14. Hukuk Dairesi

MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi

Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 28.09.2000 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 18.06.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, ortaklığın giderilmesi isteğine ilişkindir.
Davacılar vekili, 3221 parsel numaralı taşınmazın rızaen taksimi konusunda diğer hissedarlar ile anlaşamadıklarını belirterek ortaklığın mümkünse aynen, değilse satış suretiyle giderilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan binaların rızaen taksim edildiğini beyanla aynen taksime karar verilmesini istemiştir.
Bir kısım davalılar ise dava konusu binanın çeşitli dairelerinde oturduklarını, mağduriyetlerinin giderilmesini, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar vekili temyiz etmiştir.
Paydaşlığın (ortaklığın) giderilmesi davaları, paylı mülkiyet veya elbirliği mülkiyetine konu taşınır veya taşınmaz mallarda paydaşlar (ortaklar) arasında mevcut birlikte mülkiyet ilişkisini sona erdirip ferdi mülkiyete geçmeyi sağlayan, iki taraflı, tarafları için benzer sonuçlar doğuran davalardır.
Paydaşlığın giderilmesi davasını paydaşlardan biri veya birkaçı diğer paydaşlara karşı açar. HMK"nin 27. maddesi uyarınca davada bütün paydaşların yer alması zorunludur. Paydaşlardan veya ortaklardan birinin ölümü halinde alınacak mirasçılık belgesine göre mirasçılarının davaya katılmaları sağlandıktan sonra işin esasının incelenmesi gerekir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Bütünleyici parçanın (muhdesat) arzın paydaşlarına (ortaklarına) değil de üçüncü şahsa ait olduğunun anlaşılması halinde bu kimseyi muhdesat sahibi olarak davaya dahil etmek ve ona satış bedelinden pay vermek mümkün değildir.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere HMK"nın 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Somut olaya gelince;
Dosya içerisinde yer alan bilirkişi raporuna göre dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan binanın projesine uygun inşa edilmediği, projede iki ... bir zemin ve iki normal kat olmasına karşın mahallinde bulunan binanın 1 ..., zemin ve 6 normal kattan yapılmış olduğu ve toplamda 16 daire olduğu, aynen taksiminin mümkün olmadığı tespit edilmiştir. Muhdesat aidiyetine ilişkin ... 3.Asliye Hukuk Mahkemesi 2003/1088 Esas ve 2006/341 Karar sayılı kararı ile 3221 parsel üzerindeki binanın davacı ... tarafından yapıldığının tespiti ile dava konusu taşınmazdaki her bir bağımsız bölümün mülkiyetinin aynı zamanda temyiz incelemesine konu ortaklığın giderilmesi davasında da taraf olan davacı ve davalılara ait olduğunun tespitine karar vermiştir.
30.05.2014 tarihli ek raporda ise davacı ve davalıların payına düşen muhdesat değerleri hesaplanmış, mahkemece rapora atıf yapılmaksızın ve muhdesat yönünden hüküm tesis edilmeksizin satış bedelinin tapu kaydı ve veraset ilamındaki hisseler doğrultusunda dağıtılmasına karar verilmiştir.
Ne var ki, tapu kayıt maliki ...’ ın mirasçılarının miras paylarının muşa bırakılmasını istemeleri halinde her bir paydaşa en az bir bağımsız bölüm düşebileceğinden dava konusu yerde kat irtifakı ya da kat mülkiyeti kurulup kurulamayacağının araştırılması, kat irtfakı ya da kat mülkiyeti kurulamayacağının tespiti halinde yukarıda açıklanan ilkelere göre muhdesat sahiplerine verilecek muhdesat oranları bilirkişiye hesap ettirilerek satış bedelinin belirtilen muhdesat oranları doğrultusunda dağıtılmasına karar verilmesi gerekir.
Yukarıda belirtilen nedenlerle yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmemiş, hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle bir kısım davalılar vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 20.02.2019 tarihinde oybirliği ile karar verilmiştir.