Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/3087 Esas 2021/1181 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/3087
Karar No : 2021/1181

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) :1- … Bakanlığı
VEKİLİ: Hukuk Müşaviri Av. …
2- … Bakanlığı
VEKİLİ: Hazine Avukatı …
3- … Başkanlığı
VEKİLİ: Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sen
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Onikinci Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2018/6344, K:2019/9093 sayılı kararının iptale ilişkin kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 05/11/2014 tarih ve 3026 sayılı Bakan onayı ile yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 1. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, "Ek ödeme fiilen görev yapıldığı sürece ve bu süreyle orantılı olarak ödenir. Ancak yılda 30 günü geçmeyen izin süreleri ile Kurum tarafından görevlendirilmek suretiyle kongre, konferans, eğitim, kurs, çalıştay, seminer, toplantı gibi çalışmalara katılım sağlanan ve yılda toplam 20 günü geçmeyen süreler için fiilen görev yapma şartı aranmaz." ibaresi ile 3. maddesinin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onikinci Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2018/6344, K:2019/9093 sayılı kararıyla;
Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 1. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, "Ek ödeme fiilen görev yapıldığı sürece ve bu süreyle orantılı olarak ödenir. Ancak yılda 30 günü geçmeyen izin süreleri ... için fiilen görev yapma şartı aranmaz." ibaresi yönünden;
Kamu görevlileri ile idare arasındaki ilişkinin, yasama organı tarafından, hizmetin gereklerine göre kanunla düzenlendiği; bu ilişkinin, karşılıklı anlaşmaya dayanarak saptanmadığı; memurun, belirli bir statüde, nesnel kurallara göre hizmet yürüttüğü, o statünün sağladığı aylık, ücret, atanma, yükselme, nakil gibi kimi öznel haklara sahip olduğu; bu haklardan yararlanırken sağlık durumunun gözetilmesinin de yukarıda yer verilen uluslararası metinler uyarınca Devletin yükümlüklükleri içerisinde yer aldığı;
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 23. maddesinde; Devlet memurlarının, bu Kanun'la gösterilen süre ve şartlarla izin hakkına sahip olduğu belirtmek suretiyle iznin bir hak olduğunun vurgulandığı; "Hastalık ve refakat izni" başlıklı 105. maddesinde, memura, aylık ve özlük hakları korunarak, verilecek raporda gösterilecek lüzum üzerine, kanser, verem ve akıl hastalığı gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığı hâlinde on sekiz aya kadar, diğer hastalık hâllerinde ise on iki aya kadar izin verileceği … izin süresinin sonunda, hastalığının devam ettiği resmî sağlık kurulu raporu ile tespit edilen memurun izninin, belirtilen süreler kadar uzatılacağı … görevi sırasında veya görevinden dolayı bir kazaya veya saldırıya uğrayan veya bir meslek hastalığına tutulan memurun, iyileşinceye kadar izinli sayılacağının … kurala bağlandığı;
Buna göre, 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesinde ek ödeme yapılması için belirlenen kriterler arasında fiilen görev yapılan sürelerle orantılı olarak ödeme yapılacağına ilişkin bir kritere yer verilmemesi ve 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun hastalık izinlerini düzenleyen 105. maddesinde yer alan, izinler ve hastalıklar sırasında çalışanların özlük haklarına dokunulmayacağı yolundaki kural karşısında, izin kullanılmasını zorunlu kılan sağlık izni gözetilerek ek ödeme usul ve esaslarının belirlenmesi gerekirken herhangi bir ayrıma yer verilmeden yılda otuz günü aşan her türlü izin için fiilen görevde bulunulmayan durumlarda ek ödeme yapılmayacağı yolundaki düzenlemede üst hukuk normlarına ve hukuka uygunluk bulunmadığı;
Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 1. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, "... Kurum tarafından görevlendirilmek suretiyle kongre, konferans, eğitim, kurs, çalıştay, seminer, toplantı gibi çalışmalara katılım sağlanan ve yılda toplam 20 günü geçmeyen süreler için fiilen görev yapma şartı aranmaz." ibaresi yönünden;
Dava konusu düzenlemenin dayanağı olan 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesinin sekizinci fıkrasında; Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunanlardan, belirtilen işlerde ve kurullarda çalışanlara üst sınırları belirtilen oranları aşmamak koşuluyla ek ödeme yapılabileceği öngörülmüş ve iş hacmi, görev mahalli, görevin önem ve güçlüğü, personelin kadro unvanı, derecesi, performansı ile kullanılan izin ve istirahat raporları gibi kriterler göz önünde bulundurularak yapılacak ek ödeme tutarları ile ödemeye ilişkin diğer usul ve esasları belirleme konusunda, Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunun teklifi ve Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanına yetki verildiği;
Anılan düzenlemeyle ek ödeme tutarlarını belirlemek ve bu konuda gerekli düzenlemeleri yapmak konusunda idareye kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olmak üzere takdir yetkisi tanındığı;
Söz konusu Usul ve Esaslar'ın incelenmesinden, kurum tarafından görevlendirilmek suretiyle kongre, konferans, eğitim, kurs, çalıştay, seminer, toplantı gibi çalışmalara katılım sağlanan ve yılda toplam 20 günü geçmeyen süreler için fiilen görev yapma şartı aranmaz, şeklinde yapılan düzenlemenin, dayanağı olan Kanun maddesinde, ek ödeme tutarları ile ödemeye ilişkin usul ve esasların belirlenmesinde idareye verilen takdir yetkisi çerçevesinde ve belirtilen kriterler gözetilerek yapıldığı sonucuna ulaşıldığından, bu ifadelerde hukuka aykırılık görülmediği;
Dava konusu Usul ve Esaslar'ın 3. maddesi yönünden;
İdarelerin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, her zaman yönetmelik, tebliğ, genelge çıkarabilme ve bu düzenlemelerle, değişen koşullar dikkate alınarak, daha önceki düzenlemeler ile doğmuş olan objektif hukuki durumları, ileriye yönelik olarak yürürlükten kaldırma yetkisine sahip bulunduğu, ancak bu konudaki yetkilerini kullanırken önceki düzenlemeler kapsamında kişilerin kazanılmış haklarını ve haklı beklentilerini korumak zorunda oldukları; bu durumun, hukuk güvenliğinin ve hukuki istikrarın sağlanması açısından vazgeçilmez nitelikte olduğu;
05/11/2014 tarih ve 3026 sayılı Bakan onayı ile yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın dava konusu 3. maddesi ile anılan Usul ve Esasların geçerlilik tarihinin geriye yürütülmesinin, istirahat raporları nedeniyle kullanılan ve 30 günü aşan izin sürelerinde ödenen ek ödeme tutarlarının çalışanlar adına borç çıkarılmasına imkan vermesi nedeniyle hukuki güvenlik ilkesi ile bağdaşmayacağından, dava konusu Usul ve Esaslar'ın 3. maddesinde de hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle,
Dava konusu Usul ve Esaslar'ın 1. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, "Ek ödeme fiilen görev yapıldığı sürece ve bu süreyle orantılı olarak ödenir. Ancak yılda 30 günü geçmeyen izin süreleri ... için fiilen görev yapma şartı aranmaz." kısmı ile 3. maddesinin iptaline, 1. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, "Kurum tarafından görevlendirilmek suretiyle kongre, konferans, eğitim, kurs, çalıştay, seminer, toplantı gibi çalışmalara katılım sağlanan ve yılda toplam 20 günü geçmeyen süreler için fiilen görev yapma şartı aranmaz." kısmı yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI: Davalı idareler tarafından, 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurumsal ödemelerin kaldırılarak tek bir ek ödemenin getirldiği, yine aynı KHK ile Sosyal Güvenlik Kurumunda farklı ve özellikli iş yaptığı kabul edilen tabip, diş tabibi, eczacı ile diğer sağlık personelinin 666 sayılı KHK kapsamı dışında tutularak ek ödemelerden yararlandırılmasının sağlandığı, emsali personelden daha fazla ek ödeme alabilmesi için de bazı kriterler getirildiği, ek ödeme alan personele 30 günü geçmeyen izin sürelerinde ek ödemesinde herhangi bir kesinti yapılmamasının düzenlendiği, ancak daha fazla izin kullanılırsa hiç ek ödeme yapılmaması değil, diğer kurumlarda görev yapan ve izin kullanan emsalleri gibi 375 sayılı KHK uyarınca ek ödemeden yararlandırılmasının söz konusu olduğu, Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 2. maddesi ile Usul ve Esaslar'a geçici madde eklendiği ve 02/08/2013-01/07/2014 tarihleri arasında analık izinleri, sağlık kurulu raporu üzerine verilen hastalık izinleri, kanser, verem ve akıl hastalıkları gibi uzun süreli bir tedaviye ihtiyaç gösteren hastalığa yakalananların kullandığı hastalık izinleri ve hastalık sebebiyle resmi yataklı tedavi kurumlarında görülen yatarak tedavi sürelerinde ek ödeme yapılabilmesinin sağlandığı, ayrıca dava konusu 3. maddenin Yönetim Kurulu Kararına uygun olarak düzenlendiği ve hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın iptale ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin temyiz istemlerinin reddine,
2. Dava konusu düzenlemelerin yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen iptaline, kısmen davanın reddine ilişkin Danıştay Onikinci Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2018/6344, K:2019/9093 sayılı kararının temyize konu iptale ilişkin kısmının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 07/06/2021 tarihinde, oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 1. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, "Ek ödeme fiilen görev yapıldığı sürece ve bu süreyle orantılı olarak ödenir. Ancak yılda 30 günü geçmeyen izin süreleri ... için fiilen görev yapma şartı aranmaz." ibaresi yönünden;
Dava konusu, 11/04/2014 tarih ve 1351 sayılı Bakan onayı ile yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esasları'nın 6. maddesinin birinci fıkrasının "c" bendinde yer alan, ''Ek ödeme fiilen görev yapıldığı sürece ve bu süreyle orantılı olarak ödenir. Ancak, yılda 30 günü geçmeyen izin süreleri için fiilen görev yapma şartı aranmaz.'' ibaresinin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay Onbeşinci Dairesince verilen 17/05/2018 tarih ve E:2014/2974, K:2018/2497 sayılı karar ile anılan düzenlemelerin iptaline karar verildiği ve söz konusu kararın temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 18/11/2018 tarih ve E:2018/4791, K:2019/5647 sayılı kararıyla onanmasına karar verildiğinden, bakılan davada aynı hükümleri ihtiva eden dava konusu Usul ve Esasların 1. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, "Ek ödeme fiilen görev yapıldığı sürece ve bu süreyle orantılı olarak ödenir. Ancak yılda 30 günü geçmeyen izin süreleri ... için fiilen görev yapma şartı aranmaz." ibaresi bakımından Dairesince karar verilmesine yer olmadığına kararı verilmesi gerekirken, işin esası incelenerek iptal yolunda verilen Daire kararının bu kısmının belirtilen gerekçeyle bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyorum.

KARŞI OY
XX- Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esaslarında Değişiklik Yapılmasına İlişkin Usul ve Esaslar'ın 1. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde yer alan, "Ek ödeme fiilen görev yapıldığı sürece ve bu süreyle orantılı olarak ödenir..." ibaresi yönünden:
5502 sayılı Kanun'un 28. maddesinde; iş hacmi, görev mahalli, görevin önem ve güçlüğü, personelin kadro unvanı, derecesi, performansı ile kullanılan izin ve istirahat raporları gibi kriterler göz önünde bulundurularak ek ödeme tutarlarının ve diğer usul ve esasların Yönetim Kurulunun teklifi ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Bakan tarafından belirleneceği kurala bağlanmıştır.
Yukarıda yer verilen düzenleme uyarınca, davalı idareye ek ödeme için, kullanılan izin ve istirahat raporları gibi kriterler göz önünde bulundurularak bir düzenleme yapma konusunda takdir hakkı verilmiş olduğundan, dava konusu Usul ve Esasların 1. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin ilk cümlesinde yer alan; "Ek ödeme fiilen görev yapıldığı sürece ve bu süreyle orantılı olarak ödenir" ibaresi bakımından dayanağı Kanun'a aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.