
Esas No: 2016/9785
Karar No: 2016/9785
Karar Tarihi: 10/12/2019
Anayasa Mahkemesinin bu kararı bireysel başvuru kararı olup kişisel veri içerme ihtimali bulunmaktadır. Her ne kadar yayınlamakta yasal bir sakınca bulunmasa da bunun kişilere zarar verme ihtimali karşısında bu kararı yayınlamıyoruz.
TÜRKİYE CUMHURİYETİ |
ANAYASA MAHKEMESİ |
|
|
BİRİNCİ BÖLÜM |
|
KARAR |
|
SAMANYOLU YAYINCILIK HİZMETLERİ A.Ş.
BAŞVURUSU (4) |
(Başvuru Numarası: 2016/9785) |
|
Karar Tarihi: 10/12/2019 |
|
BİRİNCİ BÖLÜM |
|
KARAR |
|
Başkan |
: |
Hasan Tahsin
GÖKCAN |
Üyeler |
: |
Burhan ÜSTÜN |
|
|
Hicabi DURSUN |
|
|
Kadir ÖZKAYA |
|
|
Yusuf Şevki
HAKYEMEZ |
Raportör |
: |
Gülsüm Gizem
GÜRSOY |
Başvurucu |
: |
Samanyolu
Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. |
I. BAŞVURUNUN KONUSU
1. Başvuru, sahibi olduğu televizyon kanalında gizli ticari
iletişim yapıldığından bahisle başvurucunun idari para cezası ile
cezalandırılması nedeniyle ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiği
iddiasına ilişkindir.
II. BAŞVURU SÜRECİ
2. Başvuru 25/5/2016 tarihinde yapılmıştır.
3. Başvuru, başvuru formu ve eklerinin idari yönden yapılan ön
incelemesinden sonra Komisyona sunulmuştur.
4. Komisyonca başvurunun kabul edilebilirlik incelemesinin Bölüm
tarafından yapılmasına karar verilmiştir.
5. Bölüm Başkanı tarafından başvurunun kabul edilebilirlik ve
esas incelemesinin birlikte yapılmasına karar verilmiştir.
6. Başvuru belgelerinin bir örneği bilgi için Adalet Bakanlığına
(Bakanlık) gönderilmiştir.
7.Bakanlık 9/4/2019 tarihinde görüş bildirmiştir. Başvurucu
Bakanlık görüşüne karşı süresinde beyanda bulunmamıştır.
III. OLAY VE OLGULAR
8. Başvuru formu ve eklerinde ifade edildiği şekliyle olaylar
özetle şöyledir:
9. Başvurucu, olayların meydana geldiği tarihte medya hizmet
sağlayıcı bir şirkettir. Başvurucunun sahibi olduğu televizyon kanalında Samanyolu Haber logosu ile her gün ana
haber bülteni yayımlanmaktadır. 28/6/2014 tarihinde yayımlanan ana haber
bülteninde bazı özel dershane ve kolejlerin gizli reklamının yapıldığı
gerekçesiyle Radyo ve Televizyon Üst Kurulu (RTÜK) resen inceleme başlatmıştır.
RTÜK"ün 16/7/2014 tarihli kararıyla başvurucu hakkında 71.887 TL idari para
cezası uygulanmasına karar verilmiştir.
10. Başvurucu, hükmedilen idari para cezasının iptali talebiyle
dava açmıştır. Ankara 11. İdare Mahkemesi 22/5/2015 tarihli kararıyla davanın
reddine karar vermiştir. İtiraz üzerine verilen karar Danıştay Onüçüncü Dairesinin 29/2/2016 tarihli kararıyla onanarak
kesinleşmiştir.
11. Nihai karar başvurucuya 25/4/2016 tarihinde tebliğ
edilmiştir. Başvurucu 25/5/2016 tarihinde bireysel başvuruda bulunmuştur.
12. 8/11/2016 tarihli ve 6755 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında
Alınması Gereken Tedbirler ile Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme
Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabul Edilmesine
Dair Kanun ile 27/7/2016 tarihli ve 29783 sayılı Resmî Gazete"de
yayımlanan 668 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Alınması Gereken Tedbirler ile
Bazı Kurum ve Kuruluşlara Dair Düzenleme Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde
Kararname"nin (668 sayılı KHK) 2. maddesi ile Samanyolu TV"nin kapatılmasına
karar verilmiştir.
13. 8/2/2018 tarihli ve 7091 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında
Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Kabul
Edilmesine Dair Kanun ile 17/8/2016 tarihli ve 29804 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 670 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında
Alınması Gereken Tedbirler Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (670 sayılı KHK)
ile de kapatılan özel televizyonların bağlı oldukları şirketlerin
faaliyetlerinin sonlandırılarak ticari sicil kayıtlarının resen terkin
edileceği hükme bağlanmıştır.
IV.İLGİLİ HUKUK
14. 668 sayılı KHK"nın "Alınan
tedbirler" kenar başlıklı 2. maddesinin ilgili kısımları
şöyledir:
"(1) Milli güvenliğe tehdit oluşturduğu
tespit edilen Fethullahçı Terör Örgütüne (FETÖ/PDY)
aidiyeti, iltisakı veya irtibatı olan;
b) Ekli (2) sayılı listede yer alan özel radyo
ve televizyon kuruluşları kapatılmıştır.
...
2 Sayılı Liste
Televizyonlar
...
13 Samanyolu TV"
15. 670 sayılı KHK"nın "Devir işlemlerine
ilişkin tedbirler" kenar başlıklı 5. maddesinin (3) numaralı fıkrasının
ilgili kısmı şöyledir:
"Kapatılan kurum, kuruluş, özel radyo ve
televizyonlar, gazete, dergi, yayınevi ve dağıtım kanallarının bağlı oldukları
şirketlerin faaliyetleri sonlandırılarak ticari sicil kayıtları resen terkin
edilir."
16. Bireysel başvuru anında tüzel kişiliği olan ancak bireysel
başvurunun incelenmesi aşamasında tüzel kişiliğini yitiren ticaret şirketleri
hakkında yapılan değerlendirmelerde kullanılan ulusal hukuk kaynakları için
ayrıca bkz. Gümüşdere İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş., B. No:
2013/5016, 12/6/2018, §§ 8-23.
V. İNCELEME VE GEREKÇE
17. Mahkemenin 10/12/2019 tarihinde yapmış olduğu toplantıda
başvuru incelenip gereği düşünüldü:
A. Başvurucunun İddiaları
18. Başvurucu;
i. Halkın bilgi alma hakkı kapsamında, yayımlanan haberin reklam
maksadıyla yayımlanmadığını, bu hususlar gözetilmeksizin hükmedilen idari para
cezası nedeniyle ifade ve basın özgürlüklerinin ihlal edildiğini,
ii. Bağımsız ve tarafsız mahkemede yargılanmadığını, bu nedenle
adil yargılanma hakkının ihlal edildiğini ileri sürmüştür.
19. Bakanlık görüşünde, Mahkemece uygulanan idari para cezasının
demokratik bir toplumda gerekli ve amaçla orantılı düzeyde olduğu kanaatine
varıldığı ifade edilmiştir.
B. Değerlendirme
20. İlke olarak bireysel başvuruda bulunan başvurucu, tüzel
kişiliği haiz bir şirket ise şirketin bireysel başvuru anında tüzel kişiliği
haiz olması gerektiği gibi bu tüzel kişiliğin bireysel başvuru sürecinin sonuna
kadar korunması şirketler tarafından yapılan başvurunun esasının
incelenebilmesi için zorunlu bir koşuldur (Gümüşdere İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş., § 36). Şirketin ticaret
sicil kaydının silinmesi ve tüzel kişiliğini yitirmesi olgusu bireysel
başvurunun esasının incelenmesine engel teşkil eder. Anayasa Mahkemesi,
başvurunun incelemesi devam ederken başvuru ehliyetinin yitirilmesi durumunda
başvurunun düşmesine karar vermektedir (Gümüşdere İnşaat Ticaret ve Sanayi A.Ş., §§ 38, 39).
21.Bununla birlikte Anayasa Mahkemesi Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş. (B. No: 2015/18554,
25/9/2019) başvurusuna ilişkin kararında kamu otoritesince bir şirketin tüzel
kişiliğine tek taraflı bir işlemle son verilmesi durumunda bu şirketin taraf
olduğu bireysel başvurular hakkında düşme kararı verilmesi gerektiğinin kabulü
hâlinde ortakların öngöremedikleri bir terkin işlemi nedeniyle menfaatlerinin
zedelenmesinin söz konusu olabileceğine dikkat çekmiştir. Anayasa Mahkemesi
anılan kararında hukuki varlıkları kamu otoritelerinin tek taraflı iradesiyle
sona erdirilen özel hukuk tüzel kişiliklerinin tüzelkişilikleri sona ermeden
önce yaptıkları bireysel başvuruların devamında menfaati bulunduğunu iddia eden
kişilerin bireysel başvuruya devam etmek istediklerini makul bir süre içinde
Anayasa Mahkemesine bildirmeleri hâlinde başvurunun incelenmesine devam
edilebileceğine karar vermiştir (Samanyolu
Yayıncılık Hizmetleri A.Ş., §§ 27, 29).
22. Kuşkusuz ki başvuruya devam etme iradesini Anayasa
Mahkemesine makul bir süre içinde bildirme yükümlülüğü, başvurunun devamında
menfaati bulunduğunu iddia eden kişi veya kişilere ait olacaktır. Tüzel kişinin
yaptığı başvuruyu devam ettirmede menfaati bulunduğunu iddia eden kişilerin bu
isteklerini Anayasa Mahkemesine bildirmeleri gereken makul sürenin tespitinde
bunların tüzel kişiliğinin hukuki varlığının sona erdiğini bilip bilmedikleri
dikkate alınacaktır. Öte yandan başvurunun devamında menfaati bulunduğunu iddia
eden kişilerin bu iddialarını destekleyecek bunu ispata yarayacak bilgi ve
belgeleri Anayasa Mahkemesine iletmeleri gerekir (Samanyolu Yayıncılık Hizmetleri A.Ş., § 30).
23. Bu aşamada kimlerin tüzel kişiye ait başvurunun devamında
menfaat sahibi olduğunun belirlenmesine gerek olmayıp bu hususta her somut olayın
kendine özgü koşullarına göre değerlendirme yapılması uygun görülmüştür.
24. Somut olayda başvurucu Şirketin sicil kaydı 670 sayılı KHK
ile resen terkin edilmiştir. Dolayısıyla başvurucu Şirketin hukuki varlığı
17/8/2016 tarihinde sona ermiştir.
25. Somut başvurunun karara bağlandığı tarihe kadar hiç kimse
başvuruyu devam ettirmek istediğini Anayasa Mahkemesine bildirmediğinden ve
dolayısıyla başvurunun incelenmesinin
sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığından başvurunun düşmesine karar verilmesi gerekir.
VI. HÜKÜM
Açıklanan gerekçelerle;
A. Başvurunun incelenmesinin
sürdürülmesini haklı kılan bir neden kalmadığından DÜŞMESİNE,
B. Yargılama giderlerinin başvurucu üzerinde BIRAKILMASINA
10/12/2019 tarihinde OYBİRLİĞİYLE karar verildi.
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.