Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2019/3336 Esas 2021/762 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2019/3336
Karar No : 2021/762


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLLERİ : …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Birliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 26/06/2019 tarih ve E:2015/8529, K:2019/6129 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Sağlık Bakanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 26/06/2019 tarih ve E:2015/8529, K:2019/6129 sayılı kararıyla;
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 135. maddesi, 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu'nun 1, 5 ve 7. maddeleri ile Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye'de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik'in 1 ve 2. maddeleri belirtilerek;
Davacı tarafından, davalı idareye başvurularak, ülkemizde özel sağlık kuruluşlarında çalışmakta olan yabancı hekimlerin tabip odalarına üyeliklerine ilişkin farklı uygulamaların bulunduğu ve kamu kurumlarında çalışanlar hariç diğer hekimlerin odaya üye olması gerektiği belirtilerek, yabancı hekimlerin tabip odalarına üyeliklerine ilişkin uygulamaların yeknesaklaştırılması açısından il sağlık müdürlüklerinin bilgilendirilmesinin talep edildiği ve talebin reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı;
02/11/2011 tarih ve 28103 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan 11/10/2011 tarih ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 58. maddesi ile 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun'da yapılan değişiklikler ile Türk olmayan hekim ve hemşirelerin Türkiye'de mesleklerini icra edebilmelerinin önünün açıldığı; ancak 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 48. maddesinde yer alan, Devlet memurluğuna alınacakların Türk Vatandaşı olması şartı uyarınca, yabancıların devlet memuru olamayacağı dikkate alındığında bu meslek mensuplarının sadece özel sağlık kuruluşlarında çalışabileceğinin anlaşıldığı;

Buradan hareketle, yabancı hekimlerin çalışma usul ve esaslarının Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye’de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik'te düzenlendiği;
Anılan Yönetmeliğin bazı maddelerinin iptali istemiyle açılan davada Danıştay Onbeşinci Dairesinin 27/04/2016 tarih ve E:2013/10307, K:2016/2959 sayılı kararıyla, "(...) 6023 sayılı Kanunda belirtildiği üzere, Türkiye sınırları içerisinde meslek ve sanatlarını icraya yetkili olup da sanatını serbest olarak yapan tabipler bir ay içinde o il veya bölge tabip odasına üye olmak ve üyelik görevlerini yerine getirmekle yükümlüdürler.Yine aynı Kanuna göre, gerek tabipler ve gerekse bunları istihdam eden bilumum daire, müessese ve işyerleri, tayin, nakil, işten ayrılma ve sair suretlerle hasıl olan değişiklikleri en geç 15 gün zarfında mahalli tabip odalarına bildirmeye mecburdurlar. Dolayısıyla, Türkiye'de Özel Sağlık Kuruluşlarında çalışacak olan yabancı sağlık meslek mensuplarının çalışma şartları arasında tabip odalarına üye olma şartının bulunması ve çalışma başvurusunda üyeliğe dair belgenin aranması ve başvurunun bu husus dikkate alınarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu nedenle, 22/02/2012 tarih ve 28212 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye'de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmeliğin 5. ve 6. maddeleri ile Ek-1 sayılı ekinde eksik düzenleme nedeniyle hukuka uyarlık görülmemiştir." gerekçesiyle iptal kararı verildiği ve bu kararın Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 20/03/2019 tarih ve E:2016/3772, K:2019/1202 sayılı kararıyla onandığı;
Dava konusu işlemin de anılan Yönetmelik'te yabancı uyruklu tabiplerin tabip odalarına kayıt yaptırmalarına dair bir zorunluluk bulunmadığı gerekçesiyle tesis edildiği;
Yukarıda aktarılan mevzuata göre, kamu kurumu niteliğindeki bir meslek kuruluşu olan davacı Türk Tabipleri Birliğinin, üyelerinin mesleki faaliyetlerine ve üyeleri ile halk arasındaki ilişkilere yönelik kuralları belirlemek adına düzenlemeler yapabileceği; ayrıca, kamu kurumlarında çalışanlar hariç meslek ve sanat icrası için odaya üyelik yaptırılması gerektiği;
Bu durumda, Anayasa ve 6023 sayılı Kanun hükümlerinde özel sağlık kuruluşlarında çalışacak yabancı uyruklu hekimler için odaya üyelik yaptırma zorunluluğu bakımından bir istisna öngörülmediğinden ve dava konusu işlemin gerekçesini oluşturan Yönetmelik maddeleri yönünden eksik düzenleme gerekçesiyle iptal kararı verildiği anlaşıldığından, dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, 6023 sayılı Kanun'da yabancı hekimlerin meslek odasına üyeliğine ilişkin hüküm bulunmadığı, Türk soylu yabancı hekimlerin bazı tahditler altında meslek kuruluşlarına üyelikleri mümkün iken yabancı uyruklu hekimlere mütekabiliyet esası ve hiçbir tahdit gözetilmeksizin ve kanuni düzenlemede yer verilme şartı da aranmaksızın üyelik hak ve yükümlülüğü öngörülmesinin Anayasa ve kanun koyucunun iradesine uygun düşmeyeceği, ayrıca yabancı hekimler için böyle bir zorunluluk aranmamasının onların hiçbir denetime ve kurala tabi olmadan çalışacakları anlamında gelmediği, yabancı hekimlerin faaliyetlerinin, özel sağlık kuruluşları hakkındaki mevzuat kapsamında Bakanlıkça denetlendiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Diğer yandan, temyize konu Daire kararında atıf yapılan Danıştay Onbeşinci Dairesinin iptal kararının onanmasına ilişkin Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararına karşı, davalı idare tarafından karar düzeltme isteminde bulunulmuş, Kurulumuzun 24/12/2020 tarih ve E:2019/2398, K:2020/3480 sayılı kararıyla karar düzeltme isteminin reddine karar verilerek, iptal kararı kesinleşmiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,

2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin 26/06/2019 tarih ve E:2015/8529, K:2019/6129 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 12/04/2021 tarihinde oyçokluğu ile karar verildi.



KARŞI OY

X- 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun'un 1. maddesinde; "Türkiye Cumhuriyeti dahilinde tababet icra ve her hangi surette olursa olsun hasta tedavi edebilmek için Türkiye Darülfünunu Tıp Fakültesinden diploma sahibi olmak ve Türk bulunmak şarttır." hükmü yer almakta iken 02/11/2011 tarih ve 28103 (mükerrer) sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe konulan 11/10/2011 tarih ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşlarının Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin 58. maddesi ile bu hüküm; "Türkiye Cumhuriyeti dâhilinde tababet icra ve her hangi surette olursa olsun hasta tedavi edebilmek için tıp fakültesinden diploma sahibi olmak şarttır." şeklinde değiştirilmiş, diğer yandan aynı Kanun'un 4. maddesinde yer alan “Türk hekimlerinin” ibaresi “hekimlerin” şeklinde değiştirilerek yabancı hekimlerin ülkemizde meslek icra etmelerinin önü açılmıştır.
Anılan Kanun hükümlerinin ardından Özel Hastaneler Yönetmeliği'nin Ek 5. maddesinin (k) bendinde;
"(Ek:RG-27/5/2012-28305) Özel hastane, Bakanlıkça izin verilmesi kaydıyla yabancı hekim ve hekim dışı sağlık meslek mensubu çalıştırabilir. Ancak bu şekilde verilecek izin, hastaneye planlama kapsamında cihaz ve ünite ekleme hakkı vermez. Bu bent doğrultusunda yapılacak başvurular 22/2/2012 tarihli ve 28212 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye'de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik çerçevesinde yürütülür." kuralına yer verilmiştir.
Yabancı Sağlık Meslek Mensuplarının Türkiye'de Özel Sağlık Kuruluşlarında Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik'in 5. maddesinde, "Çalışma Şartları"; 6. maddesinde 'Çalışma Başvurusu'; Ek-1'de ise, "Başvuru Sırasında İstenecek Belgeler" düzenlenmiştir.
Bu Yönetmelik'te düzenlenen Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan yabancı hekimler için öngörülen çalışma şekli istisnai bir çalışma şeklidir. Yönetmelik'te öngörülen koşulları sağlayan ve çalışma izin belgesi başvurusunu usulüne uygun şekilde yapıp süreci tamamlayan yabancı hekimlere Sağlık Bakanlığınca çalışma izin belgesi verilmektedir.
Hekimlerin Türkiye Cumhuriyeti sınırları içindeki özel sağlık kuruluşlarında mesleklerini icrasının denetimi Bakanlıkça yapılmakta, gerektiğinde çalışma izin belgesinin iptaline kadar varacak olan yaptırımlar da Bakanlıkça uygulanmaktadır.
Öte yandan 6023 sayılı Türk Tabipleri Birliği Kanunu'nda ve sair mevzuatta da yabancı hekimlerin tabip odasına kayıt olmasına ilişkin herhangi bir hüküm bulunmamaktadır.

Dolayısıyla; bu istisnai çalışmayı icra eden yabancı hekimler üzerinde Türk Tabipleri Birliğinin herhangi bir tasarrufta bulunma yetkisi olmayıp, bu hekimlerin Odaya kayıt olma ve kayıt olduğuna ilişkin belgeyi çalışma başvurusuna ekleme gibi bir yasal yükümlülüğünün mevcudiyetinden de söz edilemez.
Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, davalı idarenin temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Daire kararının bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.