Danıştay 4. Daire 2016/9654 Esas 2021/3402 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
DÖRDÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2016/9654
Karar No : 2021/3402


TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Ticaret Limited Şirketi
(Eski Unvanı: … İç ve Dış Ticaret Limited Şirketi)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı
(… Vergi Dairesi Müdürlüğü)
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, kiraladığı taşınmaz için peşin ödediği kira bedeli üzerinden tevkifat yapmadığından bahisle, düzenlenen vergi inceleme raporuna istinaden 2009/12 dönemi için re'sen tarh edilen gelir (stopaj) vergisi ve bir kat kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Vergi Mahkemesince verilen kararda; davacı ile … Derneği arasında, dernek tarafından inşa edilen gayrimenkulün davacı tarafından tamamlatılması ve maliyetlerinin ödenmesi, ödemelerin de sonraki dönemlere ilişkin kira ödemelerinden mahsup edilmesi konusunda anlaşma yapıldığı, davacının ödemesini yaptığı inşaat harcamaları toplamını derneğe fatura ettiği, söz konusu tutarın sonraki dönemlere ilişkin kira ödemelerinden mahsup edildiği, davacı tarafından bu mahsuben ödemeler dışında kiralayan derneğe herhangi bir kira ödemesinin yapılmadığı, dolayısıyla 2009/12 döneminde kesilen fatura ile kiralayan derneğe ait taşınmazın değerini arttıracak şekilde harcamayla peşin ödemede bulunulduğundan, dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır. Belirtilen gerekçelerle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın eksik incelemeye dayalı olduğu, … Derneği'nin iktisadi işletmesi olup olmadığı veya bu kiralama işi nedeniyle iktisadi işletmesi oluşup oluşmadığı incelenmeden maliyet yansıtma işlemi avans kira ödemesi olarak değerlendirilerek işlem tesis edildiği, maliyet yansıtma işleminin nakden, peşinen veya hesaben ödeme olarak değerlendirilemeyeceği, şirketi derneğe karşı borçlu gösterecek herhangi bir kayıt bulunmadığı, kiralamanın gerçekleştiği dönemlere zaten tevkifat yapılarak ödendiği, ödenen kira bedelleri mahsup edilmeden tarhiyat yapıldığı, mahkeme kararlarının gerekçeli olması ilkesine aykırı karar verildiği, vergi inceleme raporunda cezalı tarhiyatın dayanağı peşin ödemeye bağlanmışken temyize konu kararda hesaben ödemeye bağlandığı, duruşmada yeminli mali müşavirlerinin dinlenmediği, olayda Gelir Vergisi Kanununun 96. maddesinde yer alan borçlu olunması durumu değil, tam tersine dernekten alacaklı olunduğu, hangi tarihte iktisadi işletme oluştuğu bilinemediği için 2010/1 ila 2011/4 dönemlerinde kira ödemelerinin tevkifat yoluyla ödendiği, ancak vergi inceleme raporunda iktisadi işletme bakımından karşıt inceleme yapılmadığı, Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi kayıtlarına bakıldığında … Derneği'nin iktisadi işletmesinin başından beri var olduğunun anlaşılacağı, dava konusu cezalı tarhiyatta hukuka uyarlık bulunmadığı, temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Cevap verilmemiştir.

TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Dördüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 17. maddesinin 2. fıkrası uyarınca duruşma istemi yerinde görülmeyerek işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu'nun 94. maddesinde "Kamu idare ve müesseseleri, iktisadi kamu müesseseleri, sair kurumlar, ticaret şirketleri, iş ortaklıkları, dernekler, vakıflar, dernek ve vakıfların iktisadi işletmeleri, kooperatifler, yatırım fonu yöteneler, gerçek gelirlerini beyan etmeye mecbur olan ticaret ve serbest meslek erbabı, ziraı kazançlarını bilanço veya zırai işletme hesabı esasına göre tespit edenler çiftçiler aşağıdaki bentlerde sayılan ödemeleri (avans olarak ödenenler dahil) nakden ve hesaben yaptıkları sırada; istihkak sahiplerinin gelir vergilerine mahsuben tevkifat yapmaya mecburdurlar" hükmüne yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacı şirketin … Derneği'ne ait taşınmazın kiralanmasına ilişkin 11/09/2008 tarihinde sözleşme imzaladığı, daha sonra 21/05/2009 tarihinde bahsi geçen sözleşmeye 1. zeyilnamenin düzenlendiği, söz konusu zeyilnamede, … Derneği'nin 10/09/2009 tarihinde davacı şirkete teslim etmesi gereken gayrimenkulü zamanında tamamlayamayacağını beyan ettiği, devamında, gayrimenkulün 30/05/2009 tarihinde kiracıya teslim edileceği ve geri kalan inşaatın kiracı tarafından tamamlanacağı, kalan bu işlerin tamamlanma bedelinin 2.150.000 Euro tutarında olduğu, ilk sözleşmenin yapıldığı tarihte 500.000 Euro'nun peşin ödendiği, ödemelerin ilk beş ayın kirasından mahsup edileceği, kiracı tarafından yapılacak olan ve bedelinin 2.150.000 Euro + %5,5 faiz olacağı belirtilen işlerin tutarının, kiracının 5. ay ile 6. ay ve 26. ay arasındaki kira bedellerinden mahsup edileceği, kiracının kira ödeme yükümlülüğünün 27. aydan itibaren başlayacağının belirtildiği, bu doğrultuda, davacı tarafından söz konusu gayrimenkule ilişkin inşaat işlerinin çeşitli şirketlere yaptırıldığı, ödemelerin davacı tarafından yapıldığı, yaptırılan bu işlere karşılık davacı tarafından, … tarih ve … nolu KDV dahil 5.480.681,10 TL'lik faturanın … Derneği adına düzenlendiği, fatura tutarı ve faturaya istinaden hesaplanan yıllık %5,5 faizin, yapılan zeyilnameye göre 2010 yılından itibaren her aya ilişkin kira ödemelerinden ay ay mahsup ve beyan edildiği, davacı hakkında düzenlenen vergi inceleme raporunda da, söz konusu faturanın kesildiği dönemde, davacı şirket tarafından kira bedeline ilişkin olarak … Derneği'ne peşin ödemede bulunulduğu, 2009/12 döneminden 2012/9 dönemine kadar başka bir ödeme yapılmadığı dolayısıyla toplam tutar üzerinden stopaj yapılması, ancak raporun kesinleşmesi durumunda 2010/1 ila 2011/4 dönemlerinde verilen muhtasar beyannamelerle tevkif edilmek suretiyle beyan edilen vergilerin, bu vergilerin ödendiği tarihler dikkate alınarak tarhı istenen vergi tutarından mahsubunun gerçekleştirilmesi gerektiğinin önerilmesi üzerine, peşin ödenen toplam tutar üzerinden hesaplanan 1.370.170,28 TL tutarında gelir (stopaj) vergisinin vergi ziyaı cezalı olarak tarh edildiği anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacı şirketin kiralamış olduğu taşınmaz ile ilgili olarak, her aya ilişkin kira ödemelerinden mahsup ve beyan edilerek peşin ödenen toplam 5.480.681,10 TL üzerinden ödemenin yapıldığı döneme ilişkin olarak cezalı tarhiyat yapılmasında hukuka aykırılık bulunmamakla birlikte, mükerrer vergilendirmeye neden olmaması bakımından, cezalı tarhiyatın dayanağı vergi inceleme raporunda da belirtildiği üzere, davacı tarafından 2010/1 ila 2011/4 dönemlerinde verilen muhtasar beyannamelerle tevkif edilmek suretiyle beyan edilen vergilerin (717.612,53 TL), bu vergilerin ödendiği tarihler dikkate alınarak tarhı istenen vergi tutarından (1.370.170,28 TL) mahsup edilmesi gerektiği açık olup, Vergi Mahkemesince, davalı idare tarafından bu hususta herhangi bir işlem tesis edilip edilmediği araştırılarak sonucuna göre yeniden bir karar verilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.Temyiz isteminin kabulüne,
2.Temyize konu ... Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Vergi Mahkemesine gönderilmesine,
4.2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen onbeş (15) gün içinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 21/06/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.