Danıştay 10. Daire 2016/12267 Esas 2021/4296 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/12267
Karar No : 2021/4296

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- ...Defterdarlığı
VEKİLİ : Av. ...

2- ...Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN_KONUSU : .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 4706 sayılı Kanun uyarınca hak sahiplerine tapuları verilmek üzere bedelsiz olarak Şişli Belediyesi adına devri yapılmış olan İstanbul ili, Şişli ilçesi, ...Mahallesinde bulunan ...pafta, ...ada, ...parsel sayılı taşınmazın ...hissesinin tekrar Maliye Hazinesi adına tescilinin yapılması yolunda tesis olunan İstanbul Defterdarlığı Avrupa Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı'nın 20/03/2015 tarih ve ...sayılı işlemi ile taşınmazın tekrar Maliye Hazinesine adına tescilinin uygun bulunduğuna ilişkin Belediye Encümeninin ... tarih ve ...sayılı işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararıyla; ... ve ...’nin almış oldukları tapu tahsis belgelerinin aynı gecekondu için değil, farklı iki ayrı gecekondu için düzenlendiğinin görüldüğü, bu durumun ...ada, ...parselde yer alan 129,76 m² büyüklüğündeki taşınmaz üzerinde davacılara ait 31/12/2000 tarihinden önce inşa edilmiş iki ayrı gecekondunun varlığına işaret ettiği, davalı idarelerin taşınmaz üzerinde tek gecekondu olduğundan bahisle “Hazine dışındaki hissedarları, kendi payına düşen hisseyi, aynı yapıdan dolayı 2981 sayılı Kanundan yararlanarak edinmişse ve taşınmaz üzerinde 31/12/2000 tarihinden önce inşa edilmiş başkaca bir yapı bulunmuyor ise Hazine hissesinin devredilmemesi” yönündeki Milli Emlak Genel Müdürlüğünün ... tarih ve ...sayılı yazısına dayanarak davacı ve hissedarlarının taleplerini reddetmeden önce, ... ve ... tarafından alınan tapu tahsis belgelerinin aynı gecekonduya ilişkin olup olmadığının araştırılması yapılıp, aynı gecekondu için alınmış iki tapu tahsis belgesi olduğunun tespiti açıkça ortaya konmak suretiyle dava konusu işlemleri tesis etmeleri gerekirken, yeterli inceleme yapılmaksızın gerçekleştirmiş oldukları işlemlerde hukuka ve mevzuata uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davalı Şişli Belediye Başkanlığı tarafından, davanın süreden reddi gerektiği, Milli Emlak Dairesi Başkanlığı'nın ilgili yazısı üzerine taşınmazın tekrar Hazineye tescili sağlandığından işlemin hukuka uygun olduğu; davalı İstanbul Defterdarlığı Milli Emlak Dairesi Başkanlığı tarafından ise, ...'ye tebliğ edilen tapu tahsis belgesinin iptaline ilişkin işlemlerin usul ve hukuka uygun yapıldığı, tapu tahsis belgesi geçersiz olduğundan taşınmaz satış vaadi sözleşmesi ile bu hakların devredilemeyeceği, gecekonduların yıkılarak yerine 7 katlı bina yapılmasının 2981 sayılı Kanunun amacı ile bağdaşmadığı, bu durumda tapu tahsis belgesinin de bir geçerliliğinin bulunmadığı, gecekondular yıkılarak taşınmazın tamamı üzerinde sadece 7 katlı bina olarak yapılan tek yapı olması nedeniyle taşınmazın geriye kalan hissesinin 4706 sayılı Kanun'un 5. maddesinden yararlanamayacağı iddialarıyla temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.
KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından temyiz istemlerinin reddi gerektiği savunulmaktadır.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Dosyanın incelenmesinden; davaya konu İstanbul ili, Şişli ilçesi, ...Mahallesi, ...Pafta, ...Ada, ...Parsel sayılı taşınmaz üzerinde yer alan ...Sokak ...kapı numaralı binaya ilişkin olarak 10/08/1984 tarihinde dava dışı ... adına tapu tahsis belgesi alındığı, aynı parselde ... kapı numaralı bina için de dava dışı ... adına tapu tahsis belgesi alınmış olduğu, bilahare ...ve ...’nin 06/06/1995 tarihinde her iki tapu tahsis belgesinden kaynaklı hak ve alacaklarını dava dışı ...’a Düzenleme Satış Vaadi Sözleşmesi ile devrettiği, ...’ın da söz konusu tapu tahsis belgelerine dayalı hak ve alacaklarını 10/01/1996 tarihinde davacı ... ile dava dışı ... ve ...’ye Düzenleme Satış Vaadi Sözleşmesi ile devrettiği, bu şekilde davacı ... ile dava dışı ... ve ...’nin 12 ve 12/1A kapı numaralı binalara ilişkin çıkarılan tapu tahsis belgelerinin sağladığı haklardan faydalanmaya hak kazandıklarının anlaşıldığı, bilahare davacı ve hissedarları, ...’den kendilerine silsile yoluyla geçen tapu tahsis belgesine dayanarak 2981 sayılı Yasanın 10/c maddesi uyarınca ...ada, ...parselde yer alan 129,76 m² büyüklüğündeki taşınmazın ...hissesini kıymet takdir komisyonunca belirlenen bedeli ödemek suretiyle devraldıkları ancak ...’den kendilerine silsile yoluyla geçen 3671/6488 hissesine karşılık gelen 73,42 m² taşınmazın, ...’nin ...’nin eşi olması sebebiyle 2981 sayılı Yasanın 13/a maddesine istinaden İstanbul Valiliği Defterdarlık Avrupa Yakası Milli Emlak Daire Başkanlığı Emlak Müdürlüğünce devrinin yapılmaması üzerine bu kez davacı ... ve hissedarlarının ...’den kendilerine geçen tapu tahsis belgesindeki yere ilişkin olarak 4706 sayılı Yasanın 5. maddesi kapsamında tapu devri için başvuruda bulundukları; bu çerçevede davalılardan İstanbul Valiliği Defterdarlık Avrupa Yakası Milli Emlak Daire Başkanlığınca anılan taşınmaz hissesinin, davacı ve hissedarlarına 4706 sayılı Yasanın 5. Maddesi kapsamında devrinin yapılması amacıyla davalı Şişli Belediye Başkanlığına devredildiği, ancak daha sonra İstanbul Valiliği Defterdarlık Avrupa Yakası Milli Emlak Daire Başkanlığınca Şişli Belediye Başkanlığına hitaben yazılan 20/03/2015 tarihli yazılarında “Hazine dışındaki hissedarları, kendi payına düşen hisseyi, aynı yapıdan dolayı 2981 sayılı Kanundan yararlanarak edinmişse ve taşınmaz üzerinde 31/12/2000 tarihinden önce inşa edilmiş başkaca bir yapı bulunmuyor ise Hazine hissesinin devredilmemesi” yönündeki Milli Emlak Genel Müdürlüğünün 11/04/2013 tarih ve ...sayılı yazısına istinaden davacı ve hissedarlarının evvelce 129,76 m² büyüklüğündeki taşınmazın 2817/6488 hissesini devraldıkları, bu sebeple aynı binaya dayalı olarak davacı ve hissedarlarına taşınmazın 3671/6488 hissenin devrinin yapılmaması ve anılan taşınmazın tekrar Maliye Hazinesi adına tescilinin yapılması istenilmesinin ardından, İstanbul Valiliği Defterdarlık Avrupa Yakası Milli Emlak Daire Başkanlığının 20/03/2015 tarih ve ...sayılı işlemi ile Şişli Belediye Başkanlığı'nın 24/06/2015 tarih ...sayılı yazısı ile tebliğ edilen taşınmazın tekrar Maliye Hazinesi adına tescilini uygun bulan Belediye Encümeninin ... tarih ve ...sayılı işlemlerin iptali talebiyle mevcut davanın açıldığı anlaşılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
18/7/2001 tarih ve 24466 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 4706 sayılı Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanunun 5. maddesinde, belediye ve mücavir alan sınırları içinde olup, Bakanlıkça tespit edilen Hazineye ait taşınmazlardan, 31/12/2000 tarihinden önce üzerinde yapılanma olanların, öncelikle yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine satılmak ya da genel hükümlere göre değerlendirilmek üzere ilgili belediyelere bedelsiz olarak devredileceği; bu şekilde devredilen taşınmazların haczedilemeyeceği ve üzerinde üçüncü kişiler lehine herhangi bir sınırlı ayni hak tesis edilemeyeceği; bu taşınmazların belediyelerce öncelikle talepleri üzerine yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine, rayiç bedel üzerinden doğrudan satılacağı; bu suretle yapılacak satışlarda satış bedelinin, en az dörtte birinin peşin ödenmek üzere üç yıla kadar taksitlendirilebileceği; taksitle satışa esas bedel ile taksit süresi ve sayısını belirlemeye belediyelerin yetkili olduğu; yapılacak yazılı tebligat tarihinden itibaren altı ay içinde satın alınma talebinde bulunulmayan veya üzerinde yapılanma olmayan ve bu madde kapsamında devredilen taşınmazların genel hükümlere göre belediyece satılabileceği; devir tarihinden itibaren üç yıl içinde belediyece satılamayan taşınmazların, belediyelerin muvafakatine ve hükme gerek olmaksızın Hazine adına resen tescil edileceği hükme bağlanmıştır.
8/3/1984 tarih ve 18335 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 2981 sayılı İmar ve Gecekondu Mevzuatına Aykırı Yapılara Uygulanacak Bazı İşlemler ve 6785 sayılı imar Kanununun Bir Maddesinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun'un "Tapu Verme" başlıklı 10. maddesinin c bendinde, üzerinde yapılanma bulunan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin valiliğin talebi üzerine, belediye veya özel idareler adına resen tapuya tescil edileceği, ıslah imar planlarında genel bütçeye dahil dairelerin ihtiyaçlarını karşılamak üzere ayrılan veya ayrılacak olan veya bir kamu hizmeti için lüzumlu görülen arsa veya arazilerin eski sahibi kamu idarelerine veya o işe tahsil edilmek üzere hazineye aynı şartlarla geri verileceği, ıslah imar planı yapılmış ve yapılacak bölgelerde bu Kanun kapsamına giren ve tapu tahsis belgesi verilen hazine arsa ve arazilerinin, iktisap tarihine bakılmaksızın aynı amaçta kullanılmak üzere ilgili belediyelere devredileceği düzenlemeleri yer almış; "Tapu Tahsis Belgesi Verilen Gecekondular" başlıklı 13. maddesinde, Tapu tahsis belgesi verilen gecekondular hakkında Kanunda ifade edilen uygulamaların yapılacağı belirtildikten sonra, a bendinde; bu Kanun gereğince arsa tahsis edilecek kimselerin; kendisinin veya eşinin veya reşit olmayan çocuğunun oturduğu belediye ve mücavir alan sınırı içinde ev yapmaya müsait arsaya veya bir eve veya apartmanın bağımsız bir bölümüne veya bir bölümü iş yeri olarak kullanılan bir yapıya sahip bulunmaması gerektiği hükümlerine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Olayda İstanbul ili, Şişli ilçesi, ...Mahallesinde bulunan ...ada, ...parsel numaralı ve 129,76 m² yüzölçümlü taşınmaza ilişkin olarak ... tarih ve ...yevmiye numarası ile tapuya işlenmiş olan ... adına düzenlenen tapu tahsis belgesinin; yukarıda yer verilen 2981 sayılı Kanun'un 13. maddesinin a bendi uyarınca aynı belediye sınırları içerisinde ...'nin eşi ... adına ... tarih ve ...sayılı tapu tahsis belgesi düzenlendiği gerekçesiyle tapuya dönüştürülmesinin mümkün olmadığı İstanbul Valiliği Defterdarlık Avrupa Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı tarafından tespit edilmiştir.
Bunun üzerine, dava dışı ...'ye ait tapu tahsis belgesinin hiçbir geçerliliğinin bulunmadığı, İstanbul Valiliği Defterdarlık Avrupa Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı'nın 30/06/2010 tarih ve ...sayılı yazısı ile 05/07/2010 tarihinde oğlu ...'ye tebliğ edilmiş, dava dosyasının incelenmesi ve UYAP üzerinden yapılan araştırmalarda bu işleme karşı açılmış davaya rastlanılmamıştır.
Bu durumda ... adına düzenlenmiş tapu tahsis belgesinin hukuki geçerliliği bulunmadığı anlaşıldığından, bu tapu tahsis belgesine dayalı olan hakların noterde taşınmaz satış vaadi sözleşmesi düzenlenerek silsile yoluyla davacıya geçmesine olanak bulunmadığı sonucuna varılmış olup; taşınmazın ...'nin tapu tahsis belgesine dayalı olarak davacı tarafından satışı istenilen 3671/6488 hissesinin tekrar Maliye Hazinesi adına tescilinin yapılması yolunda tesis olunan İstanbul Defterdarlığı Avrupa Yakası Milli Emlak Dairesi Başkanlığı'nın işlemi ile taşınmazın tekrar Maliye Hazinesine adına tescilini uygun bulan Belediye Encümeninin işlemlerinde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu itibarla, dava konusu işlemlerin iptali yönündeki İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin temyize konu .... İdare Mahkemesinin ...tarih ve E:..., K:...sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (onbeş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 27/09/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.