Danıştay 10. Daire 2021/5364 Esas 2021/4315 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/5364
Karar No : 2021/4315

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ...Kurumu
VEKİLİ : Av. ...
2- ...Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri ...

İSTEMİN_KONUSU : ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, kültür ve tabiat varlığı olduğundan bahisle Zonguldak ili, Devrek ilçesi, ...köyü ...Mahallesinde bulunan tarihi taş ve ...Mahallesinde bulunan tepe ile ilgili ikramiye ödenmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin Kültür ve Turizm Bakanlığı işlemine yönelik yapılan şikayet başvurusunun reddine yönelik Kamu Denetçiliği Kurumu'nun 06/05/2014 tarih ve ...sayılı kararının iptali istemiyle açılan davanın incelenmeksizin reddi yolunda verilen ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının kaldırılarak yargılanmanın yenilenmesi ve dava konusu işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; davacının ileri sürdüğü sebeplerin, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 53. maddesinde tahdidi olarak sayılan sebeplerden hiçbirine uymadığı, Mahkeme kararından sonra yeniden yargılamayı gerektirecek fiili ve hukuki herhangi bir somut durumun da gerçekleşmediğinin sabit olduğu gerekçesiyle yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine karar verilmiştir.
Bölge Mahkemesi kararının özeti: ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu ...İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 6. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından, temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, Zonguldak ili, Devrek ilçesi, ...köyü ...Mahallesinde bulunan tarihi taş ile ...Mahallesinde bulunan tepe ile ilgili kültür ve tabiat varlıklarını ihbar ettiğinden bahisle ikramiye ödenmesi istemiyle yapılan başvurunun Kültür ve Turizm Bakanlığınca reddedilmesi üzerine, anılan işleme yönelik Kamu Denetçiliği Kurumuna şikayet başvurusunda bulunulduğu, Kamu Denetçiliği Kurumunun 06/05/2014 tarih ve ...sayılı kararı ile şikayet başvurusunun reddine karar verildiği, söz konusu kararın iptali istemiyle açılan davada ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla davanın incelenmeksizin reddine karar verildiği; anılan kararın Dairemizin 05/07/2018 tarih ve E:2015/2199, K:2018/2389 sayılı kararıyla onandığı, bu kararın düzeltilmesi isteminin de Dairemizin 13/06/2019 tarih ve E:2018/4791 K:2019/4754 sayılı kararıyla reddedilmesi üzerine mahkeme kararının kesinleştiği; davacı tarafından, Kültür ve Turizm Bakanlığı Müzeler Genel Müdürlüğü'nün 2016 yılında yaptığı tespit ve irdeleme çalışmalarını gösteren listenin 8. sırasında dava konusu etmiş olduğu yer hakkında tümülüs tespitinin yer aldığı ve bu listenin yargılamanın yenilenmesini gerektiren belge niteliğinde olduğu ileri sürülerek söz konusu Mahkeme kararının 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 53. maddesi uyarınca yargılanmanın yenilenmesi suretiyle kaldırılarak, dava konusu işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesinde, bu Kanunla idari yargıda kanun yollarına ilişkin getirilen hükümlerin, 2576 sayılı Kanun'un, bu Kanunla değişik 3. maddesine göre kurulan bölge idare mahkemelerinin tüm yurtta göreve başlayacakları tarihten sonra verilen kararlar hakkında uygulanacağı; 2577 sayılı Kanun'un 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 19. maddesiyle değişik 45. maddesi 1. fıkrasında ise, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda farklı bir kanun yolu öngörülmüş olsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği kurala bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 18/06/2014 tarih ve 6545 sayılı Kanun'un 27. maddesiyle eklenen Geçici 8. maddesinde belirtilen bölge idare mahkemeleri İstanbul, Bursa, İzmir, Ankara, Konya, Samsun, Erzurum ve Gaziantep illerinde kurulmuş olup; anılan Bölge İdare Mahkemeleri, Adalet Bakanlığı tarafından 07/11/2015 tarih ve 29525 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Bölge Adliye Mahkemeleri ve Bölge İdare Mahkemelerinin Tüm Yurtta Göreve Başlayacakları Tarihe İlişkin Karar uyarınca 20/07/2016 tarihinde göreve başlamışlardır.
2577 sayılı Kanun'un, Zonguldak İdare Mahkemesinin 12/03/2015 tarih ve E:2014/1124, K:2015/293 sayılı davanın incelenmeksizin reddine ilişkin kararının verildiği tarihte uygulanan ve 6352 sayılı Kanun ile değişik “İtiraz” başlıklı 45. maddesinde sayılan uyuşmazlıklarla ilgili olarak, idare ve vergi mahkemelerince verilen nihai kararlar ile tek hakimle verilen nihai kararlara, başka kanunlarda aksine hüküm bulunsa dahi, mahkemelerin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine itiraz edilebileceği hüküm altına alınmış olup; 46. maddesinde ise, itiraz yolu öngörülmeyen idare mahkemelerinin nihai kararlarının Danıştay'da temyiz edileceği belirtilmiştir.
Öte yandan; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesi 1. fıkrasında, "Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Kararı hukuka uygun bulursa onar. Kararın sonucu hukuka uygun olmakla birlikte gösterilen gerekçeyi doğru bulmaz veya eksik bulursa, kararı, gerekçesini değiştirerek onar.
b) Kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onar";
2. fıkrasında ise, "Temyiz incelemesi sonunda Danıştay;
a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması, sebeplerinden dolayı incelenen kararı bozar.";
3. fıkrasında, "Kararların kısmen onanması ve kısmen bozulması hâllerinde kesinleşen kısım Danıştay kararında belirtilir.";
4. fıkrasında, "Danıştayın ilk derece mahkemesi olarak baktığı davaların temyizen incelenmesinde bu madde ile ısrar hariç 50. madde hükümleri kıyasen uygulanır..." hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri bir arada değerlendirildiğinde; yargılamanın yenilenmesi istemine konu olan ve kaldırılması istenen ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının, istinaf kanun yolunun uygulanmasına başlandığı 20/07/2016 tarihi öncesinde verilmesi ve bu haliyle, verildiği tarih itibarıyla yürürlükte bulunan 2577 sayılı Kanun'un kanun yollarına ilişkin hükümleri uyarınca temyize tabi bir karar olması nedeniyle, bu karara karşı yargılamanın yenilenmesi isteminde bulunulması üzerine yapılan yargılama sonucunda verilen ...İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının da ilk kararın verildiği tarihte yürürlükte olan kanun yollarına ilişkin hükümlere, dolayısıyla temyiz kanun yolu incelemesine tabi olması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine ilişkin ...İdare Mahkemesince verilen ...tarih ve E:...K:...sayılı kararının Danıştay nezdinde temyiz incelemesine tabi olduğu hususu göz önüne alındığında, uyuşmazlıkta, ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesince görevsizlik kararı verilerek, dosyanın, Danıştaya gönderilmesi gerekirken, davacının istinaf başvurusu hakkında kesin olarak karar verilmesinde usul kurallarına uygunluk görülmemiştir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Yargılamanın yenilenmesi isteminin reddine ilişkin ...İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın ...Bölge İdare Mahkemesi .... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 28/09/2021 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.