Danıştay 9. Daire 2018/4603 Esas 2021/4354 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DOKUZUNCU DAİRE
Esas No : 2018/4603
Karar No : 2021/4354

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Teknoloji Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Başkanlığı

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem:Kamu yatırım programında Ulaştırma-Haberleşme sektörü yatırımları arasında Bursa Büyükşehir Belediyesinin Proje sahibi olarak belirtildiği Toplu Taşım ve Raylı Sistem Projesi kapsamında davacıya Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığınca ihale edilen ... ihale kayıt numaralı "Kent Meydanı-Terminal (T2) Hattı Tramvay İnşaatı Yapım İşi "ne ilişkin alınan ihale kararı ve düzenlenen sözleşme nedeniyle ödenen toplam 2.029.989,2.TL damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali ve ödenen tutarın faiziyle iadesi istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... Vergi Mahkemesinin ... tarih ve E:..., K:… sayılı kararıyla; davacı ile Bursa Büyükşehir Belediyesi arasında imzalanan "Kent Meydanı-Terminal (T2) Hattı Tramvay İnşaatı Yapım İşine" ilişkin olarak davacı şirketin ihale kararı ve sözleşme nedeniyle ödenen damga vergilerinin vergi hatası içerdiği iddia edilmişse de uyuşmazlığın çözümünün, davacının üstlendiği ihale ve bu ihale sonucunda yapılacak işin, döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında olup olmadığı hususunun hukuki nitelemesinin yapılmasına, 488 sayılı Damga Vergisi Kanununun 1'inci, 4'üncü ve ek 2'nci maddeleri ile 1 Seri No'lu ve ve 4 Seri No'lu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğde yer alan hükümlerin değerlendirilmesine ve yorumlanmasına bağlı olduğu, davacı iddiaları ve bu iddialar çerçevesinde ortaya çıkan uyuşmazlığın, herhangi bir kuşku ya da hukuki tartışmaya meydan bırakmayacak şekilde nitelendirilebilecek açık bir vergi hatası kapsamında olmayıp, hukuki bir sorun niteliğinde olduğu, ihtilafın çözümü maddi olayların ve mevzuatın değerlendirilmesi ve yorumunu gerektirmesi nedeniyle, uyuşmazlığın düzeltme ve şikayet kapsamında değerlendirilemeyeceği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: İstinaf başvurusuna konu Vergi Mahkemesi Kararının İdari Yargılama Usulü Kanunu 45/4.maddesinde sayılan kaldırılma nedenlerinin bulunmadığını ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Ekonomi Bakanlığınca, ihale konusu işe ilişkin vergi resim harç istisna belgesinin verildiği, ihalenin uluslararası ihale niteliği taşıdığı, ihale konusu işin döviz kazandırıcı faaliyet olduğu, ihale kararı yönünden istisnadan yararlanmak için belge ibrazının aranmadığı, belgenin inşai niteliğinin de bulunmadığı, karar gerekçesinin Anayasa ve AİHS tarafından korunan mülkiyet ile adil yargılanma haklarına ve yine Anayasa ile korunan verginin kanuniliği ilkesine aykırı olduğu, uyuşmazlıkların çözümünde maddi olay ve mevzuat değerlendirilmeden karar verilmesinin imkansız olduğu, ihale kararında imzaları bulunmadığından vergisinden sorumlu olmadıkları, istisna belgesi ibrazı şartının Kanuna aykırı olarak Tebliğle getirildiği, benzer olaylarda vergi hatası bulunduğu yönünde yerleşik hale gelmiş Danıştay kararları olduğu, olayda mevzuda hata bulunduğu iddialarıyla kararın bozulması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Yasal dayanaktan yoksun olan temyiz isteminin reddi gerektiği yolundadır.

DANIŞTAY TETKİK … DÜŞÜNCESİ: Temyiz isteminin kabulü ile usul ve yasaya aykırı olan Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dokuzuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY:
Kamu yatırım programında Ulaştırma-Haberleşme sektörü yatırımları arasında Bursa Büyükşehir Belediyesinin Proje sahibi olarak belirtildiği Toplu Taşım ve Raylı Sistem Projesi kapsamında davacıya Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığınca ihale edilen ... ihale kayıt numaralı "Kent Meydanı-Terminal (T2) Hattı Tramvay İnşaatı Yapım İşi "ne ilişkin alınan ihale kararı ve düzenlenen sözleşme nedeniyle ödenen toplam 2.029.989,2.TL damga vergisinin iadesi istemiyle yapılan düzeltme-şikayet başvurusunun reddine ilişkin işlemin iptali ve ödenen tutarın faiziyle iadesi istenilmektedir.

İLGİLİ MEVZUAT:
213 sayılı Vergi Usul Kanununun 122. maddesinde, mükelleflerin, vergi muamelelerindeki hataların düzeltilmesini vergi dairesinden isteyebilecekleri; 124. maddesinde de, vergi mahkemelerinde dava açma süresi geçtikten sonra yaptıkları düzeltme talepleri reddolunanların şikayet yolu ile Maliye Bakanlığına müracaat edebilecekleri açıklanmıştır. Bu maddeler uyarınca düzeltilmesi vergi dairelerinden istenebilecek vergi hatasının tanımı ise, aynı Kanunun 116. maddesinde, vergiye müteallik hesaplarda veya vergilendirmede yapılan hatalar yüzünden haksız yere fazla veya eksik vergi istenmesi veya alınması olarak yapılmış, 117. maddesinde, hesap hataları olarak; matrah hataları, vergi miktarında hatalar ve verginin mükerrer olması; 118. maddesinde de, vergilendirme hataları olarak; mükellefin şahsında hata, mükellefiyette hata, mevzuda hata ve vergilendirme veya muafiyet döneminde hatalar gösterilmiş bulunmaktadır.
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun dava konusu dönemde yürürlükte bulunan Ek 2. maddesinin birinci fıkrasında, döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemlerle ilgili olarak düzenlenen kağıtların damga vergisinden müstesna olduğu; son fıkrasında ise, bu maddenin uygulanması bakımından döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğunun ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasların Maliye Bakanlığı ile Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından birlikte tespit edileceği kurala bağlanmıştır..
488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2. maddesi ile verilen yetkiye dayanılarak 27/02/2004 tarih ve 25386 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 1 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ve 05/12/2008 tarih ve 27075 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 4 seri nolu Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulaması Hakkında Tebliğ ile döviz kazandırıcı faaliyetlerin neler olduğu belirtilmiştir.
Ayrıca, söz konusu tebliğler ile yalnızca döviz kazandırıcı faaliyet türleri belirlenmekle kalınmamış, döviz kazandırıcı faaliyetler nedeniyle vergi istisnasının ilgili kuruluşlarca, bu konuda düzenlenmiş bulunan vergi, resim ve harç istisnası belgesinin ibrazı üzerine re'sen uygulanacağı ve söz konusu belgenin alınmasından önce veya belgenin geçerlilik süresinin dolmasından sonra belgeye bağlanan iş ile ilgili olarak yapılan işlemlere damga vergisi istisnası uygulanmayacağı yolunda düzenleme de yapılmış olup; bu düzenlemenin Kanunla verilen yetki aşılarak yapıldığı açıktır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda belirtilen mevzuat ile dosyadaki belgelerin değerlendirilmesinden; Ekonomi Bakanlığı İhracat Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen 236 sayılı ve 18/03/2016 tarihli "Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi" ile davacı şirket tarafından üstlenilen ihalenin, 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu'nun Ek 2. maddesi uyarınca döviz kazandırıcı faaliyet kapsamında bulunduğunun kabul edildiği, her ne kadar davalı idare tarafından sözleşmenin yapıldığı tarihte söz konusu işe ilişkin olarak Ekonomi Bakanlığınca düzenlenmiş geçerli bir "Vergi, Resim ve Harç İstisnası Belgesi" ibraz edilmediğinden damga vergisi istisnasından yararlanılamayacağı ileri sürülerek dava konusu 16.11.2016 tarih ve 118718 sayılı işlem tesis edilmiş ise de; Kanunda öngörülmeyen bir takım kayıt ve koşulların genel tebliğler ile getirilmesi suretiyle yasal bir hakkın kullanılmasının engellenmesi mümkün olmadığından, tüm bu hususların vergilendirme hatası kapsamında değerlendirilmesi gerektiği anlaşıldığından, kamu yatırım programında Ulaştırma-Haberleşme sektörü yatırımları arasında Bursa Büyükşehir Belediyesinin Proje sahibi olarak belirtildiği Toplu Taşım ve Raylı Sistem Projesi kapsamındaki işin Bursa Büyükşehir Belediyesi'nce ihale edilip davacı tarafından üstlenilen "Kent Meydanı-Terminal (T2) Hattı Tramvay İnşaatı Yapım İşi "ne ait ihale kararı ve imzalanan sözleşme nedeniyle ödenen damga vergisinin iadesi istemine yönelik düzeltme-şikayet başvurusunun zımnen reddine ilişkin işlemde ve davanın reddi yolundaki Vergi Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunu reddeden Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Vergi Mahkemesi kararına yönelik istinaf başvurusunun reddi yolundaki ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ... Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesine gönderilmesine , 30/09/2021 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.