Danıştay 13. Daire 2016/4678 Esas 2021/2470 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/4678
Karar No:2021/2470

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Petrol Gıda Restoran Maden İnşaat Turizm A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
(… Kurumu)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirkete ait Ankara ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Caddesi, No:… adresinde bulunan iş yeri için düzenlenen … tarih ve … kurum sicil numaralı açık alkollü içki satış belgesinin iptaline ilişkin … tarih ve … sayılı davalı idare işlemiyle tebliğ edilen … tarih ve … sayılı Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; Çankaya Belediye Başkanlığı Ruhsat ve Denetim Müdürlüğü tarafından Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu'na (Kurum) gönderilen … tarih ve … sayılı yazıda, davacı şirketin açık alkollü içki satış belgesi için mesafe şartı uygunluğuna ilişkin herhangi bir yazı verilmediğinin belirtildiği; 23/01/2015 tarihli ara kararı ile, Çankaya Belediye Başkanlığı'ndan, 11/06/2013 tarihinden önce açık alkollü içki satışı yapmak üzere davacı şirket adına düzenlenen … tarih ve … dosya numaralı iş yeri açma ve çalışma ruhsatına konu iş yerinin mesafe şartı uygunluğunu karşılayıp karşılamadığına ilişkin açıklayıcı bilgi ve belgelerin istenildiği; cevabi yazıda, 09/03/2015 tarihinde söz konusu iş yerinde yapılan inceleme sonucunda anılan iş yerinin … Gündüz Bakımevi'ne 19 metre mesafede bulunduğunun tespit edildiğinin ifade edildiği; açık alkollü içki satışı yapılan iş yerinin küçük çocukların barındığı ve eğitim gördüğü gündüz bakımevine 19 metre mesafede olduğu tespit edildiğinden dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, yeni belge alınırken dikkate alınması gereken mesafe şartının süre uzatımlarında aranmayacağı, 26/12/2011 tarihinden itibaren sahip olunan iş yeri açma ve çalışma ruhsatı kapsamında faaliyetine devam eden iş yerinin önceden alınan satış belgesi için düzenlenen mesafe uygunluğunun dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte de geçerli olduğu, yeniden mesafe uygunluk araştırmasına gerek olmadığı, mesafe koşulu bakımından esas alınan gündüz bakımevinin konuyu düzenleyen mevzuatta dikkate alınması gereken eğitim kurumları arasında sayılmadığı, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlemin hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'NUN DÜŞÜNCESİ : Kurum'un karar organı sıfatıyla Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu tarafından işlem tesis edilmesi gerekirken, Başkan adına olur alınmak suretiyle Başkan Yardımcısı tarafından tesis edilen dava konusu işlemde yetki unsuru yönünden hukuka uygunluk bulunmadığından, temyiz isteminin kabulü ile davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
USUL YÖNÜNDEN:
24/12/2017 tarih ve 30280 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 81. maddesinde, "Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte kapatılmıştır. Kurum'un taraf olduğu davalar ve icra takiplerinde devir durumuna göre ilgili idare kendiliğinden taraf sıfatını kazanır." kuralı ile 78. maddesinde "Bu Kanun hükümleri çerçevesinde aşağıda belirtilen görevler Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından yürütülür." kuralına yer verildiğinden, kapatılan Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu'nun yerine Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın davalı sıfatıyla bakılan davada taraf olduğu, ancak 10/07/2018 tarih ve 30474 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın, Tarım ve Orman Bakanlığı adı altında yeniden yapılandırıldığı anlaşıldığından, mülga Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı yerine Tarım ve Orman Bakanlığı'nın hasım mevkiinde olduğu görülerek esasın incelenmesine geçildi.

ESAS YÖNÜNDEN:
MADDİ OLAY:
Satış yeri asgari mesafe koşuluna uygun olmadığından bahisle davacı şirkete ait … tarih ve … kurum sicil numaralı açık alkollü içki satış belgesinin iptaline karar verilmiştir.
Bu kararın davalı idarenin … tarih ve … sayılı işlemiyle davacı şirketin yetkili temsilcisine tebliğ edilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4733 sayılı Kanun'un 1. maddesinde, Kanun'un amacının Tütün, Tütün Mamulleri, Tuz ve Alkol İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün yeniden yapılandırılması ile Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurumu'nun kurulması, bu Kurum'un görev ve yetkilerinin düzenlenmesi ve tütün ve tütün mamullerinin Türkiye'de üretimi ile iç ve dış alım ve satımına ilişkin usul ve esasları düzenlemek olduğu; 2. maddesinde, Kurul'un Kurum'un karar organı olduğu; Kurul'un çalışma esasları görev ve yetkilerini düzenleyen 3. maddesinin (a) bendinde ise, bu Kanun gereğince Kurum tarafından yürütülecek görevlerle ilgili düzenlemeleri yapmanın Kurul'un görev ve yetkileri arasında olduğu kurala bağlanmıştır.
Öte yandan, 4733 sayılı Kanun'un 4/A maddesinde, Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı'nın görev ve yetkilerinin, Kurum'un yetki alanına giren ürünlerin satış ve sunum faaliyetlerine ilişkin izin ve yetki belgelerinin verilmesi çalışmalarının gerektiğinde diğer kamu kurum ve kuruluşlarıyla işbirliği içerisinde yürütülmesi olduğu kurala bağlandığından, anılan Daire Başkanlığı'nın sözü edilen belgelerin verilmesi veya iptali hususunda gerekli hazırlık çalışmalarını tamamlayıp nihai kararın alınması için konuyu Kurul'a sunması gerekmektedir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Tütün ve Alkol Piyasası Düzenleme Kurulu, Kurum adına tesis edilecek tüm icraî kararları almakla görevlendirilmiş olup, Kurul'un sözü edilen yetkilerinin Kurum'un bir başka organı veya hizmet birimi tarafından kullanılması mümkün değildir.
Bu itibarla, Kurul'un, Kurum'un karar organı olması; Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı'na verilen görev ve yetkilerin, Kurum'un yetki alanına giren ürünlerin satış ve sunum faaliyetlerine ilişkin izin ve yetki belgelerinin verilmesine ilişkin çalışmaları yürütmek ve yapılan çalışmaları Kurul'a sunmaktan ibaret bulunması nedeniyle, uyuşmazlığa konu satış belgesinin iptaline ilişkin işlemlerin Kurum'un karar organı sıfatıyla Kurul tarafından tesis edilmesi gerektiğinden, Sektörel Rekabet ve Tüketici Hakları Daire Başkanlığı tarafından tesis edilen işlemde yetki unsuru yönünden hukuka uygunluk, davanın reddi yönündeki İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. Maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 24/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.