10. Hukuk Dairesi 2021/5649 E. , 2021/12926 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi
No : 2020/332-2021/73
Dava, 01.12.1993 tarihinde 1 gün süreyle hizmet akdiyle çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalı Kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesince verilen kararın, davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, davalı işyerinde 16.12.1993- 05.08.1994 tarihleri arasında çalıştığını, işe giriş bildirgesi verildiğini ancak primlerinin ödenmediğini öğrendiğini belirterek sigorta başlangıç tarihinin 16.12.1993 olduğunun ve 16.12.1993- 05.08.1994 tarihleri arasında davalı nezdinde çalıştığının tespitine karar verilmesini talep etmiş, duruşmadaki beyanında davalı hakkındaki davasını takip etmediğini, davasını sadece SGK"ya karşı devam ettirdiğini, asıl talebinin işe giriş bildirgesinde gözüken 01.12.1993 tarihinin sigorta başlangıç tarihi olduğunu belirtmiştir.
II-CEVAP
Davalı SGK vekili, davada fer"i müdahil olduklarını, davanın kamu düzenine ilişkin olup her türlü araştırmanın re"sen yapılması, fiili çalışmanın ispatlanması gerektiğini, davada hak düşürücü sürenin de dolduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III-MAHKEME KARARI
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Davalı kurum vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davalı Kurum vekili tarafından, hizmet tespit davalarının kamu düzenine ilişkin olup re"sen araştırma ilkesinin geçerli olduğunu, hak düşürücü süre itirazlarının bulunduğunu, fiili çalışma olgusunun somut inandırıcı deliller ile ispatlanması , işyerinin kapsam durumunun araştırılması, kurum dava açılmasına sebebiyet vermediğinden aleyhine yargılama gideri ve vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini belirterek temyiz başvurusunda bulunmuştur.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
506 sayılı Kanunun 108. maddesi gereğince sigortalılık başlangıç tarihinin belirlenmesine ilişkin açılan her dava, sigortalılığın saptanması istemini de içerdiğinden, aynı Kanunun 79/10 maddesi kapsamında bir günlük çalışmanın belirlenmesi davasıdır. Bu nedenle hizmet tespiti davalarındaki kanıtlama yöntem ve ilkeleri benimsenip uygulanmalı, başka bir anlatımla, sigortalılıktan söz edilebilmesi için, çalışmanın varlığı, hizmet tespiti davaları yönünden kabul edilen yöntem ve ilkelere uygun biçimde saptanmalıdır.
Mahkemece, davacının akrabası olan tek bordro tanığının beyanı ile sonuca gidilmesi isabetsiz bulunmuştur. O halde, 1993 yılı 3. dönem bordrosunda kayıtlı çalışanlardan resen seçilenler tanık olarak dinlenmeli, yeterli kanaate ulaşılmaması halinde, davacının çalışmasının geçtiği iddia edilen işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinin sahipleri, bildirge tarihinde anılan iş yeri çalışanları, tespit edilerek, bilgi ve görgülerine başvurulmalı, böylece, eylemli çalışmanın var olup olmadığı, hiçbir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak biçimde çözümlenip; deliller hep birlikte değerlendirilip takdir edilerek, varılacak sonuç uyarınca bir karar verilmelidir.
Yukarıda açıklanan maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Mahkemece, eksik inceleme ve araştırma sonucu yazılı şekilde karar verilmesi, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararının kaldırılarak İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 33. Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen İlk Derece Mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine, 26.10.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.