Danıştay 4. Daire 1986/5182 Esas 1986/3057 Karar Sayılı İlamı

Daire : DÖRDÜNCÜ DAİRE
Karar Yılı : 1986
Karar No : 3057
Esas Yılı : 1986
Esas No : 5182
Karar Tarihi : 16/10/986

UZLAŞMANIN TEMİN EDİLEMEDİĞİNE İLİŞKİN OLARAK UZLAŞMA KOMİSYONUNCA YÜKÜMLÜYE VEYA CEZA MUHATABINA YAPILAN YAZILI BİLDİRİM, UZLAŞMA İSTEMİNDE BULUNAN KİŞİNİN HUKUKUNU ETKİLEYEN İDARENİN TEK YAZILI VE İCRAİ BİR İŞLEMİ NİTELİĞİNİ TAŞIDIĞINDAN İPTAL DAVASINA KONU YAPILABİLECEĞİ ANCAK 2575 SAYILI DANIŞTAY KANUNUNUN 24.MADDESİNDE SAYILANLAR DIŞINDA KALAN BU TÜR DAVALARIN DANIŞTAY'IN GÖREVİNE GİRMEDİĞİ, VERGİNİN TARH VE TAHAKKUKUNDAN AYRILABİLİR NİLELİKTE OLUP DAVAYA KONU TEŞKİL EDEBİLECEK VERGİYE İLİŞKİN İDARİ İŞLEMLER HAKKINDA AÇILACAK DAVALARDA VERGİ MAHKEMELERİNİN GÖREVLİ OLDUĞU HK.
Uyuşmazlık; ... Uzlaşma Komisyonu kararının iptali isteminden ibarettir. 213 sayılı Vergi Usul Kanununa 22.maddesiyle eklenen bölümde yer alan ek 5.maddede uzlaşma komisyonlarınca uzlaşma müzakeresine başlanmadan önce talebin usulüne uygun şekilde müddeti içinde yapılıp yapılmadığının ve uzlaşmanın komisyonun yetkisi içinde bulunup bulunmadığının inceleneceği, talebin usulüne uygun şekilde yapılmadığı veya uzlaşmanın yetkisi dışında bulunduğu tesbit edilirse esasa geçmeden istemin reddedileceği öngörülmüştür. Bu maddede belirlenen şekilde uzlaşma temin edilemediği takdirde bu hususun ilgiliye tebliğ olunacağı maddede ayrıca belirtilmiştir. Bu bildirim uzlaşma isteminde bulunan kişinin hukukunu etkileyen idarenin tek yanlı ve icrai bir işlemi niteliğinde olduğundan iptal davasına konu yapılabilir.
2575 sayılı Danıştay Kanununun 24.maddesinde Danıştay'ın ilk derece mahkemesi olarak görebileceği davalar sayılmış, uzlaşma komisyonlarının uzlaşmanın temin edilemediği yolundaki kararları aleyhine açılacak iptal davaları bu maddede gösterilmemiştir. Bu nedenle bu tür davaların ilk derece incelenmesinin Danıştay'ın görevi dışında bulunduğu açıktır.
Öte yandan 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve görevleri Hakkındaki Kanunun 1.maddesinde "Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemeleri bu kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş genel görevli mahkemelerdir." denilmektedir. Aynı Kanunun 6.maddesinin A bendinde, genel bütçeye, il özel idareleri, Belediye ve köylere ait vergi, resim ve harçlara benzeri mali yükümler ve bunlara ilişkin zam ve cezalar ile tarife uyuşmazlıklarını vergi mahkemelerinin çözümleyeceği belirtilmiştir. Herne kadar maddenin sözünden vergi uyuşmazlığının vergi, resim ve benzeri mali yükümlerin tarh ve tahakkuku ile zam ve cezaların kesilmesine ilişkin işlemler hakkında açılan davaların ifade edildiği şeklinde bir anlam çıkmakta ise de, 2575, 2576, 2577 sayılı Kanunların birlikte incelenmesinden, buradaki esas amacın vergi uyuşmazlığının, vergi, resim ve harçlarla bunlara ilişkin zam ve cezalarla ilgili her türlü dava ve işleri ifade ettiği sonucuna varılmaktadır.
Gerçekten, bir verginin tarh ve tahakkuku üzerine açılan davalara bakmakla vergi mahkemeleri görevli kılınırken, bu tarh ve tahakkuktan ayrılabilir nitelikte olup, davaya konu teşkil edebilecek vergiye ilişkin idari işlemler hakkında açılacak davaların vergi mahkemelerinde görülmesini kabul etmek, yukarıda sözü edilen kanunların sistem ve amacına uygundur.
Bu nedenlerle Danıştay'ın görevi dışında bulunan davanın görev yönünden reddine, dava dosyasının görevli Vergi Mahkemesine gönderilmesine karar verildi.