Esas No: 2015/1020
Karar No: 2020/443
Karar Tarihi: 16.07.2020
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/1020 Esas 2020/443 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2015/1020 Esas
KARAR NO: 2020/443
DAVA: Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 26/10/2015
KARAR TARİHİ: 16/07/2020
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ -İSTEM
Davacı vekili dava dilekçesinde ve özetle; müvekkili ile davalı arasında ... Projesinde 4 adet asansörün temini, montajın yapılması, çalışır durumda müvekkile teslimi hususunda anlaştıklarını sözleşmenin 3. maddesinde işi 7 ay içinde bitirmeyi kabul ettiklerini, sözleşmenin 2. maddesine göre malzeme bedeli, finansal kiralama şirketi tarafından yükleniciye işveren nam ve adına ödemesi kararlaştırıldığı ve müvekkilleri tarafından ödemesinin yapıldığı, işin eksiksiz teslimi için ... Noterliğinin ... tarih ve ... yevmiye numaralı ihtarnamesi ile talepte bulunulduğu, eksik işlerin teslimi için ... Sulh Hukuk Mahkemesinin ... D. İş sayılı dosyası ile tespit yapıldığı belirtilerek, asansördeki eksiklerin giderilerek, tam ve kullanılır hale gelmesi için şimdilik 20.000,00-TL'nin manevi zarar olarak da 10.000,00-TL'nin dava tarihinden itibaren hesaplanacak ticari faizi ile tahsili ve davacı müvekkillere ödenmesini talep etmiştir.
SAVUNMA
Davalı vekili cevap dilekçesinde ve özetle; müvekkilinin sözleşmedeki yükümlülüklerini eksiksiz yerine getirdiğini, asansörlerin çalışır vaziyette davacılara teslim edildiğini, asansörlerin halen çalıştığını ve davacılara periyodik servis hizmeti verildiğini, gecikmelerin davacılardan kaynaklandığını, sözleşmenin 14. maddesine göre asansör kuyularının gecikmeli olarak 2014 Haziran ve Ağustos aylarında müvekkiline teslim edildiği, bu durumun montaj programında gecikme yarattığı, davacıların eksiklik olarak kabin içi buton tablası yerine oturmamış olması, 4 adet asansörün kabin içinde bulunan sesli kat bildirme sistemi yaptığı uyarının anlaşılmaması, 1 no.lu asansörün vuruntulu olarak çalışması, 2. no.lu asansörün 13. katta vuruntulu şekilde durması, 3 adet asansörde iniş sırasında katlarında kabin titremesi şeklinde tabir edilen hususların eksiklik değil, ayıp niteliğinde olduğu ancak ayıp ihbarında bulunulmadığı, tespit raporunda da ayrıca asansörlerin gözle görülebilen hatalar nedeni ile yapılan imalatın ayıplı imalat olduğu kanaatine varıldığı, manevi tazminatın şartlarının oluşmadığı, tespit raporunu kabul etmediklerini beyan ederek davanın reddine karar verilmesi talep edilmiştir.
KANITLAR VE GEREKÇE
Dava; eser sözleşmesinde ayıp iddiasına dayalı alacak davasıdır.
Uyuşmazlığın taraflar arasında bağıtlanan 16/09/2013 tarihli 4 adet asansör satış ve kurulum sözleşmesi nedeniyle geçici kabul ile davacıya teslim edilen asansörlerde ayıp bulunup bulunmadığı, mevcut ise mahiyetinin ne olduğu, ayıp ihbarının süresinde yapılıp yapılmadığı, sözleşme kapsamında davalının ruhsat alınması borcunu yerine getirip getirmediği, davacının davalıdan ayıp ve eksik ifa iddialarına dayalı olarak maddi ve manevi tazminat alacağının varlığı ve miktarı noktalarında toplandığı tespit edilmiştir.
Taraflarca gösterilen deliller toplanmış, ... Sulh Hukuk Mahkemesinin... D.iş numaralı delil tespiti dosyası, ... noterliğinin ... yevmiye numaralı davalı ekilinin de ... noterliğinin ... yevmiye numaralı ihtarnameleri ve tebliğ şerhi örnekleri, asansör arıza föy ve servis kayıtları dosya arasına alınmış, dava dosyası makine mühendisi bilirkişi...'e tevdii edilerek, davacının iddiaları davalının savunmaları ve dosyaya alınan tespit raporu dikkate alınarak davacının talep etiği 20.000 TL ayıp giderim bedeli ve eksik iş bedeli konusunda rapor düzenlemesi istenilmiştir.
Makine Mühendisi... tarafından tanzim edilen 13/09/2017 Uyap sistemine kayıt tarihli bilirkişi raporunda özetle; eser sözleşmesine dayalı olarak, yüklenici davalı ...TİC. A.Ş. tarafından, dava dosyasında belirtilen adresteki davacı firmaların yapmış oldukları inşaatlarda bulunan 4 adet, 1000 kg kapasiteli, 17 duraklı, VVVF hız kontrollü (kademesiz hız ayarlı) ,tam otomatik kapı sistemli, makine dairesiz asansörleri, bu inşaatlarda gösterilen yerlerdeki asansör kovası ( kuyusu) içinde, mahallinde eser sözleşmesine uygun ve eki teknik şartname şartlarına da uygun yapılması taahhüt edilmiş olarak, davalı yüklenici firma tarafından yapıldığı ve geçici kabul belgesi imzaları ile teslim edilmiş olduğu kanaat ve sonucuna kadri maruf olarak anlaşıldığı, ancak söz konusu olan bu yapılmış tespitler ile, davacı "işin sahibi firmaların", bu asansörlerde ayıpların bulunduğunu beyan ederek, bu beyanların değerlendirilmesini istediği, bu mağduriyetlerinin ortadan kaldırılmasını ve/veya tazmin edilerek giderilmesi hususunda talebi olduğu, imalat açık ayıplı olduğu, gizli ayıp olmadığı, giderilemeyecek açık ayıplar olmayıp, davalı yüklenici firma tarafından bu ayıpların 15 iş gününde yapılabileceği, ancak bu açık ayıpların; bilirkişi tespit tarihine göre, hali hazır bulunduğu durum itibariyle asansörlerdeki kusurlar için davalı yüklenici dışındaki başka firmalar tarafından, bu bahse konu hususlara ait, kusurların giderilemeyeceği, sadece yüklenicinin bilgi ve becerisine ait "elektrik ve elektronik proje tasarımı yönünden" firma sırları olduğundan, bu konuda dışarıya
Davacı vekili 20/10/2017 tarihli talep arttırım dilekçesi ile bilirkişi raporunda tüm eksikliklerin giderilmesi için 33.500,00-TL+%18 KDV şeklinde bir değer bildirdiğini, ilk talepleri olan maddi tazminat talebinin 20.000,00-TL iken ıslahla bu miktarı 39.500,00-TL'ye yükselttiklerini, toplam taleplerinin 10.000,00-TL manevi tazminat ve ıslahla 39.500,00-TL maddi tazminat olduğunu beyanla dava tarihinden itibaren hesaplanacak ticari faiz ile beraber davalıdan tahsili ile davacı müvekkilere ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı yanın itirazları ile ayıp mevcut ise giderilip giderilmediğinin dava konusu asansörlerin yerinde incelenmesi ile tespit edilebileceği göz önünde alınarak; iddia ve savunmaların değerlendirilmesi dava konusu asansörler ve tüm dosya kapsamı üzerinde daha önce rapor tanzim eden bilirkişi marifetiyle inceleme yaptırılarak rapor alınmasına karar verilmiş, Makine Mühendisi... tarafından tanzim edilen 10/05/2018 teslim tarihli ek bilirkişi raporunda özetle; tarafların dört adet asansörün eser sözleşmesi ile belirlenen bedel ve koşullar ile teknik şartlara uygun yapılması hususlarında sözleşme yapmış oldukları, bu sözleşme ile yüklenicinin imalatlarının tümünü (4 adet asansörü ) yaparak geçici kabul ile ( 3 adet asansörün) teslim tesellüm belgesini tarafların kayıt almış oldukları, diğer 1 adet asansörün ise geçici kabul belgesinin var olup olmadığına dair kanaat oluşmadığı, yüklenici tarafından eser sözleşmesi ile yapılan bu asansörlerin MMO Muayene Kuruluşu Raporunu henüz bu tarihe kadar almadığı ve buna bağlı olarak da ilgili Belediyenin Makine-Elektrik Biriminden "asansör işletme ruhsatının" henüz alınmadığı, dolayısı ile yüklenicinin bu yükümlüğünü yerine getirmemiş olduğu, yüklenici asansörlere, davacı tarafın ....Sulh Hukuk Mahkemesinin yaptırdığı bilirkişi tespit raporunda belirlenmiş olan eksik ve kusurların bu asansörlere ruhsat alımına engel olmadığı, yüklenicinin, işveren ile yaptığı asansörlere bakım sözleşmesi ile sözleşmenin 13. maddesindeki sorumluluk yönünden işvereni bağlayan işletime ilişkin sorumluluğun sadece yükleniciye karşı sorumluluğunun bakım sözleşmesi ile kalmadığı, fakat iş sağlığı güvenliği yönünden ise asansörlerin ruhsatsız işletilmesinden doğan sorumluluğunun devam ettiği, keşif incelemesi sırasında asansörlerin işleyişinde bir ağır kusur görülmediği, ayrıca yönetim sorumlusunun bu hususlara ilişkin şikayeti olmadığının ve yeşil etiket ile ruhsat alımı için başvurularının olduğu ifadesinin olduğu; ancak herhangi bir belgenin gösterilmediği, ancak bakım ve arıza föylerinde tespit edilmiş önceki tarihlere ait olan bakım föyleri raporda belirtilen hususlarda şikayetlerin olduğu ve bunların giderilmesi için yapılmış işlerin olduğu, bu yapılan işlerden kesin sonuç alınamadığı, kusurların olmuş olarak bunların tekrar tekrar olarak devam ettiği, bilirkişi olarak asansörlerde yeşil etiketlerin olmadığı, muayene kuruluş raporlarının bulunmadığı ve de asansör işletme ruhsatlarının alınmadığı anlaşılmış olmakla beraber, mevcut 4 adet asansörün kullanılmakta olduğu, bu belgeleri haiz asansörler olmadıkları, 4 adet asansöre ait, 2014 yılından 2017 yılı ekim ayına kadar yapılmış arıza ve bakım föylerinin incelenmesi ile bu belgeler üzerinden belirlenen arızaların tespiti ve giderilmesi yönünde işverenin arıza ve sorun bildirme kayıtlarının olduğu ve bu kayıtlardaki talepler ile talep dışı yüklenici tarafından yapılan sorunlara ilişkin tespitlerin nasıl ve ne şekilde ve ne zaman giderildiği, ayrıca hangi arızanın nerede ve nasıl olduğu şekilde kısaca da olsa yazılmış olduğu, bir de aylık periyodik bakımları gösteren belgelerin de bulunduğu belgeleri davalı vekilinin dosyaya sunmasıyla yukarıda belirtilen hususlar üzerinde yapılan inceleme ile varılan görüş ve kanaatin yukarıda geniş şekilde belirtildiği, bu doğrultuda asansörlerin tamamının kat kapılar ile kabin iç kapılarının gizli ayıp teşkil ettiği, açıklanan arızaların içinde bulunan "butonların da" açık ayıplı eksik ve kusurlarının ilk bilirkişi tespiti ile belirlenen ayıpların halen bu föylerde de arıza sebebi olduğu, tüketici asansör kullanıcılarını rahatsız edici bu iki kusurun devam etmesi ile asansörlerde ayıplı imalatın olduğu, diğer arızaların ise olağan arızalar olarak kabul edilmesinin gerektiği, asansörlerde hayati önem taşıyan bir kusura neden olmayacak arızalar olarak kabul edilir kusurlar olduğu, bu yukarıda belirlenmiş arızaların çözümsüz arıza ve kusur olmadığı, ancak işler için, gereken uzman kişilerin olması ile beraber 95/16/AT ye göre TSE ve CE belgelerini haiz malzeme ve ekipman kullanılmasına bağlı olarak düzgün montaj ve/veya arızalı parçaların değiştirilme isçiliklerinin yapılması koşulu ile tüm sorunların çözülebileceğinin kesin olduğu, asansörlerde makine-motor ile ekipmanlarının, rayların, kabinin, kuyu içi malzemelerin ve tamponların CE kalitesinde malzemelerden oluştuğu, kusura ilişkin arızaların ise kat kapıları ve kabin iç kapıları ve sistemlerinde olduğu ve bir de buton ve ses düzeni difonlarda olduğu, ilk bilirkişi...'in tespitleri ile berber yükleniciye ait arıza ve bakım föylerinin de incelenmesi sonucunda, bu davaya konu şikayetlerin var olduğu, yönetim sorumluları tarafından ise keşif gününde çok önemli şikayetlerinin kalmadığı yönünde ifadeler kullanıldığı, bu şikayetlerin ise ne zaman son bulduğuna ilişkin çok açık bir kanaate varıldığı bildirilmiştir.
Alınan her iki rapor da mahkeme denetimine elverişli bulunmadığından, dosyanın daha önce rapor tanzim eden bilirkişiye, Mahkememizce resen seçilecek yeni bir makine mühendisi de eklenmek suretiyle tevdi ile; davacı talebinin, dava konusu asansörlerdeki ayıpların giderilmesi, bu olmadığı takdirde ayıpların giderimesi için gerekli masrafın tespiti ve davalıdan tahsili olduğu bilirkişilere hatırlatılmak suretiyle, dosyadaki deliller kapsamında dava konusu asansörlerdeki iddia olunan ayıpların neler olduklarının, açık ayıp mı gizli ayıp mı olduklarının ve keşif tarihi itibariyle bu ayıpların davalı tarafça giderilip giderilmediğinin, giderilmemiş ayıp mevcut ise giderilmesi için gerekli masrafın ne olduğnunun tespiti için ek rapor tanzimi istenilmiştir.
Makine Mühendisi... ve Prof. Dr. Makine Y. Mühendisi ... tarafından tanzim edilen 02/04/2019 teslim tarihli bilirkişi ek raporunda; Dava dosyasına sunulu 20.04.2015 tarihli tespit ve tespit tarihini de içine alan davalı yan tarafından sunulmuş bakım-arıza formları üzerinde yapılan incelemelerden davalı yan tarafından imalatı ve montajı yapılan asansörlerde geçici kabulün hemen ardından davacı yan tarafından kullanıldığı dönemde hem açık ve hem de gizli ayıpların mevcut olduğu, asansörlerde tespit edilen kabin buton tablasının yerine oturmamış olması, asansörlerin vuruntulu durması, kabinlerin iniş sırasında titremesi, sesli kat bildirim anonsunun anlaşılamaz olması nedeniyle fonksiyonsuz oluşunun basit bir muayene ile fark edilebilen ve anlaşılabilen açık ayıplar oldukları, asansörlerin teslimlerinin ardından kısa bir kullanım süresinden sonra kullanım sırasında ortaya çıkan kabin kapısı ve kabin kayışı, kabin kontağı arızaları ile butonlar, diafon arızaları, fan arızaları gibi karşılaşılan arızaların kullandıkça ortaya çıkan arızalar olduğu ve gizli ayıp olduğu, taraflar arasındaki sözleşmeye göre davalı yanın sağlaması gereken ve "Sözleşme kapsamındaki işle ilgili tüm ruhsat, izin ve diğer resmi onaylar yüklenici tarafından temin edilecektir." maddesini sağlamadığının heyetimiz üyesinin keşif yaptığı 30.03.2018 tarihine kadar davalı ... Türkiye şirketinin bu yükümlülüğünü yerine getirmediğinin tespit edildiği, 30.03.2018 tarihinde heyetimiz üyesi tarafından yapılan keşifte açık ayıp olan ayıpların mevcut olmadığının anlaşıldığı, asansörlerin yazılım ve panolarındaki know-how davalı firmanın uhdesinde olduğundan davacı işverenin bu açık ayıpları da yine aynı firmaya düzelttirme mecburiyeti olduğu, dolayısıyla bu açık ayıpların davalı asansör firmasının bakım-onarım sözleşmesi kapsamında giderilmiş ise davacı yanın bu kapsamda ödediği bedelden talep edebileceği ve bu açık ayıpların giderim bedeli toplam 12.000,00 +KDV= 14.160,00-TL olduğu, gizli ayıp olarak belirtilen hususların da giderilmesi ve asansörlerin ruhsat müracaatları için gerekli masrafın ise toplam 16.000,00-TL + KDV = 18.880,00-TL olacağı, davacı firmanın davalı yandan talep edebileceği toplam masrafın 28.000,00-TL *%18 KDV = 33.040,00-TL olduğu görüş ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir.
... Belediyesine yazı yazılarak dava konusu asansörlerin ruhsat başvurularının hangi tarihte yapıldığının ve ruhsat alınıp alınmadığnıın mahkememize bildirilmesi istenilmiş, 30/01/2020 tarihli yazı cevabından dava konusu dört asansör için 02/10/2014 tarihinde başvuru yapıldığı ve dört ayrı asansör için asansör tescil belgelerinin düzenlendiği bildirilmiştir.
İddia, dosya içeriği deliller ve alınan bilirkişi raporlarına göre; taraflar arasındaki 16/09/2013 tarihli 4 adet asansörün imalat ve kuruluma ilişkin eser sözleşmesi kapsamında davalının anılan asansörlerin imalatı ve kurulumu ile tescil belgelerini almayı yükümlendiği, ancak kurulumdan sonra asansörlerde, kabin buton tablasının yerine oturmamış olması, asansörlerin vuruntulu durması, kabinlerin iniş sırasında titremesi, sesli kat bildirim anonsunun anlaşılamaz olması şeklinde açık ayıpların ortaya çıktığı, yine asansörlerin teslimlerinin ardından kısa bir kullanım süresinden sonra kullanım sırasında ortaya çıkan kabin kapısı ve kabin kayışı, kabin kontağı arızaları ile butonlar, diafon arızaları, fan arızalarının gizli ayıp mahiyetinde oldukları, servis kayıtları ve arıza bildirimleri dikkate alındığında gizli ayıplar için süresinde ayıp ihbarında bulunduğunun kabulünün gerektiği, asansörlerdeki açık ayıpların davalı tarafından giderildiğinin 30.03.2018 tarihli keşif sırasında bilirkişi tarafından tespit ediliği, gizli ayıpların ise halen devam ettiklerinin ve 02/04/2019 tarihli ek bilirkişi heyet raporuna göre 12.000,00 +KDV= 14.160,00-TL bedelle giderilebileceklerinin tespit edildiği, öte yandan ... Belediyesi'nin 30/01/2020 tarihli yazı cevabından asansör tescil belgelerinin alındığının anlaşıldığı, buna göre davacının giderilen açık ayıplar ile tescil masrafları için talebinin yerinde olmadığı; ancak halen giderilemeyen gizli ayıpların KDV dahil onarım bedeli olan 14.160,00-TL 'yi davalıdan talep edebileceği anlaşılmakla; 20/10/2017 tarihli talep arttırım dilekçesi ile talep edilen tutar üzerinden kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir. Öte yandan ticaret şirketi olan davacının asansörlerdeki ayıplar nedeniyle manevi zarar uğradığı (ticari itibar kaybı yaşadığı gibi) yönündeki iddiasını ispat edemediği anlaşılmakla manevi tazminat talebinin reddine karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın KISMEN KABULÜNE, 14.160,00-TL'nin dava tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
Davacının manevi tazminat talebinin Reddine,
Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi gereğince hesap olunan 967,26-TL nispi karar ve ilam harcından 512,33-TL peşin harç ve 340,00-TL tamamlama harcının mahsubuna, 114,93-TL karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
Kabul edilen maddi tazminat talebi yönünden; Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 3.400,00-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
Reddedilen maddi tazminat talebi yönünden; Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 3.735,00-TL nispi vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden; Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesap olunan 3.400,00-TL nispi vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
Davacılar tarafından yapılan 512,33-TL peşin harç, 340,00-TL ıslah harcı, 27,70-TL başvuru harcı, 650,00-TL bilirkişi ücreti, 239,40-TL posta masrafları olmak üzere toplam 1.769,43-TL yargılama giderinin davadaki kabul oranına göre 619,30-TL'Sinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
Davalı tarafından yapılan 1.450,00-TL bilirkişi ücreti, 33,00-TL posta masrafları olmak üzere toplam 1.483,00-TL yargılama giderinin davadaki red oranına göre 963,95-TL'sinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
HMK 333.maddesi gereğince taraflarca yatırılan gider avanslarından geriye kalan kısımlarının hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili taraflara iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içinde mahkememize verilecek dilekçe ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemeleri nezdinde İstinaf kanun yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.16/07/2020
Katip ...
e-imzalı
Hakim ...
e-imzalı
Sayın kullanıcılarımız, siteden kaldırılmasını istediğiniz karar için veya isim düzeltmeleri için bilgi@abakusyazilim.com.tr adresine mail göndererek bildirimde bulunabilirsiniz.
