Danıştay 10. Daire 2016/3178 Esas 2021/2994 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/3178
Karar No : 2021/2994

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği / …

İSTEMİN_KONUSU : …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, … Camii Yaptırma ve Onarma Derneği ile 10/06/1996 tarihinde imzalanan sözleşme uyarınca … Merkez Camii isminin … Merkez … Camii olarak düzeltilmesi istemiyle yapılan 22/01/2015 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; 06/08/2007 tarihli Genelge ile ibadete açılan yeni camilerin isimlerinin müftünün başkanlığında kurulacak bir komisyon tarafından verilmesi usulü benimsenmiş olup, belirtilen usulün dışına çıkılarak bir camiye belirli bir isim verilmesi hususunda idarenin yargı kararı ile zorlanamayacağı, ayrıca davalı idarenin tarafı olmadığı 10/06/1996 tarihli bir sözleşme nedeniyle … Merkez Cami ismini …Merkez … Cami olarak değiştirme yükümlülüğünden de söz edilemeyeceği sonucuna varıldığından, ..Merkez Cami isminin …Merkez …Cami olarak düzeltilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, Borçlar Kanunu'nda yer alan şartlı bağış sözleşmesi hükümleri görmezden gelinerek eksik inceleme sonucu davanın reddine karar verildiği, davaya konu caminin sözleşmeye bağlı kalarak bağışlamış olduğu paralarla yapıldığı, Genelge'nin 186. maddesine göre camilere isim verilmesi için kurulacak komisyonda caminin banisi veya dernek başkanının bulunması gerektiği, bu kişilerin komisyona çağırılmadığı, Genelge'ye uygun komisyon oluşturulmadığı, hiçbir gerekçe gösterilmeden yaklaşık 18 yıldır asılı olan … Merkez …Camii levhasının kaldırılarak yerine … Merkez Camii ismi yazılı lehvalar asıldığı, bu nedenle İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Davacı tarafından, … Camii Yaptırma ve Onarma Derneği ile 10/06/1996 tarihinde imzalanan sözleşme uyarınca …Merkez Camii isminin … Camii olarak düzeltilmesi istemiyle yapılan 22/01/2015 tarihli başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'un "Camilerin İbadete Açılması ve Yönetimi" başlıklı 35. maddesinde, "Cami ve mescitler Diyanet İşleri Başkanlığının izni ile ibadete açılır ve Başkanlıkça yönetilir. Hakiki ve hükmi şahıslar tarafından yapıldığı halde izinli veya izinsiz olarak ibadete açılmış bulunan cami ve mescitlerin yönetimi 3 ay içinde Diyanet İşleri Başkanlığına devredilir. Diyanet İşleri Başkanlığınca buralara imkanlar nispetinde kadro tahsis edilir. Kadro tahsis edilinceye kadar buralarda görev yapanların mesleki ehliyetleri ile ilgili esas ve usuller yönetmelikle düzenlenir." hükmü yer almıştır.
Diyanet İşleri Başkanlığı'nın 06/08/2007 tarihli Genelgesi'nin "Camilere isim verilmesi" başlıklı 186. maddesinde, "İbadete yeni açılan camilerin isimleri, müftünün başkanlığında kurulacak bir komisyon tarafından verilecektir. (Komisyon, müftünün başkanlığında ilgili köy veya mahalle muhtarı, caminin banisi veya dernek başkanı ile müftülükçe belirlenecek iki din görevlisinden oluşturulacaktır.) " hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerden; davacı ile … Cami Yaptırma ve Onarma Derneği arasında 10/06/1996 tarihinde şartlı bağış sözleşmesi yapıldığı, bu sözleşmenin … tarihli ve …sayılı Yönetim kurulu kararıyla karar defterine geçirildiği, davacı tarafından şartlı bağış sözleşmesinin gereği olarak cami inşaatının yapımı için çeşitli tarihlerde nakdi yardımda bulunulduğu, buna mukabil dava dosyasına davacı tarafından sunulan fotoğraflardan da anlaşılacağı üzere camiye asılı olan levhalardan caminin isminin … Merkez …Camii olarak belirlendiğinin anlaşıldığı, ancak bir müddet caminin isminin …Merkez … Camii olarak kullanılmasından sonra …Merkez Camii olarak değiştirilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, her ne kadar taraflarca söz konusu şartlı bağış sözleşmesi dosyaya ibraz edilemese de, dava dosyasında bulunan bilgi ve belgelerden (bağışa ilişkin tahsilat makbuzları, alındı belgeleri, fotoğraflar vs.) cami ismi karşılığında bağış yapıldığı hususunun açık olduğu, kaldı ki davalı idare tarafından aksi yönde herhangi bilgi ve belgenin dosyaya sunulmadığı, davacı tarafından dosyaya sunulan fotoğraflardan ise şartlı bağış sözleşmesinin gereği olarak caminin isminin …Merkez … Camii olarak konulduğu, sonrasında davalı idarece "…" ibaresinin çıkarıldığı, buna ilişkin alınmış bir komisyon kararının da dosyaya sunulmadığı, anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacı ile … Cami Yaptırma ve Onarma Derneği arasında tarafların serbest iradesiyle yapılan şartlı bağış sözleşmesi hükümlerini ortadan kaldırmaya yönelik olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık, davanın reddi yönündeki Mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 03/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.