Danıştay 6. Daire 2021/4221 Esas 2021/9330 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/4221
Karar No : 2021/933


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR) : 1- … Yapı Denetim Ltd. Şti.
2- …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : Çanakkale İli, Küçükkuyu Ayvacık İlçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … sayılı parselde yer alan … YİBF nolu yapıya ilişkin denetim sorumluluğunun 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun 2. maddesinin 4. fıkrasının (c), (d), (g) hükümlerine uygun olarak yerine getirilmediği gerekçesiyle davacı yapı denetim şirketine aynı Kanunun 8. maddesi uyarınca 1 (bir) yıl yeni iş almaktan men cezası verilmesine, yapı denetim şirketinin kuruluş ortağı (inşaat mühendisi, uygulama denetçisi) olan diğer davacının da yeni iş almaktan men cezası süresi içerisinde herhangi bir yapı denetim şirketi veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik görev almamasına ve bir başka yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun da ortağı olmamasına ilişkin 07/07/2019 tarih ve 30824 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan 03/07/2019 tarih ve 154305 sayılı işlemin iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolundaki ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra; Dairemiz üyesi …'in 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 5. maddesinin 2. fıkrasına aykırı olarak davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunmadığından her bir davacı tarafından idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılması gerektiği yönünde usule ilişkin karşı oyu bulunmakta ise de, dava konusu işlemler arasında hukuki yönden bağlılık ilişkisi bulunduğu sonucuna varılarak işin gereği görüşüldü:
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, anılan kararın ONANMASINA, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 13/09/2021 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.


KARŞI OY (X):
Davacı şirket tarafından yapı denetimi üstlenilen Çanakkale ili, Küçükkuyu ilçesi … Mahallesi … pafta, … ada, … sayılı parselde yer alan … YİBF nolu yapıda 24/04/2014 tarihinde Çanakkale Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü personeli tarafından yapılan inceleme sonucunda düzenlenen 29/12/2015 tarihli teknik inceleme raporunda; temel betonunun döküldüğü, beton dökümü sırasında Yapı Denetim Şirketinden denetçi/kontrol elemanı/yardımcı kontrol elemanının inşaatta bulunmadığı, beton dökümü sırasında laboratuvar görevlisinin inşaatta bulunmadığı, beton dökümü sırasında deniz suyunun temel betonuna karıştığı ve betonun üzerine çıktığı, Küçükkuyu Belediyesince inşaatın yapı ruhsatının henüz düzenlenmediğinin tespit edilmesi üzerine, davacı şirketin denetim sorumluluğunu 4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanun'un 2. maddesinin 4. fıkrasının (c), (d), (g) hükümlerine uygun yerine getirmediği gerekçesiyle aynı Kanunun 8. maddesi uyarınca davacı yapı denetim şirketinin bir yıl boyunca yeni iş almaktan men'ine, diğer davacı şirket ortağının da şirketin yeni iş almaktan yasaklı olduğu süre boyunca herhangi bir yapı denetim şirketi veya laboratuvar şirketinde idari veya teknik görev almaması, ortak olmamasına ilişkin işlem tesis edilerek Resmi Gazete'de yayımlanması üzerine bakılan davanın açıldığı, ilk derece mahkemesince; inceleme tarihi ile aynı tarihli yapı ruhsatının bulunduğu, denetim anında yapı ruhsatı bulunmadığının ortaya konulamadığı, davacı şirketin 24/08/2015 tarihli savunmasında beton dökümü sırasında ortaya çıkan suyun deniz suyu olmadığı, kanal açılmak suretiyle tahliye edilerek betona karışmasının önlendiği iddialarının yerinde tespit ve analiz yapılarak incelenmediği, gerek dava konusu işlem gerekse dava konusu işlemin dayanağı olan 29/12/2015 tarihli teknik inceleme raporu ve 17/04/2019 tarihli komisyon kararında, 24/04/2014 tarihli tespitlerin yapının taşıyıcı sistemini etkilediğine ilişkin herhangi bir teknik açıklama ya da değerlendirmede bulunulmadığı, tespit edilen durumların yapının taşıyıcı sistemini ne şekilde etkilediği hususunun ortaya konulmadığından bahisle dava konusu işlemin eksik incelemeye dayalı olarak tesis edildiği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
4708 sayılı Yapı Denetimi Hakkında Kanunun "Yapı Denetim Kuruluşları ve Görevleri" başlıklı 2. maddesinin 4. ve devamında; "...Yapı denetim kuruluşları aşağıda belirtilen görevleri yerine getirmekle yükümlüdür: ... c) Yapının, ruhsat ve ekleri ile mevzuata uygun olarak yapılmasını denetlemek. ... d) Yapım işlerinde kullanılan malzemeler ile imalatın proje, teknik şartname ve standartlara uygunluğunu kontrol etmek ve sonuçlarını belgelendirmek, malzemeler ve imalatla ilgili deneyleri yaptırmak. ... g) Ruhsat ve eklerine aykırı uygulama yapılması halinde durumu üç iş günü içinde ilgili idareye bildirmek. ..." hükmü, 23.04.2015 tarih ve 29335 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6645 sayılı Kanun'un 32. maddesi ile değişik "İdari Müeyyideler ve Teminat" başlıklı 8. maddesinde; "Yapı denetim kuruluşlarından bu Kanunda ve ilgili mevzuatta öngörülen esaslara göre denetim görevini yerine getirmedikleri tespit edilenlere, tespit edilen fiil ve hâllerin durumuna göre, aşağıdaki idari yaptırımlar uygulanır...
a) Denetim personelinin görevi başında bulunmaması veya yapı denetim kuruluşunun denetim personeline görevi ile ilgili yazılı olarak bilgi vermediğinin anlaşılması, b) Mevzuatın öngördüğü evrakın tanziminde eksiklik veya kusur bulunması, c) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (b) veya (f) bendinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi, hâllerinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %10’u kadar idari para cezası, ç) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilememesi kaydı ile, 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu olan yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %20’si kadar idari para cezası verilir. d) 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (d) veya (e) veya (h) veya (ı) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmediğinin tespiti hâlinde, tespite konu yapının yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelinin %30’u kadar idari para cezası verilir. Yapı denetim kuruluşlarına denetim sorumluluğunu üstlendiği bir işe yönelik yapılacak tespitler doğrultusunda yukarıdaki bentlerde belirtilen idari müeyyidelerden birden fazla cezanın verilmesinin gerekmesi hâlinde o işe ait yapı denetim hizmet sözleşmesinin en fazla %50’si kadar idari para cezası verilir. e) Aşağıda belirtilen; 1) Denetim hizmetinin bu Kanunda yazılı asgari hizmet bedelinden düşük bir bedel ile üstlenildiğinin tespit edilmesi, 2) Yapı sahibinden veya vekilinden, yapı denetim hesabına yatırılmaksızın yapı denetimi hizmet bedeli alındığının tespit edilmesi, hâllerinde, üstlenilen denetim işlerinin tamamına ait yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelleri toplamının %3’ü kadar idari para cezası verilir. f) 6 ncı maddenin birinci fıkrası hükmüne aykırı hareket edilmesi hâlinde üstlenilen denetim işlerinin tamamına ait yapı denetimi hizmet sözleşmesi bedelleri toplamının %2’si kadar idari para cezası verilir. g) Aşağıda belirtilen; 1) Hataların yapının taşıyıcı sistemini etkilemesi hâlinde 2 nci maddenin dördüncü fıkrasının (a) veya (c) ile (g) bentlerinde belirtilen görevlerin yerine getirilmemesi, 2) 3 üncü maddenin beşinci fıkrasının birinci cümlesi hükmüne aykırı hareket edilmesi, 3) Yapı denetim kuruluşuna son bir yıl içinde üç defa idari para cezası uygulanması, hâllerinde, cezayı gerektiren fiil ve hâlin, yetkililer tarafından yapılan inceleme ve denetimlerle tespit edilip öğrenilmesinden veya son idari para cezasının tebliğinden itibaren İl Yapı Denetim Komisyonunun teklifi üzerine Bakanlıkça bir yıl yeni iş almaktan men cezası verilir. (...) Yeni iş almaktan men ve faaliyetine son verme cezalarına dair işlemler, Resmî Gazete’de ilan edilir. Yeni iş almaktan men cezası, yapı denetim kuruluşunun denetimindeki diğer işlerin devamına mani değildir. Ancak, yapı denetim kuruluşuna yeni iş almaktan men cezası verilmesine esas olan yapım işinin devam edebilmesi için, yapı sahibi tarafından başka bir yapı denetim kuruluşu görevlendirilmedikçe, ilgili idare tarafından işin devamına izin verilmez. (...) Yeni iş almaktan men cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortakları, ceza süresi içinde; faaliyete son verme cezası alan yapı denetim kuruluşunun ortakları ise, üç yıl süre içinde herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz. Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan denetçi mimar ve denetçi mühendislerin belgeleri, Merkez Yapı Denetim Komisyonunun kararı ile iptal edilir. Bu suretle belgesi iptal edilen denetçi mimar ve denetçi mühendisler, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz. Yapı denetim kuruluşuna üç defa idari para cezası verilmesine sebep olduğu anlaşılan teknik personel, üç yıl süre ile herhangi bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunda idari veya teknik bir görev alamaz ve başka bir yapı denetim veya laboratuvar kuruluşunun ortağı da olamaz. ..." hükümlerine yer verilmiştir.
Yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinden yapı denetim kuruluşunun temel görevinin yapının ruhsat ve eklerine uygun yapılmasını denetlemek olduğu anlaşılmaktadır.
Dava konusu olayda davalı idare teknik elemanlarınca 24/04/2014 tarihinde inşaat mahallinde temel betonunun dökülmesi sırasında fiilen yapılan denetimde, inşaat mahallinde yapı ruhsatının bulunmadığı, deniz suyunun betona karıştığının fotoğraflarla belgelendirildiği, denetim firması yetkililerinin inşaat mahallinde bulunmadığı hususlarının tespit edildiği, buna karşın davacı denetim firmasınca inşaat ruhsatının 24/04/2014 tarihinde alındığını, işyeri tesliminin de aynı günde yapıldığının beyan edildiği ve belgeleri sunulmakta ise de, inceleme sırasına inşaat alanının temeli açılmış, demirleri bağlanmış ve beton atılmış yapıya inşaat ruhsatından sonra başlanıldığının kabulünün olanaksız olduğu, davalı idarece de teknik inceleme raporunun düzenlenmiş olması karşısında, davacı denetim firmasının gerekli denetimlerini mevzuata uygun olarak yerine getirmediğinden bahisle hakkında işlem yapılmasında hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu durumda bakılan davada, kararın davacı yapı denetim firması ortağı ile ilgili kısmına katılmakla birlikte kararın yapı denetim şirketi ile ilgili kısımlarına katılmıyorum.