11. Hukuk Dairesi 2019/1314 E. , 2020/5089 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 13. HUKUK DAİRESİ
Taraflar arasında görülen davada İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi"nce verilen 30.03.2017 tarih ve 2014/773 E. - 2017/294 K. sayılı kararın davalı-karşı davacı/birleşen davada davacı ... vekili ile davalı Beyap A.Ş. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin ayrı ayrı esastan reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi"nce verilen 18.01.2019 tarih ve 2018/1701 E. - 2019/68 K. sayılı kararın Yargıtay"ca incelenmesi duruşmalı olarak davalı-karşı davacı/birleşen davada davacı ... vekili ile davalı Beyap A.Ş. vekili tarafından istenmiş ise de davalı-karşı davacı/birleşen davada davacı ..., davalı Beyap A.Ş. vekili tarafından verilen duruşmadan vazgeçme dilekçesi de dikkate alınarak, dosyanın incelemesinin evrak üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçe, layihalar, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili; davacı ile davalı ve dava dışı ...,..., ..., ... arasında 22 Şubat 2007 tarihli çok taraflı bir sözleşme imzalandığını, söz konusu sözleşme ile ..., Bigtaş Genel Taşımacılık A.Ş, Copricom Denizcilik ve Transit A.Ş ve Fulmar Deniz End. Ticaret A.Ş"de bulunan Bilmar Finansal Kiralama A.Ş, Sigmar Sigorta Aracılık Hizmetleri A.Ş, Anzer Denizcilik A.Ş. ve Unicom Petrol Kimya Tic San A.Ş"nin hisselerinin davacıya ve diğer dava dışı şahıslara devredildiğini, bu devir karşılığında davacı ile diğer dava dışı şahısların müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak imzaladıkları ve alacaklısının ... olduğu 23.3.2007 tediye tarihli senetler ile daha başkaca senetler düzenlendiğini, bonoların üzerinde "Bedeli Hisse Senedi karşılığı ahz olunmuştur" ibaresinin bulunduğunu, davalılardan ...’nin diğer davalı Beyap A.Ş"nin hakim ortağı ve temsilcisi olduğunu, davalı ..."nin bu hisseleri devretmediğini, daha sonra kendisinin ve hakim ortağı ve vekili olduğu diğer davalı Beyap İnşaat Emlak Yatırım ve Ticaret A.Ş"ye ciro ettiğini, Beyap İnşaat Emlak Yatırım ve Ticaret A.Ş’nin de davacı ile dava dışı diğer şahıslar aleyhine kötü niyetli olarak İstanbul 5. İcra Müdürlüğünün 2008/20589 Esas Sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi" nin 2011/507 Esas Sayılı dosyasında ... tarafından davalı ... aleyhine menfi tespit davası açıldığını, dava sonunda ..."in borçsuz olduğunun tespitine ve icra takibinin iptaline karar verildiğini, bonolar üzerinde "hisse senedi karşılığı" yazmasına rağmen bu hisse senetlerinin devredilmediğini, davalıların sebepsiz olarak zenginleşmeye çalıştıklarını belirterek davacının İstanbul 5. İcra Müdürlüğü" nün 2008/20589 Esas Sayılı dosyasında takibe konulan senetlerden dolayı borçlu olmadığının tespitine ve icra takibinin davacı yönünden iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı/karşı davacı ... ile Beyap İnşaat Emlak Yatırım vekili; Beyap A.Ş"nin bağımsız bir tüzel kişiliğe sahip olduğunu, davacının Beyap A.Ş ile ticari ve hukuki bir ilişkilerinin olmadığını, senedin keşidecisi ile lehdarı arasındaki ilişkilerin hamile karşı ileri sürülemeyeceğini, davalıların pasif husumet ehliyetinin olmadığını beyanla davanın reddini savunmuş, ... vekili karşı davasında; karşı davalarının belirsiz alacak, tazminat tespit davası olduğunu, 22.02.2007 tarihli sözleşmedeki davacının da aralarında bulunduğu devralanlarının sorumluluklarını yerine getirmediklerini, ..."nin edimini süresinde yerine getirdiğini, devir alanların yükümlendikleri edimleri yerine getirmediklerinden sözleşmede devralanların ödemesi gereken borçların ... tarafından ödendiğini ileri sürerek karşı davanın kabülüne karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen davanın davacısı ... vekili dava dilekçesinde; taraflar arasında 22.02.2007 tarihli çok taraflı sözleşme imzalandığını, sözleşme uyarınca Bilmar A.Ş, Unicorn A.Ş, Sigmar A.Ş, Anzer A.Ş firmalarındaki hisselerin davacı devreden tarafından davalının (...) aralarında olduğu birçok şahsa devrinin kararlaştırıldığını, davacının öngörülen edimini yerine getirdiğini, hisselerin devri iradesini ortaya koyduğunu, devir alanların yükümlülüklerini yerine getirmediklerini, devir alanların temerrüde düştüğünü, 19.06.2007 tarihinde mutabakat metninin imza edildiğini, devralanların temerrüdünün burada da ikrar edildiğini öne sürerek müteselsil borçlu konumundaki devralanların ve davalının sözleşme hükümlerini sebepsiz yerine getirmediklerinin ve borçlu olduklarının, sözleşme hükümlerinin yerine getirilmesinin alacaklı tarafından istenmesinin haklı ve mümkün olduğunun, karşılıklarının verilmiş olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, tüm dosya kapsamına göre; davacı ile davalı ... ve dava dışı ...,..., ..., ... , arasında 22/02/2007 tarihli çok taraflı sözleşme imzalandığı, söz konusu sözleşme ile ..."nin Bigtaş Genel Taşımacılık AŞ., Copricorn Denizcilik ve Transit AŞ., Fulmar Deniz End. Tic. A.Ş de bulunan Bilmar Finansal Kiralama AŞ., Sigmar Sigorta Aracılık Hizm. AŞ, Anzer Denizcilik AŞ, Unicorn Petrol Kimya San. Tic. AŞ"de bulunan hisselerinin davacıya ve dava dışı şahıslara devredileceğinin kararlaştırıldığı, söz konusu hisselerin mevzuata ve usule uygun şekilde devredilerek devir alacaklıların ilgili şirketlerin hissedarı olmalarının sağlandığını gösteren kanıtlara rastlanmadığı, dosyadaki senet fotokopilerinde "Bedeli hisse senedi karşılığı ahzolmuştur." ibarelerinin bulunduğu, davacı tarafın söz konusu bedelin alınmadığı, hissedar kılma işleminin gerçekleşmediği iddiasında bulunduğu, bu durumda hisse devirlerinin gerçekleştiği hususunun davalı tarafından ispatlanması gerektiği, bu durumun davalı tarafça ispatlanmadığı, bu durumda takibe konu senetlerden dolayı davalılara borçlu bulunmadığı, davalılardan Beyap İnş. Eml. Yat. Tic. A.Ş.’nin ciro yolu ile senet hamili olduğu fakat davalı ...’nin 21.02.2007 tarihli olağan genel kurulda Beyap İnş. ... A.Ş.’nin yönetim kurulu üyesi seçilmesi 09.03.2007 tarihli imza sirkülerinde bu şirketin müşterek imza ile yetkilisi kılınması dikkate alındığında, davalı Beyap İnş. ... A.Ş.’nin de senet alacaklısı olduğunu iddia edemeyeceği, bu iddianın hukuki himaye görmeyeceği, bu nedenle İstanbul 5. İcra Müdürlüğü"nün 2008/20589 esas sayılı dosyasındaki senetlerden dolayı davacının borçlu olmadığı, karşı dava yönünden ise, karşı davacının davasını ispatlayamadığı, birleşen davada ise davacının ..."nin talebinin taraflar arasında imzalanmış olan 22.02.2007 tarihli çok tarafla 5 sayfa sözleşme hükümleri ile 44 sayfadan oluşan eklerinden oluşan sözleşmenin geçerli olduğunun tespitini istediği, İstanbul 14 Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 2011/507 esas, 2013/284 karar sayılı dosyasında davacının ..., davalının ..., davanın menfi tespit davası olduğu, davanın konusunun davacının davalıya vermiş olduğu toplam 90.000 TL lik senetten dolayı menfi tespit davası olduğu, davanın kısmen kabul edilerek davacının davalı Alaaddin’e borçlu olmadığının tespitine karar verildiği, kararın Yargıtayca onandığı, tashihi karar talebinin de reddine karar verildiği, birleşen davada davacının isteminin işbu kararla ilgili gerekçenin doğru olmadığı ve aksinin sabit olduğuna ilişkin dava açtığı, birleşen davanın konusunun karar verilip kesinleşen bir mahkeme hükmü ile ilgili olduğu, davanın ispatlanamadığı gerekçeleriyle asıl davada davanın kabulü ile İstanbul 5. İcra Müdürlüğünün 2008/20589 esas sayılı dosyasındaki takibe konu senetlerden dolayı davacının borçlu olmadığının tespitine, davacı yönünden takibin iptaline, karşı davanın reddine, birleşen 16 Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2016/1153 esas sayılı dosyadaki davanın da reddine karar verilmiş, karara karşı, davalı - karşı davacı / birleşen dosyada davacı ... ile davalı BEYAP İnşaat Emlak Yatırım Tic. San. A.Ş. vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince, dosya üzerinden yapılan istinaf incelemesinde; sözleşmenin kurulduğu ve senetlerin düzenlendiği tarihte yürürlükte olan 818 sayılı BK"nın 81. maddesi hükmü uyarınca davalı ..."nin 22.07.2007 tarihli sözleşmedeki edimini yerine getirmediği, taraflar arasındaki 22 Şubat 2007 tarihli çoklu sözleşmede ..."in paylarının Bilmar A.Ş."de % 7,5, Sigmar A.Ş"de % 7,5, Anzer Denizcilik A.Ş"de % 20, Unicorn A.Ş"de % 20 olmasını sağlayacak şekilde pay devirlerinin yapılmadığı, ... açısından onun adına öngörülen pay sahibi olmasının karşılığı olarak düzenlenen ve icra dosyasında takibe konu senetlerin bedelsiz kaldığı ve bu senetlerden dolayı edimini tam olarak yerine getirmeyen ..."ye borçlu olmadığının kabulü gerektiği, karşı dava yönünden ise 22.02.2007 tarihli sözleşmenin yerine getirilemediği ve getirilemeyeceği ... ile ... arasındaki 19/06/2007 tarihli mutabakat belgesi ile kabul edilmiş ve geri dönüşler gerçekleştirildiğinden sözleşmeden geri dönüldüğü için artık sözleşmedeki edimlerin ifası istenemeyeceğinden davalı - karşı davacının bu yöndeki istinaf talebinin yerinde olmadığı, birleşen dava sadece davalı ..."e yöneltildiği halde, sözleşmeye taraf olan dava dışı kişilerin de müteselsil sorumluluklarının ve temerrütlerinin gerçekleştiğinin tespitinin de istendiği görülmüş olup, sözleşmenin devralan tarafında yer alan şahısların tamamına karşı dava açılmamış, sözleşmenin devralan tarafında yer alan şahıslardan biri aleyhine açılan dava ile devralan tarafın tamamını sorumlu tutacak şekilde dava açılması ve görülmesi hukuken mümkün olmadığı, birleşen davanın konusu asıl davanın konusuyla örtüşür şekilde Bilmar firması açısından ... tarafından gerçekleştirilen hisse devirlerinin BDDK"nın 10.10.2006 tarih ve 26315 sayılı Resmi Gazetede yayınlanmış Finansal Kiralama, Faktöring ve Finansman Şirketlerinin Kuruluş ve Faaliyet Esasları Hakkında Yönetmeliğin 13. maddesine dayanılarak geçerli sayılmadığı, bununla birlikte devirlerin geçerli hale getirilmesi vazifesinin devralanlara ait olduğu, bunun da yerine getirilmediğinden birleşen davaya yönelik istinaf taleplerinin yerinde olmadığı, asıl davada davalı Beyap A.Ş."nin 22.06.2017 tarihli istinaf talebi üzerine, İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi"nin 20/09/2018 tarih ve 2014/773 E-2017/294 K sayılı ek karar ile HMK 344 maddesi uyarınca istinaf başvurusunun yapılmamış sayılmasına karar verilmiş olup,
Davalı Beyap A.Ş.’ye 11.127,80 TL istinaf nispi karar harcını yatırması için muhtıra Beyap vekiline 22.02.2018 tarihinde e-muhtıra olarak tebliğ edilmiş, davalı karşı davacı taraf 28.02.2018 tarihinde maktu başvuru harcı ile maktu 35,90 TL istinaf karar harcını yatırmış,. davalı şirketin adli yardım talebi de reddedilmiş ve karar kesinleşmiş olduğundan, kesinleşme üzerine ilk derece mahkemesince düzenlenen 12.07.2018 tarihli muhtıra 20/07/2018 tarihinde Beyap firması vekiline tebliğ edilmiş, 31.08.2018 tarihinde yine maktu başvuru harcı ile maktu 35,90 TL istinaf karar harcı yatırılmış olup, İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi de 20.09.2018 tarihli ek kararı ile davalı Beyap A.Ş." nin 22.06.2017 tarihli istinaf başvurusunun HMK 344. maddesi gereğince yapılmamış sayılmasına karar verilmiştir, davalı Beyap A.Ş. vekillerinin dairemizin 27.06.2018 tarihli kararından dönülerek yeniden adli yardıma ve incelemeye karar verilmesi yönündeki 28/08/2018 tarihli dilekçesi, istinaf dilekçesi olarak ifade edilmişse de adli yardım talebinin reddine ilişkin karar kesinleşmiş, ilk Derece Mahkemesinin davalı Beyap A.Ş. yönünden HMK 344 maddesi kapsamında verdiği karar dosya kapsamına, usul ve yasaya uygun olduğundan, davalı Beyap A.Ş."nin ek kararın kaldırılmasına ilişkin istinaf talebinin reddi gerektiğinden davalı - karşı davacı ... ile davalı Beyap A.Ş."nin istinaf taleplerinin HMK 353/1-b1 maddesi uyarınca ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalı - karşı davacı, birleşen davada davacı ... vekili ile davalı Beyap A.Ş. vekili temyiz etmiştir.
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine HMK"nın 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığından ve birleşen dosyada netice-i talep bakımından davacının hukuksal yararı olmadığı gibi kararda HMK"nın 369/1. ve 371. maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davalı-karşı davacı, birleşen dosyada davacı Alaattin Beyli vekili ile asıl davada davalı Beyap A.Ş. vekilinin temyiz istemlerinin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK"nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK"nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, alınmadığı anlaşılan 54,40 TL temyiz ilam harcı ile 267,80 TL temyiz başvuru harcının temyiz eden davalı Beyap A.Ş."den alınmasına, aşağıda yazılı bakiye 33.403,21 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalı-karşı davacı/birleşen davada davacı ..."den alınmasına,16.11.2020 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.