmesine karar verilen saha olduğu, (b) bendinde, düzenleme sınırının, düzenlenecek imar adalarının imar planına göre yol, meydan, park, genel otopark, yeşil saha gibi umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tabi olmayan alanlar ile cami ve karakol yerlerini çevreleyen sınır olduğu belirtilmiş, aynı Yönetmeliğin "Düzenleme sahalarının tespiti esasları" başlıklı 5. maddesinde, "Belediye ve mücavir alan sınırı içinde belediyeler, belediye encümeni kararı ile; dışında valilikler, il idare kurulu kararı ile; 5 yıllık imar programlarında öncelik tanımak ve beldenin inkişaf ve ihtiyaç durumuna göre, yeterli miktarda arsayı, konut yapımına hazır bulunduracak şekilde düzenleme sahalarını tespit etmek ve uygulamasını yapmak mecburiyetindedir. Konut yapımına hazır arsa sayısının, bir önceki yıl verilen inşaat ruhsatından az olmamasına dikkat edilir. Belirlenen düzenleme sahası bir müstakil imar adasından daha küçük olamaz. Ancak, imar adasının büyük bir kısmının imar mevzuatına uygun bir şekilde teşekkül etmiş olması nedeniyle, yeniden düzenlemesine ihtiyaç bulunmaması ve diğer kısmında birkaç taşınmaz malın tevhid ve ifraz yoluyla imar planı ve imar mevzuatına uygun imar parsellerinin elde edilmesinin mümkün olduğu hallerde, adanın geri kalan kadastro parselleri müstakil bir imar düzenlemesine konu teşkil edebilir." kuralına yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
30 sayılı düzenleme bölgesine ilişkin parselasyon işleminin kabulüne yönelik Beşikdüzü Belediye Encümeninin …tarihli ve …sayılı kararının ve bu kararın onaylanmasına ilişkin Trabzon Büyükşehir Belediye Encümeninin …tarihli ve …sayılı kararının, yapılan itirazlar üzerine parselasyon işleminde değişiklik yapılmasına dair Beşikdüzü Belediye Encümeninin …tarihli …sayılı kararının iptali istemiyle dava dışı …tarafından açılan davada …İdare Mahkemesinin …sayılı dosyasında yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen raporda; "Beşikdüzü Belediyesinin, Trabzon Büyükşehir Belediyesi sınırları içinde kalan bir ilçe belediyesi olduğu, bu nedenle, Beşikdüzü Belediyesince hazırlanan planların Trabzon Büyükşehir Belediyesince onaylanması gerektiği, parselasyon planının, Beşikdüzü Belediye Encümeni’nin …tarih ve …sayılı kararıyla uygun görülerek 1 ay süre ile askıya çıkarıldığı, söz konusu parselasyona askı ilan süresinde yapılan itirazlar değerlendirilmeden, Trabzon Belediye Encümeninin …tarih ve …sayılı kararıyla 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunun 7/ (b) maddesine göre onaylandığı, itirazların ise Beşikdüzü Belediye Encümeninin …tarih ve …sayılı kararıyla değerlendirildiği, itirazların değerlendirildiği belediye encümeni kararı incelendiğinde, bazı itirazların uygun görülerek parselasyon planının yeninden düzenlenmesine karar verildiğinin anlaşıldığı, dava konusu parselasyon planının itirazlar sonrası yenilenen halinin onaylanmak üzere Trabzon Büyükşehir Belediyesine gönderildiğine ilişkin bir bilgi bulunmadığı, bu kapsamda Trabzon Büyükşehir Belediyesi onayı alınıp kesinleşmeden dava konusu parselasyon planının tapu tescile iletilmesinin 3194 sayılı Kanunun 19. maddesi ve 5216 sayılı Kanunun 7/b maddesine aykırı olduğu, daha önce 3194 sayılı Yasanın 15 ve 16. maddeler gereğince oluşan imar parsellerinin de düzenleme alanına alınması gerektiği, dava konusu parselasyon planında konut alanı kullanımlı 686 sayılı adanın bir kısmı uygulamaya alınmışken, geriye kalan kısmının düzenleme sınırı dışında bırakılması nedeniyle bitişik parsellerde nimet-külfet dengesinin sağlanmadığı, dayanak 1/1000 ölçekli uygulama imar planında etaplama yapılmasına imkan tanınsa da lokal ve kısmi uygulamaların hem malikler açısından mağduriyet oluşturacağı hem de düzenleme ortaklık payı oranının fazla çıkması nedeniyle kamuya kamulaştırma külfeti getireceği, düzenleme sınırının düzenleme ortaklık payı hesabı dikkate alınarak ve diğer parseller arası haksızlık yaratmayacak şekilde daha geniş bir alanda düzenlenmesi gerektiği bu yönüyle dava konusu parselasyon planında belirlenen düzenleme sınırının İmar Kanununun 18 inci maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. ve 6. maddesi hükümlerine aykırı olduğu, bir önceki parselasyon planında da aynı imar adasındaki bazı parsellerin düzenleme dışı bırakıldığı, düzenleme sınırına ilişkin olumsuzluğun dava konusu parselasyon planında da giderilmediği bu itibarla 30 sayılı düzenleme bölgesine ilişkin parselasyon planının şehircilik ilkeleri, planlama teknikleri, imar mevzuatı ve kamu yararı ile dağıtım ilke ve tekniklerine aykırı olduğu" tespit ve değerlendirmelerine yer verilmiş, …İdare Mahkemesince bilirkişi raporu hükme esas alınarak …tarih ve E:…, K:…sayılı karar ile Beşikdüzü Belediye Encümeninin …tarihli ve …sayılı kararının ve bu kararın onaylanmasına ilişkin Trabzon Büyükşehir Belediye Encümeninin …tarihli ve …sayılı kararının, yapılan itirazlar üzerine uygulama işleminde değişiklik yapılmasına dair Beşikdüzü Belediye Encümeninin …tarihli …sayılı kararının iptaline karar verilmiş , bu karara karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararı Danıştay Altıncı Dairesinin 26/05/2021 tarih ve E:2020/10816, K:2021/6929 sayılı kararıyla onanmıştır.
Bu durumda, anılan bilirkişi raporu ve dosyadaki bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, dava konusu parselasyon planının Trabzon Büyükşehir Belediyesi onayı alınıp kesinleşmeden tapu tescile iletilmesinin 3194 sayılı Kanunun 19. maddesi ve 5216 sayılı Kanunun 7/b maddesinde belirtilen prosedür tamamlanmaksızın tesis edilen bir işlem olacağından mevzuata aykırı olduğu, aynı imar adasındaki bazı parsellerin imar uygulamasına dahil edilmediği, bir önceki parselasyon planında da aynı imar adasındaki bazı parsellerin düzenleme dışı bırakıldığı, düzenleme sınırına ilişkin olumsuzluğun dava konusu parselasyon planında da giderilmediği, bu durumun düzenleme ortaklık payı oranının fazla çıkmasına neden olacağı, bu haliyle düzenleme sınırının İmar Kanunu'nun 18.maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 5. ve 6. maddesine uygun olarak geçirilmediği görülmekle, dava konusu işlemlerin imar mevzuatına, dağıtım ilkelerine ve parselasyon tekniğine aykırı olduğu sonucuna ulaşıldığından, davanın reddine yönelik mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi …İdari Dava Dairesinin …tarih ve E:…, K:…sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 01/10/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.