Danıştay 3. Daire 2020/4836 Esas 2021/1934 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No : 2020/4836
Karar No : 2021/1934

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Vergi Dairesi Başkanlığı/…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Özel Güvenlik ve Koruma Hizmetleri Limited Şirketi

İSTEMİN KONUSU : … Vergi Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına yöneltilen istinaf başvurusunu sonuçlandıran … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan temyiz başvurusunun reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:…, Temyiz No:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı adına, ihtirazi kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerine 2018 yılının Ocak ila Mart dönemleri için tahakkuk eden katma değer vergisi, hesaplanan gecikme faizi ile kesilen vergi ziyaı cezasının kaldırılması istemine ilişkindir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: İhtirazi kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerine tahakkuk eden dava konusu katma değer vergisinin %50'si oranında kesilen vergi ziyaı cezalarının uzlaşma konusu yapıldığı ve … tarih ve … sayılı uzlaşma tutanağı ile dava tarihinden sonra söz konusu vergi ziyaı cezaları üzerinde uzlaşmaya varıldığının anlaşıldığı olayda, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun Ek 7. madde hükmü uyarınca hem vergi hem de cezayı ilgilendiren uyuşmazlıklarda cezada uzlaşmaya gidilmiş ise uyuşmazlığın tamamı veya uzlaşmaya gidilmeyen bölümü hakkında dava yoluna gidilemeyeceği, uyuşmazlığın bir bölümü hakkında uzlaşmaya gidilmesi halinde uzlaşmaya gidilmeyen bölümün itirazsız kesinleştiğinin kabulü gerekeceği, somut olayda da cezada uzlaşılmış olması ve söz konusu vergi ziyaı cezaları ile dava konusu tahakkukların aynı maddi sebebe dayanması nedeniyle uzlaşılan ceza ile dava konusu edilen diğer katma değer vergisi ve gecikme faizine karşı da dava açılmasının mümkün olmadığı gerekçesiyle dava incelenmeksizin reddedilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: Vergi dairelerinin, beyanların düzeltilmesine yönelik müeyyideli yazıları üzerine, ihtirazi kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerinden yapılan tahakkuklar ve kesilen cezalara karşı açılan davaların incelenmeksizin reddedilmeleri üzerine yapılan bireysel başvurular hakkında Anayasa Mahkemesince ilgililerin mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verildiği, kanuni süresinden sonra ihtirazi kayıtla verilen düzeltme beyannameleri üzerine tahakkuk eden vergi üzerinden kesilen vergi ziyaı cezası üzerinde uzlaşılmış olsa bile olayın Anayasa Mahkemesinin anılan kararı kapsamında değerlendirilmesi ve tahakkuklar yönünden davanın esasının incelenmesi gerektiği, kaldı ki, davanın açıldığı tarihte vergi ziyaı cezaları için herhangi bir uzlaşma bulunmadığı, uzlaşmanın dava tarihinden sonra gerçekleştiği olayda, vergi ziyaı cezaları yönünden dava konusuz kaldığından uyuşmazlığın bu kısmı hakkında, karar verilmesine yer olmadığı yönünde karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle yeniden bir karar verilmek üzere Vergi Mahkemesine gönderilmesine kesin olarak karar verilmesi neticesinde, davalı İdare tarafından bu karara karşı yapılan temyiz istemi; kararın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 46. maddesinde sayılan temyiz edilebilecek kararlardan olmadığı gerekçesiyle reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Dava değerinin temyiz sınırı üzerinde olduğu ileri sürülerek kararın bozulması istenilmiştir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile temyiz isteminin reddine ilişkin kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Üçüncü Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Davalı idarenin … tarih ve … sayılı yazılarında yer alan ve hakkında olumsuz tespit/rapor bulunan mükelleften yaptığı alımlara ilişkin işlemin gerçekliğinin Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği'nde belirtildiği şekilde ispat edilmesi veya ilgili dönem beyanlarının düzeltilmesi halinde hakkında özel esaslar uygulanmayacağının belirtilmesi üzerine davacı tarafından, sözü edilen yazıdaki mükellefe ait faturaların beyanlardan çıkartılması suretiyle ihtirazı kayıtla düzeltme beyannamesi verilmiş, ihtirazi kayda itibar edilmeyerek bakılan davaya konu yapılan katma değer vergisi tahakkuk ettirilmiş, gecikme faizi hesaplanmış, vergi ziyaı cezası kesilmiştir.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanunun 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 2. fıkrasında, istinafın temyizin şekil ve usullerine tabi olduğu, "İstinaf" başlıklı 45. maddesinin 4. fıkrasında, bölge idare mahkemesinin, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vereceği, bu halde bölge idare mahkemesinin işin esası hakkında yeniden bir karar vereceği, 5. fıkrasında, bölge idare mahkemesinin, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hâkim tarafından bakılmış olması hâllerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye göndereceği, bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararlarının kesin olduğu kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Belirtilen hükümlerin değerlendirilmesinden; ilk derece mahkemesince verilen kararda istinaf aşamasında tespit edilen maddi veya hukuki eksikliklerin bölge idare mahkemesi tarafından tamamlanarak nihai kararın da bölge idare mahkemesi tarafından verileceğinin genel kural olduğu; ancak, mahkemenin ilk inceleme üzerine vermiş olduğu kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunun haklı görüldüğü veya ilk derece mahkemesindeki davaya görevsiz ya da yetkisiz mahkeme tarafından yahut reddedilmiş ya da yasaklanmış hakim tarafından bakılmış olduğu hallerde, bölge idare mahkemesince karar kaldırılmak suretiyle dosyanın ilgili mahkemeye gönderilmesine kesin olarak karar verileceği yönünde düzenleme getirildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, yaptığı inceleme sonunda ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulması durumunda istinaf başvurusunun reddine; hukuka uygun bulmaması durumunda ise istinaf başvurusunun kabulü ile kararı kaldırarak işin esası hakkında yeniden bir karar verecek olan bölge idare mahkemelerince, istinaf incelemesine konu kararın ilk inceleme üzerine ya da görevsiz ya da yetkisiz mahkeme tarafından yahut reddedilmiş ya da yasaklanmış hakim tarafından bakılmış bir davada verilmiş bir karar olmadığı sürece yeniden karar verilmek üzere ilk derece mahkemesine gönderilemeyeceği açıktır.
İstinaf aşamasında tespit edilen maddi veya hukuki eksikliğin, 2577 sayılı Kanun'un 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca, Vergi Dava Dairesince tamamlanarak istinaf başvurularının ve/veya davanın sonuçlandırılması gerektiğinden, Dava Dairesince 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 6545 sayılı Kanunun 19. maddesiyle değişik 45. maddesinin 5. fıkrasında yer alan gönderme kararı gibi kabul edilerek kesin olduğuna hükmedilmesi uygun görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... Vergi Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:…, Temyiz No:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 48. maddesi uyarınca tekemmül ettirilmek üzere ilgili Vergi Dava Dairesine gönderilmesine, 12/04/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.