Danıştay 6. Daire 2017/1973 Esas 2021/5564 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2017/1973
Karar No : 2021/5564

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU : Kocaeli ili, Kandıra ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin 21/05/2015 onay tarihli Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı revizyonunun iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI : Dava konusu planda taşınmazın tarımsal niteliği korunacak alan olarak planlandığı, fakat taşınmazın tarım niteliğinin bulunmadığı, 1989 yılında onaylanan çevre düzeni planında 2. derece konut alanı olarak planlandığı ileri sürülmektedir.

DAVALININ SAVUNMASI :Davacının parselinin 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca 08/12/2016 tarih ve 26370 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Korumu ve Gelişim Bölgesi (KTKGB) kapsamında olduğu, TMMOB Şehir Plancıları Odası tarafından Danıştay Altıncı Dairesinde açılan E:2011/6304 ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından Danıştay Altıncı Dairesinde açılan E:2011/8431 sayılı davaların aleyhlerine sonuçlanması üzerine yargı kararlarının uygulanması mecburiyetinden dolayı yeniden plan yapılması zorunluluğu doğduğu, bu nedenle planlama yapıldığı, davaya konu plan revizyonunda davacıya ait parselde herhangi bir değişiklik yapılmadığı, planın usule ve yasaya uygun olduğu ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Uyuşmazlıkta, dava konusu 21/05/2015 onay tarihli Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı revizyonunun Kandıra Belediye Başkanlığı tarafından 29/05/2015 - 29/06/2015 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, davacı tarafından 17/06/2015 tarihinde plana itiraz edildiği, askı süresinin son gününü izleyen 60 gün içerisinde davalı idare tarafından bir cevap verilmeyerek itirazın zımnen reddedildiği, zımnen ret tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde, en son 27/10/2015 tarihinde dava açılması gerekirken bu süre geçirildikten sonra 11/03/2016 tarihli dilekçe ile görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Davacının askı süresi içinde yapmış olduğu itirazının reddine ilişkin işlem davacıya 11/02/2016 tarihinde tebliğ edilmiş ise de yukarıda belirtilen 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi uyarınca askı süresinin son gününü izleyen günden itibaren 60 günlük zımnen ret süresi geçtikten sonra idare tarafından verilen cevap dava açma süresini canlandırmayacağından görülmekte olan davada süre aşımı olduğu açıktır. Bu nedenle, davanın süre aşımı yönünden reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI …'IN DÜŞÜNCESİ : Dava, Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 21.05.2015 tarihinde onaylanan Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı değişikliğinin Kocaeli İli, Kandıra İlçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmaza ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.
2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu'nun "tanımlar" başlıklı 3. maddesinin (a) bendinde Bakanlık teriminin Kültür ve Turizm Bakanlığını ifade ettiği belirtilmiş, (b) bendinde de (işlem tarihinde yürürlükte olan şekliyle) Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ifadesi, tarihî ve kültürel değerlerin yoğun olarak yer aldığı ve/veya turizm potansiyelinin yüksek olduğu yöreleri korumak, kullanmak, sektörel kalkınmayı ve plânlı gelişimi sağlamak amacıyla değerlendirmek üzere sınırları Bakanlığın önerisi ve Bakanlar Kurulu kararıyla tespit ve ilân edilen bölgeler olarak tanımlanmış; Kanunun "planlar" başlıklı 7. maddesinde Bakanlığın kültür ve turizm koruma ve gelişim bölgeleri ve turizm merkezleri içinde her ölçekteki plânları yapmaya, yaptırmaya, re'sen onaylamaya ve tadil etmeye yetkili olduğu kuralına yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, davacıya ait taşınmazın bulunduğu bölgenin 08.12.2006 günlü, 26370 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak ilan edilen Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi(KTKGB) sınırları içerisinde kaldığı, bölgeye ilişkin olarak 25.05.2010 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylanan Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planında taşınmazın "tarımsal niteliği korunacak alan" ve "eko turizm alanı"nda kaldığı, dava konusu çevre düzeni planı değişikliğinde de "tarımsal niteliği korunacak alan" ve "marjinal tarım alanı" olarak belirlendiği, davalı idare tarafından, 06.10.2016 günlü, 29849 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak ilan edilen Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi sınır değişikliği kararına göre uyuşmazlığa konu taşınmazın bulunduğu alanın KTKGB sınırları dışında kaldığının belirtilmesi üzerine Danıştay Altıncı Dairesi'nin 14.12.2018 günlü, E:2017/1973 sayılı Ara Kararı ile davalı idareden sınır değişikliği kararından sonra davacıya ait taşınmaza ilişkin plan değişikliği yapılıp yapılmadığının sorulmasına ve işlemlere ilişkin bilgi ve belgelerin istenilmesine karar verilmesi üzerine verilen 26.03.2019 tarihli yanıt ile anılan KTKGB sınır değişikliği kararından sonra Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından hazırlanmış olan Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı KTKGB Kocaeli Kesimi 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı Değişikliğinin bakanlıkça 13.10.2017 tarihinde onaylanarak yürürlüğe girdiği, uyuşmazlığa konu taşınmazın sınır dışında olması nedeniyle bu plan kapsamında bulunmadığının belirtildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, davacıya ait taşınmazın işaretlendiği bilgi ve belgeler dosyaya sunulmamış olmakla birlikte, davalı idarece belirtildiği üzere 06.10.2016 tarihli Resmi Gazete'de ilan edilen sınır değişikliği kararına göre davacıya ait parselin bulunduğu alan KTKGB sınırları dışına çıkarılmış olmakla bu tarihten sonra sınır dışına çıkarılan alana yönelik olarak planlama konusunda Kültür ve Turizm Bakanlığının yetkisinin bulunmadığı, KTKGB sınırları kapsamında yeni bir planın da bakanlık tarafından onaylandığı anlaşıldığından, dava konusu planın davacıya ait taşınmaz yönünden iptali gerekmektedir.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu 21.05.2015 tarihinde onaylanan Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi 1/25.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı değişikliğinin uyuşmazlığa konu taşınmaz yönünden iptali gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Kocaeli ili, Kandıra ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazı kapsayan alanda Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Revizyon Planı 21/05/2015 tarihinde Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafında onaylanmıştır.
Plan revizyonu, Kandıra Belediye Başkanlığı tarafından 29/05/2015 - 29/06/2015 tarihleri arasında askıya çıkarılarak ilan edilmiştir.
Davacı tarafından, 17/06/2015 tarihinde plana yapılan itirazın 11/02/2016 tarihli yazıyla reddedilmesi üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun işlem tarihinde yürürlükte olan şekliyle, “Planların hazırlanması ve yürürlüğe konulması” başlıklı 8. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde, "İmar Planları; Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planından meydana gelir. Mevcut ise bölge planı ve çevre düzeni plan kararlarına uygunluğu sağlanarak, belediye sınırları içinde kalan yerlerin nazım ve uygulama imar planları ilgili belediyelerce yapılır veya yaptırılır. Belediye meclisince onaylanarak yürürlüğe girer. Bu planlar onay tarihinden itibaren belediye başkanlığınca tespit edilen ilan yerlerinde ve ilgili idarelerin internet sayfalarında bir ay süreyle eş zamanlı olarak ilan edilir. Bir aylık ilan süresi içinde planlara itiraz edilebilir. Belediye başkanlığınca belediye meclisine gönderilen itirazlar ve planları belediye meclisi onbeş gün içinde inceleyerek kesin karara bağlar.” hükmüne yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Dava açma süresi" başlıklı 7. maddesinde, dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve İdare Mahkemelerinde altmış gün olduğu; ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı; yine aynı Kanunun "Üst makamlara başvurma" başlıklı 11. maddesinde, ilgililer tarafından idari dava açılmadan önce, idari işlemin kaldırılması, geri alınması, değiştirilmesi veya yeni bir işlem yapılmasının üst makamdan, üst makam yoksa işlemi yapmış olan makamdan, idari dava açma süresi içinde istenebileceği, bu başvurunun işlemeye başlamış olan idari dava açma süresini durduracağı, altmış gün içinde bir cevap verilmezse isteğin reddedilmiş sayılacağı hususu kurala bağlanmıştır.
Anılan maddelerin birlikte değerlendirilmesinden, imar planlarına karşı, 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında başvuru için, 3194 sayılı Kanunun 8/b maddesi ile özel bir itiraz süresi getirildiği anlaşılmaktadır. Bu durum karşısında imar planlarına karşı, bir aylık askı süresi içinde 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi kapsamında başvuruda bulunulması ve bu başvuruya idari dava açma süresinin başlangıç tarihi olan son ilan tarihinden itibaren 60 gün içinde cevap verilmeyerek isteğin reddedilmiş sayılması halinde, bu tarihi takip eden 60 günlük dava açma süresi içinde veya son ilan tarihini izleyen 60 gün içinde cevap verilmek suretiyle isteğin reddedilmesi halinde bu cevap tarihinden itibaren 60 günlük dava açma süresi içinde idari dava açılabileceği sonucuna varılmaktadır. İtirazda bulunulmamış ise davanın, 2577 sayılı Kanunun 7. maddesi uyarınca imar planının son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 gün içinde açılması gerekir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Uyuşmazlık konusu olayda; imar planına askı süresi içinde itiraz edildiğine göre, dava açma süresinin, İdari Yargılama Usulü Kanununun 11. maddesi kapsamında belirlenmesi gerektiği açıktır. Bu bakımdan, yapılan itiraza altmış gün içinde bir cevap verilmemiş ise itirazın zımnen reddedilmiş olması nedeniyle ilan tarihinin son gününü izleyen ikinci altmış gün içinde davanın açılması gerekir.
Belirtilen süreler geçtikten sonra cevap verilmesi halinde dava açma hakkının ihya olduğundan söz edilemez. Zira İdari Yargılama Usulü Kanununun 10. maddesinin ikinci fıkrasında, yetkili idari mercilerce dava açma süresi geçtikten sonra verilen cevap üzerine tebliğ tarihini izleyen günden itibaren altmış gün içinde dava açılabileceği belirtildiği halde 11. maddede, sonradan yetkili mercilerce cevap verilmesi durumunda, işlemin tebliğinden itibaren altmış gün içinde davanın açılabileceğine dair bir hüküm bulunmamaktadır. Dolayısıyla yetkili mercilerce ne zaman cevap verileceği belli olmayan bir durumda, dava süresinin yorum yoluyla süresi belirsiz bir zamana kadar uzatılması mümkün değildir.
Dosyanın incelenmesinden; dava konusu 21/05/2015 onay tarihli Kocaeli Sakarya Kıyı Bandı Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi 1/25000 ölçekli Çevre Düzeni Planı revizyonunun Kandıra Belediye Başkanlığı tarafından 29/05/2015 - 29/06/2015 tarihleri arasında askıya çıkarıldığı, davacı tarafından 17/06/2015 tarihinde plana itiraz edildiği, askı süresinin son gününü izleyen 60 gün içerisinde davalı idare tarafından bir cevap verilmeyerek itirazın zımnen reddedildiği, bu durumda zımnen ret tarihini izleyen 60 gün içinde en son 27/10/2015 tarihinde dava açılması gerekirken bu süre geçirildikten sonra 11/03/2016 tarihli dilekçe ile görülmekte olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacının askı süresi içinde yapmış olduğu itirazın reddine ilişkin işlem davacıya 11/02/2016 tarihinde tebliğ edilmiş ise de yukarıda belirtilen 2577 sayılı Kanunun 11. maddesi uyarınca askı süresinin son gününü izleyen günden itibaren 60 günlük zımnen ret süresi geçtikten sonra idare tarafından verilen cevap dava açma süresini canlandırmayacağından görülmekte olan davada süre aşımı olduğu açıktır.
Nitekim Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 27/02/2017 tarih ve E:2015/4618, K:2017/842 sayılı kararı da bu yöndedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davanın SÜRE AŞIMI YÖNÜNDEN REDDİNE,
2.Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
5. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
6. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen (30) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere, 15/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.