BAM Hukuk Mahkemeleri Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi 2022/374 Esas 2022/258 Karar Sayılı İlamı

T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
1. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2022/374
KARAR NO : 2022/258
KARAR TARİHİ : 24/02/2022
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 24/12/2021
NUMARASI : 2021/617 Esas - 2021/503 Karar
DAVANIN KONUSU : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
KARAR YAZIM TARİHİ : 24/02/2022
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı asil dava dilekçesinde özetle; davalı ile uzun zamandan beri tanışıp samimi olduklarını, işlerinin bir ara geçici olarak ters gittiğinden maddi sıkıntı içerisine düştüğünü, davalının samimiyetine güvendiğini ve kendisinden maddi anlamda yardım etmesi için talepte bulunduğunu, davalının ise nakit olarak yardım edemeyeceğini, ancak ....Bankasından kredi kullanabileceğini, ödemesini ise kendisinin yapacağı şeklinde anlaştıklarını, davalının 08/12/2016 tarihinde ... Bankasından kredi kullandığını ve kendisine verdiğini, davalının bankadan almış olduğu kredisini belirli tarihlerde bir kısım meblağlar yatırdığını ve banka kredilerini ödediğini, kendisinin davalıdan borcu ödediğine ilişkin senetleri istediğini, ancak davalının samimiyetlerine güvenmesi gerektiğini, ancak yaklaşık üç yıl sonra davalının kendisini arayarak banka taksitlerinin yatmadığını, bir miktar daha borcunun olduğunu söylediğini, daha sonra Oltu İcra Müdürlüğü'nün 2020/.... Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattığını, davanın kabulü ile davalının elinde bulunan 10/01/2018 ödeme tarihli 10.000,00 TL bedelli ve 10/12/2017 ödeme tarihli 20.000,00 TL borcunun olmadığının tespitine, davanın sonuna kadar şimdilik icra takibinin durdurulmasını talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMELERİNİN KARARLARININ ÖZETİ:
Oltu Asliye Hukuk (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) Mahkemesi 07/12/2021 tarih ve 2020/361 E. - 2021/344 K sayılı kararı ile, Hâkimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu'nun 07/07/2021 tarihli 608 karar nolu, 08/07/2021 tarihli 31535 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan kararına göre; Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi yargı çevresinin Erzurum ilinin mülki sınırları olarak belirlendiğini, dava dosyasında ki iddianın ileri sürülüş biçimi ve yargılamanın "Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla" yürütülmesi gerektiğinden eldeki davaya "Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla" bakılmaya devam edilemeyeceği gerekçesiyle dosyasının Erzurum Ticaret Mahkemesine gönderilmesine karar vermiştir.
Erzurum Asliye Ticaret Mahkemesi 24/12/2021 tarih ve 2021/617 Esas-2021/503 K. sayılı kararı ile; Hakimler ve Savcılar Kurulu Genel Kurulu kararında yargı çevresinin belirlenmesine ilişkin kararın 01/09/2021 tarihinden itibaren uygulanmasına karar verildiği, HSK kararında görülmekte olan davaların devri ile ilgili bir düzenlemenin bulunmadığı, tabii hakim ilkesi gereğince, söz konusu genel kurul kararının görülmekte olan davaların da devredilmesi gerektiği şeklinde yorumlanarak kapsamı genişletilemeyeceğinden, gönderme kararı ile il ticaret mahkemesine gönderilemeyeceğini, davanın 01/09/2021 tarihinden önce açılmış olması nedeniyle, dava dosyasının Oltu Asliye Hukuk Mahkemesi'ne (Asliye Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) iadesine karar verildiği anlaşılmıştır.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Her iki mahkeme tarafından verilen gönderme kararları ile çıkan olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü için dosya HMK'nın 21/1-c maddesi uyarınca re'sen merci tayini için dairemize gönderilmiştir.
Dava kambiyo senedinden kaynaklı menfi tespit istemine ilişkindir.
Davanın açılmasının usul hukuku bakımından doğurduğu sonuçlardan biri de davanın açılması anında görevli ve yetkili olan mahkemenin sabit hale gelmesi, sonradan ortaya çıkan değişikliklerden görev ve yetkinin etkilenmeyeceğidir. (Yargıtay 10. HD., 2020/2863 E., 2020/6518 K., Yargıtay 10. HD., 2019/2596 E., 2019/7517 K.) Dava usulüne uygun olarak görevli mahkemede açılmışsa, daha sonra yürürlüğe giren yeni kanun ile görev konusunda yapılan değişikliklikler görülmekte olan davayı etkilemez, bu halde görevsizlik kararı verilemez. Bu kural, usul ekonomisinin (Anayasa 141/4, HMK 30), hukuki güvenliğin,
işlemlerde istikrarın, yargıya güvenin sağlanması ve hukuk devletinin gerçekleştirilmesinin gereği olup
kamu düzenindendir. (Medenî Usûl Hukukunda Görev Kurallarının Zaman İtibariyle Uygulanması
, ....., ... Üniversitesi, Hukuk Fakültesi Dergisi, 2005/2, s. 163-192)
Yargı çevresi bir mahkemenin hangi coğrafi alandaki davalara bakacağıyla ilgili olup görev kuralı niteliğinde değildir. 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun'un 7/1. maddesi uyarınca, özel kanunlarla kurulanlar da dâhil olmak üzere, hukuk mahkemelerinin yargı çevresi, il ve ilçe sınırlarına bakılmaksızın Adalet Bakanlığının önerisi üzerine Hâkimler ve Savcılar Kurulunca belirlenebilir. Hakimler ve Savcılar Kurulu'nun 07.07.2021 gün ve 608 sayılı kararı yargı çevresi belirlenmesine ilişkin bir karar olup bu kararın yürürlüğe girdiği 01/09/2021 tarihi ve sonrasında açılacak davaları ilgilendirir. Bu nedenlerle mahkemelerin, derdest bulunan ticari dava dosyalarını yargı çevresine dair anılan karardan bahisle göndermeleri mümkün değildir.
Açıklanan gerekçelerle somut olaya konu ticari dava 01/09/2021 tarihinden önce açılmış olup davada görevli mahkemenin Oltu Asliye Hukuk Mahkemesi olduğu anlaşıldığından Oltu Asliye Hukuk Mahkemesi 2020/361 E., 2021/344 K. sayılı kararının kaldırılarak yargı yeri olarak belirlenmesi gerekmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
6100 sayılı HMK'nun 21. ve 22. maddeleri gereğince Oltu Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK'nın 362/1-c maddesi, uyarınca kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 24/02/2022