Danıştay 10. Daire 2019/4632 Esas 2021/2407 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/4632
Karar No : 2021/2407

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Başkanlığı
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından işletilen Özel ... Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi'nde görev yapan eğitim personelinin işe giriş bildirgeleri ve aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmediği gerekçesiyle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 102. maddesi uyarınca uygulanan 49.485,00 TL idari para cezasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlem ile bu işleme yapılan itirazın reddine yönelik ... tarih ve ... sayılı komisyon kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararıyla; davacıya ait işyeri hakkında düzenlenen inceleme raporuna istinaden davacının 5510 sayılı Kanun'un ilgili maddelerinde belirtilen hükümlere aykırı davrandığının tespit edilmesi ve her bir fiil için ayrı ayrı hesaplama yapılmak suretiyle dava konusu idari para cezası ile cezalandırılmasına karar verilmesine yönelik dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle dava reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, kurumlarının 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'na tabi olarak çalıştığı, özürlü öğrencilere eğitim hizmeti verdiği, ilgili Kanuna göre kurumda çalışacak öğretmenlerin Valilikçe çalışma izin onayı alınmadan işe başlayamayacağı, 5510 sayılı Kanun ile 5580 sayılı Kanun'un çeliştiği, 5510 sayılı Kanun'a göre personelin çalışmaya başlamadan önce sigorta başlangıcı yaptırılıp işe başlatıldığı takdirde 5580 sayılı Kanun'a göre yaptırımla karşılaşılacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davalı idare tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Danıştay Başkanlık Kurulu'nun 07/03/2019 tarih ve 2019/24 sayılı kararıyla Danıştay Onbeşinci Dairesinin kapatılması üzerine Danıştay Onuncu Dairesine gönderilen dava dosyasında, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı tarafından işletilen Özel ... Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezi'nde görev yapan eğitim personelinin işe giriş bildirgeleri ve aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmediği gerekçesiyle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 102. maddesi uyarınca uygulanan 49.485,00 TL idari para cezasına ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlem ile bu işleme yapılan itirazın reddine yönelik ... tarih ve ... sayılı komisyon kararının iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde, bu Kanunun kısa ve uzun vadeli sigorta kolları uygulaması bakımından hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların sigortalı sayılacağı;
8. maddesinde, işverenlerin, 4. maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı sayılan kişileri 7. maddenin birinci fıkrasının (a) bendinde belirtilen sigortalılık başlangıç tarihinden önce, sigortalı işe giriş bildirgesi ile Kuruma bildirmekle yükümlü olduğu belirtilmiş; dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 86. maddesinde, "İşveren bir ay içinde 4 üncü ve 5 inci maddeye tâbi çalıştırdığı sigortalıların ve sosyal güvenlik destek primine tâbi sigortalıların; a) Ad ve soyadlarını, T.C. kimlik numaralarını, b) 80 inci maddeye göre hesaplanacak prime esas kazançlarını, c) Prim ödeme gün sayıları ile prim tutarlarını gösteren ve örneği Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle belirlenen asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesini, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamındakiler için en geç Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar, diğer sigortalılar için ise ait olduğu ayı takip eden ayda Kurumca belirlenecek günün sonuna kadar Kuruma vermekle veya sigortalı çalıştırmadığı takdirde, bu hususu sigortalı çalıştırmaya son verdiği tarihten itibaren, onbeş gün içinde Kuruma bildirmekle yükümlüdür." hükmü yer almış;
102. maddesinin 1. fıkrasının (a-2) bendinde, "8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen bildirgenin verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmüne;
(c-4) bendinde, "86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken belgeleri, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için; belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır." hükmüne yer verilmiştir.
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun "Kurumlarda çalıştırılacak personel" başlıklı 8. maddesinde; ".....öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticileri ise müdürlerince seçilir ve çalışma izinleri valiliğin iznine sunulur. Valiliğin izni alınmadan müdür ile diğer yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler işe başlatılamaz. Gerekli şartları taşıyan yönetici, öğretmen, uzman öğretici ve usta öğreticiler için valilikçe çalışma izni düzenlenir. Çalışma izninin iptali yine valilikçe yapılır." hükmü,
Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 26. maddesinin dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan haliyle 3. fıkrasında; "Kurum müdürlüğünce, çalışma izni verilmesi istenen eğitim personelinin bu izne esas olan belgelerini eksiksiz olarak tamamlamak suretiyle evrakı kurumun doğrudan bağlı bulunduğu milli eğitim müdürlüğüne teslim edilir. Nitelik ve şartları uygun bulunanlara müracaattan itibaren 10 gün içinde çalışma izni valilikçe düzenlenir. Valilikten çalışma izni alınmadan personel işe başlatılamaz." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, davacı adına işlem gören iş yeri ile ilgili olarak, Sosyal Güvenlik Kurumu Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı Başmüfettişince tanzim edilen 31/12/2013 tarihli rapora istinaden ... tarih ve ... sayılı işlem ile 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 102. maddesi uyarınca 49.485,00 TL idari para cezası verildiği, anılan işleme karşı yapılan 06/06/2014 tarihli itirazının davaya konu ... tarih ve ... sayılı komisyon kararı ile reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde görev yapacak personelin çalışma izinlerinin alınabilmesi için 5580 sayılı Kanun çerçevesinde valiliğe başvurulduğu, valilikçe verilen çalışma izinlerinin başlangıç tarihleri ile onay tarihlerinin farklı olduğu, davalı idare tarafından valiliğin verdiği çalışma izin tarihlerinin işe başlama tarihi olarak kabul edilerek bu tarihten 1 gün önce işe giriş bildirgelerinin verilmemesi ve buna bağlı olarak aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmediği gerekçesiyle idari para cezasının uygulandığı görülmektedir.
Olayda, özel eğitim ve rehabilitasyon merkezi olarak hizmet veren işyerinde çalışan personelin, sosyal güvenlik bakımından 5510 sayılı Kanun hükümlerine tabi olmakla birlikte, çalışma izni bakımından 5580 sayılı Kanun hükümlerine tabi oldukları dikkate alındığında uyuşmazlığın çözümünde her iki Kanun hükümlerinin birlikte yorumlanması gerektiği, 5580 sayılı Kanun'un 8. maddesi hükmüne göre, işyerinde çalışacak personelin çalışma izni alınmadan işe başlatılamayacağı hükmü bulunduğundan, aynı personelin 5510 sayılı Kanun'a göre çalışmaya başlamadan 1 gün önce işe giriş bildirgelerinin verilmesinin davacıdan beklenilemeyeceği kuşkusuzdur.
Bu durumda, çalışma izin tarihlerinin işe başlama tarihi olarak kabul edilerek, bu tarihten 1 gün önce işe giriş bildirgelerinin verilmemesi ve buna bağlı olarak aylık prim ve hizmet belgelerinin süresinde verilmediği gerekçesiyle uygulanan idari para cezasında hukuka uyarlık, davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın reddine ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 20/05/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.