Danıştay 8. Daire 2017/3000 Esas 2021/2193 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/3000
Karar No : 2021/2193

DAVACI : … Esnaf Odası

VEKİLİ : Av. …

DAVALI : … Bakanlığı

VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
İstanbul Kantinciler Esnaf Odası tarafından, 08.02.2017 tarihli ve 29973 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mesleki Eğitim Kurulu'nun … tarih, … no'lu kararının iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Kantincilik mesleğinde çıraklık durumunun fiilen ortadan kalktığı, kalfalık belgesi alan bir kantin işletmecisinin ustalık belgesi alabilmesi için yasa gereği 5 yıl fiilen çalışması ya da Mesleki Eğitim Merkezlerinde 240 saatlik teorik derslerini alması ve aynı zamanda işyerinde fiilen 2 yıl SGK’lı olarak çalışması gerektiği, ustalık süresi için ise MEM’de eğitim alanlar için 2 yıl, fiilen çalışanlar için ise 5 yıl olduğu ancak kantinlerin yılda 160 gün çalıştığı ve bu durumun fiili imkânsızlık yarattığı, çünkü kursların açık olduğu dönemde dahi kursa gidilse de devamsızlık nedeniyle bu kişiler başarısız sayılacağı, kantin işletmeciliğinin görev ve faaliyet tanımı nedeniyle 3308 sayılı yasa hükümlerine tabi olmasının mümkün görünmediği, kantincilik mesleğinin, iptali talep edilen dava konusu kurul kararıyla kapsamdan çıkarılan meslek dalları ile mukayese edildiğinde bu mesleklerden farklı olmadığı bu nedenle dava konusu düzenlemenin iptal edilmesi gerektiği belirtiilmiştir.

DAVALININ SAVUNMASI :
Bir meslek dalının çıraklık eğitimi uygulamaları kapsamına alınması ve çıkarılması için mevzuatta belirtilen bir prosedürün olduğu, dava konusu işlem belirtilen mevzuat hükümleri çerçevesinde tesis edildiğinden davanın reddi gerekmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Dava konusu düzenlemenin iptal edilmesi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava; İstanbul Kantinciler Esnaf Odası tarafından, 08.02.2017 tarihli ve 29973 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mesleki Eğitim Kurulunun 28.12.2016 tarih, 28/6 no'lu kararının iptali istemiyle Milli Eğitim Bakanlığına karşı açılmıştır.
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun 5. Maddesinde Mesleki Eğitim Kurulunun görevleri arasında "h) Bu Kanuna göre yapılacak çıraklık ve işletmelerdeki mesleki eğitimde; uygulama alanına alınacak veya çıkarılacak yer ve meslekleri belirlemek ve Bakanlığa görüş bildirmek" de sayılmıştır.
08.02.2017 tarihli ve 29973 sayılı R.G.'de yayımlanan Mesleki Eğitim Kurulunun 28.12.2016 tarihli 28 no'lu toplantısı Kararlarının 6 numaralı maddesinde;
"1. 3308 sayılı Kanuna göre, çıraklık eğitimi uygulamaları kapsamındaki;
2. a) Pazarlama ve perakende meslek alanında bulunan Satış Elemanlığı meslek dalında kantin işletmeciliği hariç “14 Uzmanlığın”,
3. b) Gemi Yapımı (Deniz Araçları Yapımı) meslek alanında bulunan “Gemi Ressamlığı”,
4. c) Matbaa meslek alanında bulunan “Baskı”,
5. ç) Yiyecek İçecek Hizmetleri meslek alanında bulunan “Barmenlik”
6. dallarının kademeli olarak kapsamdan çıkarılması,
7. d) Pazarlama ve Perakende meslek alanı Satış Elemanlığı meslek dalında yer alan “Kantin işletmeciliği” uzmanlığının “Yiyecek İçecek Hizmetleri” alanı altında dal olarak yer alması,
8. e) Alan ve dalların güncellenen Ek-1 tabloya göre Kurul tarihinden itibaren uygulanması." kararlaştırılmış; davacı tarafından, görev ve faaliyet tanımı itibariyle kantin işletmeciliğinin de 3308 sayılı Kanun kapsamından çıkarılması gerektiği halde hariç tutulmasının ve Kantin işletmeciliği uzmanlığının “Yiyecek İçecek Hizmetleri” alanı altında dal olarak belirlenmesinin hukuka aykırı olduğu iddiasıyla bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Yapılan araştırma sonucunda: 20.06.2017 tarih ve 30102 sayılı R.G.'de yayımlanan 6.6.2017 tarih ve 29 Toplantı No'lu Mesleki Eğitim Kurulu Kararının 1 numaralı maddesinde,
"ç) Ek-2 tabloda yer alan 24 dalın, alanla ilişiği olmayan dallar olarak uygulanması,
d) Alan ve dalların güncellenen Ek-1 tabloya göre Kurul kararlarının R.G.’de yayımlandığı tarihten itibaren uygulanması" kararlaştırılmış; Ek-1 Tablonun 27. Sırasında "Yiyecek İçecek Hizmetleri" alanı altında, Aşçılık, Pasta ve Tatlı Yapımı ile Servis bu alanın dalları olarak sayılırken; Alanla İlişiği Olmayan Dallar arasında Kantin işletmeciliği de sayılmış ve 3308 Sayılı Kanuna Göre Mesleki Eğitim Merkezi Programları (Çıraklık) Kapsamında Uygulanan Alanla İlişiği Olmayan Dallarının Listesinin yer aldığı Ek-2 Tablonun 22. Sırasında Kantin İşletmeciliği dalına yer verilmiş olup; davacının bu davayı açmaktaki amacı gerçekleşmiş yani Kantin İşletmeciliği; 3308 Sayılı Yasadaki Mesleki Eğitim Merkezi Programları (Çıraklık) kapsamından çıkarılmıştır.
Bu durumda; konusu kalmayan davanın esası hakkında karar verilmesine imkan bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenle, dava hakkında Karar Verilmesine Yer Olmadığı kararı verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ SÜREÇ :
08/02/2017 tarihli ve 29973 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Mesleki Eğitim Kurulu'nun 28/12/2016 tarih, 28/6 no'lu kararı ile;
" 3308 sayılı Kanuna göre, çıraklık eğitimi uygulamaları kapsamındaki;
a) Pazarlama ve perakende meslek alanında bulunan Satış Elemanlığı meslek dalında kantin işletmeciliği hariç “14 Uzmanlığın”,
b) Gemi Yapımı (Deniz Araçları Yapımı) meslek alanında bulunan “Gemi Ressamlığı”,
c) Matbaa meslek alanında bulunan “Baskı”,
ç) Yiyecek İçecek Hizmetleri meslek alanında bulunan “Barmenlik” dallarının kademeli olarak kapsamdan çıkarılması,
d) Pazarlama ve Perakende meslek alanı Satış Elemanlığı meslek dalında yer alan “Kantin işletmeciliği” uzmanlığının “Yiyecek İçecek Hizmetleri” alanı altında dal olarak yer alması,
e) Alan ve dalların güncellenen Ek-1 tabloya göre Kurul tarihinden itibaren uygulanması " hükmünü içeren düzenlemenin kabul edilmesi üzerine davacı İstanbul Kantinciler Esnaf Odası tarafından bu düzenlemenin iptali talebiyle dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunun'un "Tanımlar" başlıklı 3. maddesinin (c) fıkrasında çıraklık kavramı " ... çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirilen kişi ..." olarak tanımlamış, dava konusu kurul kararlarının alındığı dönemde yürürlükte bulunan "Meslek Eğitim Kurulu" başlıklı mülga 4. Maddesinde, "Mesleki ve teknik eğitim programlarının uygulandığı her tür ve derecedeki örgün, yaygın ve çıraklık eğitimi, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları ile işletmelerde yapılacak mesleki eğitimin; planlanması, geliştirilmesi ve değerlendirilmesi konularında kararlar almak ve Bakanlığa görüş bildirmek üzere, Bakanlıkta Mesleki Eğitim Kurulu kurulur. Bu Kurulun kararları Bakanlık ve ilgili meslek kuruluşlarınca yürütülür." hükmüne, "Görevler" başlıklı 5. maddesinde " a) ... b) Muhtelif sektör ve branşda çıraklık eğitimi ile meslek eğitimi konusunda eğitim ihtiyaçlarını tespit etmek ve Bakanlığa bildirmek. c) Mesleki Eğitim programlarının esasları ve süreleri hakkında Bakanlığa görüş bildirmek. d) Çıraklık ve işletmelerdeki mesleki eğitim sınav komisyonlarının kurulması ve çalışması ile sınavların yapılış usullerine ilişkin yönetmelik taslaklarını hazırlamak ve Bakanlığa sunmak. e) Aday çırak, çırak ve işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler için sözleşme modellerini hazırlamak ve Bakanlığa sunmak f) Lüzumu halinde çıraklık ve mesleki eğitim ile ilgili konuların incelenmesi için ihtisas komisyonları kurmak. g) Çıraklık ve mesleki eğitimle ilgili Bakanlıkça gönderilecek konuları incelemek ve görüş bildirmek. h) Bu Kanuna göre yapılacak çıraklık ve işletmelerdeki mesleki eğitimde; uygulama alanına alınacak veya çıkarılacak yer ve meslekleri belirlemek ve Bakanlığa görüş bildirmek. ... " hükmüne yer verilmiştir.
İl istihdam ve Mesleki Eğitim Kurulları Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin "Kurulun Görevleri" başlıklı 6. maddesinin (b) fıkrasında "İlin muhtelif sektör ve branştaki işgücü ve mesleki eğitim ihtiyacını belirlemek üzere işgücü piyasası analizleri yapmak-yaptırmak, il düzeyinde işgücü piyasası bilgi sistemi ile izleme – değerlendirme sistemini oluşturup uygulamak, bu amaçla gerektiğinde ilgili alan uzmanlarından komisyonlar oluşturmak, bunların görev tanımları çerçevesinde hazırladıkları raporları değerlendirmek, yayınlamak ve gerektiğinde ilgili Bakanlık, kamu kurum ve kuruluşlarına sunmak," hükmüne, (d) fıkrasında ise "Mesleki eğitim, işgücü ve istihdam konularında kurum ve kuruluşlardan gelecek görüş ve önerileri incelemek, değerlendirmek ve sonuçlandırmak," hükmüne yer verilerek, bir mesleğin çıraklık eğitimi kapsamına alınmasının veya kapsamından çıkarılmasının İl istihdam ve Mesleki Eğitim Kurulu'nda görüşülmesi ve bu değerlendirme sonucunda teklifin Mesleki Eğitim Kurulu'nca kabul edilmesi gerektiği belirtilmiştir.

Esas Yönünden:
Uyuşmazlık konusu olayın çözümlenmesi amacıyla Dairemizin 12.12.2020 tarihli ara kararı ile davalı idareden kantin işletmeciliğinin hangi kriterler esas alınarak çıraklık eğitimi uygulamaları kapsamında tutulduğu, bu hususta herhangi bir araştırma ve çalışma yapılıp yapılmadığı sorulmuş, davalı idare tarafından verilen 08.03.2021 tarihli ara karar cevabında; bahse konu düzenlemenin ulusal yeterlilikler, uluslararası sınıflamalar, ulusal ve uluslararası mevzuat ve sözleşmeler, öğrencilerin ilgi ve ihtiyaçları iş dünyasının talepleri, elde edilen geri bildirimlerin dikkate alındığı, kantin işletmeciliği ile ilgili ulusal meslek standardının bulunmamasına rağmen Mesleki Eğitim Kurulu Kararları gereği söz konusu meslek dalı öğretim programı için sektör temsilcileri ile beraber mevcut programda dikkate alınmak suretiyle meslek analizi yapıldığı, sektör temsilcileri, alan öğretmenleri ve uzmanlardan oluşan bir komisyon tarafından okul kantinlerine dair hijyen kuralları, Tarım ve Orman Bakanlığı Okul Gıdası Hakkında Tebliğ, mesleki yeterlilik kurumu servis görevlisi ulusal meslek standardı gibi mevzuata ilişkin düzenlemeler doğrultusunda kantin işletmeciliği dalı programında güncellemelere gidildiği belirtilmiştir.
"Çıraklık eğitimi", çıraklık sözleşmesi esaslarına göre bir meslek alanında mesleğin gerektirdiği bilgi, beceri ve iş alışkanlıklarını iş içerisinde geliştirmek amacıyla verilmektedir. Söz konusu eğitim çıraklık sözleşmesinin imzalanması ile başlar, kalfalık belgesi alınınca sona erer. Zorunlu temel eğitimini tamamladıktan sonra, gerçek iş ortamında fiilen çalışmak suretiyle meslek öğrenmek isteyen 15 yaş ve üzerindeki vatandaşlar teorik ve pratik mesleki eğitimlerinin bir programa göre yapılmasını sağlayarak, onları ülkenin ihtiyaç duyduğu becerili iş gücü haline getirmek, çıraklık eğitiminin temel amacıdır. Çıraklık eğitim sistemi ile; ihtiyaç duyulan vasıflı ara insan gücünün süratli, ekonomik ve etkin bir şekilde karşılanmasına önemli katkı sağlamaktadır.
Yukarıda açıklanan mevzuat hükümleri uyuşmazlık ile birlikte değerlendirildiğinde; kantin işletmeciliğinin toplum sağlığını doğrudan etkileyen, belirli ve yüksek bir hijyen standardının sağlanmasını gerektiren niteliği göz önünde bulundurularak; çıraklık eğitim uygulamaları kapsamı içinde tutulmasının, toplumsal menfaatin gözetilmesinin gereği olup, üst hukuk normlarına da aykırılık teşkil etmediği görülen dava konusu kurul kararında yasal isabetsizlik bulunmamaktadır.
Öte yandan herhangi bir mesleğin çıraklık eğitim kapsamına alınmasına veya çıkarılmasına ilişkin ne tür bir yol izleneceği mevzuatta açıklanmış davalı idarece bu hususlar göz önünde bulundurularak tesis edilen dava konusu kurul karaları bu yönüyle de hukuka aykırılık taşımamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca …TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idareye verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra istemi halinde davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay Dava Daireleri Kuruluna temyiz yolu açık olmak üzere,
08/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.