MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ

DAVA :Davacı, fark kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai ücreti, yıllık izin ücreti ile tatil ve dini bayram ücreti alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteği kısmen hüküm altına almıştır.
Hüküm süresi içinde davalı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı işyerinde 05.08.1995 tarihinde satış elemanı olarak çalışmaya başladığını, ancak işe giriş bildirgesinin 01.11.1995 tarihinde verildiğini, 30.06.2009 tarihinde işverenlikçe işten çıkarıldığını, banka hesabına 07.07.2009 tarihinde 1.380 TL ihbar tazminatı ve 9.371,60 TL kıdem tazminatı ödendiğini, ancak kıdem ve ihbar tazminatının gerçek ücret ve sosyal yardımlar dikkate alınmaksızın hesaplandığını, ödemenin eksik olduğunu, davacının son ücretinin net 1.300 TL olduğunu, ancak resmi bordro ve sigorta kayıtlarında brüt 690 TL gösterildiğini, aradaki fark ücretin bir kısmının diğer kazanç, fazla mesai gibi isimlerle adlandırılarak tahakkuk ettirildiğini, davacının kök ücretinin net 1.300 TL olduğunu, bayram harçlığı olarak yılda 2 defa 225’er TL ederinden sosyal yardım, yakacak yardımı olarak yılda 1 defa 180 TL ederinden sosyal yardım, yemek, servis ve ayrıca dinlenecek tanık beyanlarından saptanacak para ve para ile ölçülmesi mümkün sosyal yardımlar yapıldığını, davacının Pazar günlerini hafta tatili olarak kullanıp, hafta içi 6 gün 07.00-20.30 arasında günde en az 13,5’ar saat çalıştırıldığını, bu çalışma şeklinin tüm tatil günleri ve ilk iki gün hariç dini bayram günleri devam ettiğini, hak edilen tüm çalışma süresine ait zamlı ücretlerin bordrolarda eksik kısmi tahakkuklar yapılarak tam ve eksiksiz olarak ödenmediğini, yıllık izinlerini kullanmamasına rağmen kullanmış gibi izin kayıtlarına imza attırıldığını, sanki izin ücreti alacakları ödenmiş gibi belgelere imza attırıldığını iddia ederek, kıdem tazminatı farkı, ihbar tazminatı farkı, yıllık izin, fazla mesai ve tatil dini bayram çalışma karşılığı ücret alacağının faiziyle tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, zamanaşımı savunmasında bulunarak, davacının işe giriş bildirgesinin geç verildiği iddiasının gerçek dışı olduğunu, Pazar günleri hiçbir çalışma yapılmadığını, ramazan ve kurban bayramının ilk iki günü herhangi bir çalışma yapılmadığını, fazla çalışma yapıldığı ve tatilde çalışıldığı öngörülen bordroları itirazı kayıt koymadan imzalayan davacının sonradan bu ücretleri talep edemeyeceğini, yıllık izinlerini kullandığını, kıdem ve ihbar tazminatının yasanın öngördüğü biçimde tazminat hesabında esas tutulması gereken ödemeler dahil edilmek suretiyle hesaplanmasına karşın, davacının son net ücretinin 1.300 TL olduğu ileri sürülerek kıdem tazminatına dahil edilemeyecek ödemelerinde tazminat hesabında esas tutulacağı faraziyesi ile fark talebinde bulunulduğunu, davacının ücret bordroları incelendiğinde ödenen ücret içinde devamlılık arz etmeyen, değişken nitelikte olan teşvik primleri olduğunun da görüldüğünü, teşvik ikramiyesi İş Kanunu madde 14 kapsamında ücret kavramına dahil olmadığından, kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmayacağını, davacının kıdem ve ihbar tazminatının eksik ödendiği iddiasının geçerli olmadığını savunmuştur.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, dosya kapsamından davacının davalı işyerinde 01.11.1995 – 30.06.2009 tarihleri arasında hizmet akdine bağlı olarak çalıştığı, davacı işçinin kıdem ve ihbar tazminatı almaya hak kazandığı konusunda taraflar arasında herhangi bir ihtilaf olmadığı, davacının kıdem ve ihbar tazminatı almaya hak kazandığı, itibar olunan 13.10.2010 havale tarihli ek bilirkişi raporuna göre, hesaplanan bakiye kıdem tazminatı alacağının net 13.018,72 TL, bakiye ihbar tazminatı alacağının net 1.217,16 TL, yıllık izin ücreti alacağının net 99,99 TL, fazla çalışma ücreti alacağının takdiren %50 hakkaniyet indirimi yapılmak suretiyle net 12.890,52 TL, bayram tatili ücret alacağının net 534,06 TL olduğu gerekçesiyle, bu miktarlar üzerinden davanın kısmen kabul, kısmen reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Karar davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
E) Gerekçe:
1.Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle, kararın dayandığı yasal gerektirici nedenlere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazı yerinde değildir.
2.Davacı işçinin fazla çalışma yapıp yapmadığı konusunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
İmzalı ücret bordrolarında fazla çalışma ücreti ödendiği anlaşılıyorsa, işçi tarafından gerçekte daha fazla çalışma yaptığının ileri sürülmesi mümkün değildir. Ancak, işçinin fazla çalışma alacağının daha fazla olduğu yönündeki ihtirazi kaydının bulunması halinde, bordroda görünenden daha fazla çalışmanın ispatı her türlü delille yapılabilir. Bordroların imzalı ve ihtirazi kayıtsız olması durumunda, işçinin bordroda belirtilenden daha fazla çalışmayı yazılı belge ile kanıtlaması gerekir. İşçiye bordro imzalatılmadığı halde, fazla çalışma ücreti tahakkuklarını da içeren her ay değişik miktarlarda ücret ödemelerinin banka kanalıyla yapılması durumunda, ihtirazi kayıt ileri sürülmemiş olması, ödenenin üzerinde fazla çalışma yapıldığının yazılı delille ispatlanması gerektiği sonucunu doğurmaktadır.
İşyerinde üst düzey yönetici konumda çalışan işçi, görev ve sorumluluklarının gerektirdiği ücretinin ödenmesi durumunda, ayrıca fazla çalışma ücretine hak kazanamaz. Bununla birlikte üst düzey yönetici konumunda olan işçiye aynı yerde görev ve talimat veren bir başka yönetici ya da şirket ortağı bulunması halinde, işçinin çalışma gün ve saatlerini kendisinin belirlediğinden söz edilemeyeceğinden, yasal sınırlamaları aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti talep hakkı doğar. O halde üst düzey yönetici bakımından şirketin yöneticisi veya yönetim kurulu üyesi tarafından fazla çalışma yapması yönünde bir talimatın verilip verilmediğinin de araştırılması gerekir. İşyerinde yüksek ücret alarak görev yapan üst düzey yöneticiye işveren tarafından fazla çalışma yapması yönünde açık bir talimat verilmemişse, görevinin gereği gibi yerine getirilmesi noktasında kendisinin belirlediği çalışma saatleri sebebiyle fazla çalışma ücreti talep edemeyeceği kabul edilmelidir.
Satış temsilcilerinin fazla çalışma yapıp yapmadıkları hususu, günlük faaliyet planları ile iş çizelgeleri de dikkate alınarak belirlenmelidir. Genelde belli hedeflerin gerçekleşmesine bağlı olarak prim karşılığı çalışan bu işçiler yönünden prim ödemelerinin fazla çalışmayı karşılayıp karşılamadığı araştırılmalıdır. İşçiye ödenen satış priminin fazla çalışmaların karşılığında ödenmesi gereken ücretleri tam olarak karşılamaması halinde aradaki farkın işçiye ödenmesi gerekir.
Somut olayda, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, ücret bordrolarına aylık ücret tam olarak yansıtılmadığından fazla çalışma ücret tahakkuku olan ücret bordrolarının ait olduğu ayların hesaplama dışında tutulmayacağı, sadece ödenen fazla çalışma ücretleri toplamının fazla çalışma ücretinden mahsup edileceği ifade edilmiştir.
Fazla mesai tahakkuku olan ücret bordroları ihtirazı kayıt ileri sürülmeksizin imzalanmış ise, bu döneme ilişkin ayların hesaplama dışı bırakılması gerekirken, hatalı görüşle mahsup uygulaması yapılan bilirkişi raporuna itibarla hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 08.05.2013 gününde oybirliğiyle karar verildi.