BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 15. Hukuk Dairesi 2019/647 Esas 2021/2394 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
15.HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/647
KARAR NO: 2021/2394
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 09/10/2018
NUMARASI: 2014/1544 Esas, 2018/754 Karar
DAVANIN KONUSU: İstirdat
KARAR TARİHİ: 15/12/2021
Taraflar arasında görülen davanın yerel mahkemece yapılan yargılaması sonucunda verilen hükme karşı istinaf yoluna başvurulmuş olup, duruşmasız olarak dosya üzerinde yapılan inceleme ve istinaf talepleriyle sınırlı olarak yapılan değerlendirme sonunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLÜP DÜŞÜNÜLDÜ : Dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan menfi tespit istemine ilişkin olup, mahkemece davanın kısmen kabulüne dair verilen karara karşı, davacı vekilince istinaf talebinde bulunulmuştur. Davacı vekili, taraflar arasında 26.09.2014 tarihinde imzalanan sözleşme gereğince davalının davacı uhdesindeki İstanbul İli,Kadıköy İlçesi, .. Mahallesi,.. pafta ,... ada, ...parselde yer alan arazi içerisinde yapılacak inşaat kapsamındaki iksa işlerine ait zemin çivisi, ankraj ve püskürtme beton imalatlarının yapılmasını yüklendiğini, sözleşmenin 7. maddesine göre sözleşmenin imzalanmasını müteakiben işyeri teslimi ile davalı yüklenici şirketin makine ve ekipmanlarını sahaya getireceği, iş başında 25.000,00-TL miktarlı ve bir ay vadeli çekin avans olarak davalı tarafa verileceği ve ayrıca bu avans miktarının hakedişten düşürüleceğinin kararlaştırıldığını, ancak davalının sözleşmeye ait taahhütlerini yerine getirmediğini, bu sebeple 13.10.2014 tarihli ihtarname ile sözleşmenin davacı tarafından haklı nedenlere dayalı olarak feshedildiğini, davacının mağdur olmaması bakımından, davacıya ait ... Ataşehir Şubesi/İstanbu ...Bankası ... çek nolu 25.000,00- TL meblağlı çekin bankaca ödememesi için ihtiyati tedbir kararı verilerek bankaya bildirilmesini, davalı şirkete avans amaçlı olarak verilen çek nedeniyle davacı müvekkili şirketin davalıya 25.000,00-TL borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili, taraflar arasında düzenlenen sözleşme uyarınca yapılması gereken işlerin sözleşmenin 6. maddesinde belirtilen birim fiyatlar üzerinden üstlenildiğini, ayrıca sözleşmenin 2. maddesinde işverence projede değişiklik yapıldığı durumda bu sözleşmede fiyatı bulunmayan ve yaptırılacak ek işlerde mutabık kalınacak birim fiyatların uygulanacağının da belirtildiğini, bu şekilde müvekkilinin 10. maddede belirtildiği şekilde kendisine yer tesliminden sonra gerekli araç-ekipman ve personel ile işe başladığını, iş sahibince sözleşmenin 7. maddesinde belirtildiği şekilde 1 ay vadeli 25.000,00-TL tutarlı çekin davalı tarafından yapılan işler tutarından düşülmek üzere avans olarak verildiğini, davacıya göre sözleşmenin 26.09.2014 tarihli olduğunu, davalının sahadan çekildiği iddia edilen tarihin ise 28.09.2014 tarihi olduğunu, belirtilen sözleşme tarihi ve sahadan çekilme tarihlerinin yanlış olduğunu, dilekçede belirtilen işlerin 2 günde yapılabilecek işler olmadığını, davalı firmanın 15-16 gün bilfiil çalıştığını, davacının feshinin haksız nitelikte olduğunu, davalının sözleşmeye uygun şekilde üstlendiği işleri yaptığını, ancak iş sahibinden kaynaklı ve haksız şekilde sözleşmenin feshi ile iş sahasında çalışan işçi ve iş makinelerini çekmek zorunda bırakıldığını, komşu binalara zarar verilmediğini, davacının menfi tespit talebinin maddi ve hukuki gerekçeleri bulunmadığından çek üzerinde konulması talep edilen tedbir talebinin ve çek bedeline ilişkin menfi tespit talebinin reddine karar verilmesini talep ettiklerini, davaya konu çekin davalı tarafından 3.kişilere ciro edildiğini ve tahsile konu olduğundan davanın konusuz kaldığını, bu yönde de davanın konusuz kalması nedeniyle hüküm kurulmasına yer olmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece, taraflarca akdedilen 22.09.2014 tarihli sözleşme ve bu sözleşmenin revize edilmesi ile imzalanan 26.09.2014 tarihli sözleşmenin 6. maddesi uyarınca; çelik halatlı ankraj (malzemeli), zemin çivisi, püskürtme beton işçiliği işinin sözleşmede kararlaştırılan birim fiyatlar üzerinden davalı tarafça yapılmasının kararlaştırıldığı, bedelden daha sonradan düşülmek üzere 25.000,00-TL miktarlı çekin davacı tarafça davalı yükleniciye avans olarak verildiği, davalı tarafça işin bir kısmının bitirildiği, işin eksik bırakıldığının her iki tarafın beyanları ve dosyaya sunulan delillerle sabit olduğu, davacı tarafça aynı işin bir başka yükleniciye verilmek suretiyle tamamlandığı hususu da dikkate alınarak, beton püskürtme imalatı işi karşılığı 4.063,50-TL, ankraj imalatı karşılığı 5.031,00-TL, mini kazık imalatı karşılığı 3.240,00-TL olmak üzere toplam 12.334,50-TL işin görüldüğü, yine bu işlerin görülmesi için yapılması gerekli olan proje bedeli için 4.000,00-TL ve mobilizasyon bedeli için 3.500,00-TL dahil davalının yapıtığı işin karşılığı olmak üzere toplam 19.834,50 TL'nin davalıdan istirdadının yerinde olmadığı, bu kısmın dışında kalan 25.000,00-19.834,50= 5.165,50-TL'lik kısım yönünden davacının davalıya borçlu olmadığı ve 5.165,50-TL'nin davalıdan istirdadına karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, davanın kısmen kabulü ile; davacının davalıya avans olarak verdiği 23/10/2014 ödeme tarihli ...bankası Ataşehir Şubesine ait, ... nolu ve 25.000,00-TL bedelli çek dolayısıyla 5.165,50-TL'lik kısım yönünden davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesinde, 25.05.2016 tarihli bilirkişi raporunun 9. Sayfasında “Esasen davalının yaptığını iddia ettiği imalatlara ilişkin dosyasında herhangi bir metraj, tutanak, ataşman, yardımcı hesap ve hak ediş bulunmamaktadır. Ancak davalı vekilinin dosyaya sunmuş olduğu fotoğraflardan beton püskürtme, gergi hattı imalatı ve kazık imalatına ilişkin kısmi çalışmalar yaptığı görülmektedir.” şeklinde değerlendirmede bulunmuş olup ilgili değerlendirmede açıkça davalının yaptığını iddia ettiği imalatlara ilişkin herhangi bir hakedişi bulunmadığını, bilirkişi raporunda davalının kısmi çalışmalar yaptığının görüldüğü belirtilmiş olup, yapılan kısmi işlemlerin ise 26.09.2014 tarihli sözleşme ile yüklenici olan davalının taahhütlerinin eksiksiz ve sözleşmeye uygun olarak yerine getirmediğini ve bu nedenle de davalının bu konuda herhangi bir hak edişinin olmadığını açıkça ortaya koyduğunu, yapılacak inşaat kapsamındaki iksa işlerine ait zemin çivisi, ankraj ve püskürtme beton imalatlarının yapılmasını yüklenmiş olup davalı tarafından taahhüt edilen işin sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmediğini, bilirkişi raporunda da açıkça belirtilmiş olduğu üzere kısmi çalışmalar yapılmak suretiyle davalının sözleşmeye aykırı hareket ettiğini, bu nedenle davalının sözleşmeye aykırı olan kısmi çalışmaları nedeniyle 12.334,50 TL’nin davalının talep edebileceği hakediş tutarı olduğu yönündeki değerlendirmeleri kabul etmediklerini, bilirkişi raporunda açıkça “Esasen davalının yaptığını iddia ettiği imalatlara ilişkin dosyasında herhangi bir metraj, tutanak, ataşman, yardımcı hesap ve hak ediş bulunmamaktadır.” şeklinde bir değerlendirme ile davalının hakedişinin olmadığını belirttiğini, fotoğraflarda yapılmış olduğu belirtilen işlerin ise taraflar arasında yapılan sözleşme hükümlerine aykırı olduğu ve bu nedenle de davalının herhangi bir hakedişinin olmadığını açıkça ortaya koyduğunu, bilirkişi raporunun 9. Sayfada “Sonuç olarak; Davalının binanın ön cephesinde ve -2 kotunda (20,00 m x 3,00 =) 60,00 m2 beton püskürtme (Shotcrete) imalatı yaptığı, yine -2 katında delik açarak gergi halatı imalatı yaptığı anlaşılmış, dosyada bulunan fotoğraflardan ise bir miktar mini kazık çalışması yapıldığı belirlenmiştir.” şeklinde değerlendirme yapılmış olup, davalı tarafça yapılan mini kazık çalışmalarının sadece fotoğraflarda mevcut olduğu, yapılan bu çalışmaların sözleşmeye uygun olmadığı ve bu nedenle de davalının bu konuda herhangi bir hak edişinin olmadığının açıkça ortada olduğunu, bilirkişi raporunda; proje bedeli 4.000,00 TL, mobilizasyon bedeli 3.500,00 TL olmak üzere toplam 7.500,00 TL belirlenmiş ve aynı bilirkişi raporunun sonuç kısmında “işin tamamının bitirilmemiş olması nedeniyle davalının proje ve mobilizasyon bedelini talep edemeyeceği yönündeki kök rapordaki görüşümüzde değişiklik bulunmadı” denildiğini, davalının proje ve mobilizasyon bedelini talep edemeyeceğinin kabulü gerektiğini, arazi içerisinde yapılacak inşaat kapsamındaki iksa işlerine ait zemin çivisi, ankraj ve püskürtme beton imalatlarının yapılmasını yüklenmiş olup, davalı tarafından taahhüt edilen iş sözleşmeye uygun olarak yerine getirilmediğini ve bilirkişi raporunda da açıkça belirtilmiş olduğu üzere kısmi çalışmalar yapılmak suretiyle davalının sözleşmeye aykırı hareket ettiğini, davalının sözleşmeye aykırı olan kısmi çalışmaları nedeniyle 12.334,50 TL’nin davalının talep edebileceği hak ediş tutarı olduğu yönündeki değerlendirmelerini ise kabul etmediklerini belirterek, mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.Taraflar arasındaki uyuşmazlık, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu 470 ve devamı maddelerinde düzenlenen eser sözleşmesinden kaynaklanmaktadır. Davacı iş sahibi, davalı ise yüklenicidir.Taraflar arasında 26.09.2014 tarihli davacıya ait arsa üzerinde yapılacak inşaat kapsamında iksa işlerine ait zemin çivisi, ankraj ve püskürtme beton imalatlarının yapılması konusunda anlaşmışlardır. Davacı tarafından ... Bankasına ait ...nolu 25.000,00TL bedelli çek yapılacak işlere avans olması için davalıya verilmiştir. Davacı taraf davalının sözleşme gereğince edimlerini yerine getirmemesi sebebiyle avans olarak çekten dolayı borçlu olmadığının tespitini talep etmiştir. Mahkemece, mahallinde yapılan keşif ve tarafların sunmuş oldukları deliller değerlendirilerek davanın kısmının kabulüne, 5.165,50 TL'lik kısım yönünden davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir. Davacı vekili mahkemeye sunmuş olduğu 30.03.2015 tarihli dilekçesi ile, dava konusu yapılan 25.000,00 TL bedelli çekin davalı tarafından tahsil edildiğinden bahisle davasına istirdat davası olarak devam edilmesini talep etmiştir.Mahkeme tarafından alınan bilirkişi raporunda, mahallinde yapılan keşif, ölçüm ve değerlendirmeler neticesinde, davalının yapmış olduğu imalatlar nedeniyle talep edebileceği hakediş tutarının 12.334,50-TL olduğu, davalı talebi olan ve taraflar arasında sözleşmenin 6. maddesinde yer alan "Onaylı Proje bedeli" ile "Mobilizasyon" bedelinin davalı tarafından kısmi iş yapılmış olması nedeniyle talep edilemeyeceği, mahkemece sözleşmenin 6. maddesinde yer alan "Onaylı Proje" bedeli ile "Mobilizasyon" bedelinin ödenmesi gerektiğinin uygun görülmesi halinde, davalı hakedişine (Proje Bedeli: 4.000,00-TL + Mobilizasyon Bedeli : 3.500,00-TL =) 7.500,00-TL'nin ilave edilmesi gerekeceği, tarafların tacir olduğu, bu nedenle davalının fatura düzenlemek zorunda bulunduğu, dolayısyla alcağa KDV ilave edilmesi gerektiği, hesap ve değerlendirmelerin işin niteliğine, fiili duruma, sözleşme koşullarına ve dosya içeriğine uygun bulunduğu, davalının toplam harcamasının 19.384,50 TL olduğu belirtilmiştir. Tüm dosya kapsamı ve mahkemece alınan bilirkişi raporuna göre, davalı yüklenici tarafından sözleşme kapsamında çalışmaya başlandığı, proje ve mobilizasyon (şantiye kurulması) işlerinin yapıldığı, ayrıca sözleşme konusu işlerden yüklenici tarafından yapıldığı belirtilen beton püskürtme imalatı, ankraj imalatı, mini kazık imalatı karşılığı toplam 12.334,50-TL bedelli iş yapıldığı, yine bu işlerin yapılabilmesi için gerekli olan proje bedeli 4.000,00-TL ve mobilizasyon bedeli 3.500,00-TL olmak üzere davalının yapıtığı işlerin karşılığı olmak üzere toplam 19.834,50 TL'nin davacıdan tahsili gerektiği, buna göre davalının vermiş olduğu 25.000,00 TL avans çekinden 19.834,50 TL'nin mahsubu halinde davacının davalıya 5.165,50-TL borçlu olmadığı anlaşılmaktadır. Mahkemece bu husus gözetilerek davacının davalıya 5.165,50 TL borçlu bulunmadığının tespitine karar verilmiştir. Ancak, yargılama sırasında çek bedelinin ödendiği ve davacının davaya istirdat davası olarak devam edilmesini istediğinden mahkemece 5.165,50 TL'nin davalıdan istirdaden tahsiline karar verilmesi gerekirken, bu husus gözden kaçırılarak, menfi tespit hükmü kurulması doğru olmamıştır. Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin istinaf talebinin usul yönünden kabulü ile, yerel mahkeme kararının HMK'nın 353/1-b-2. bendi gereğince kaldırılarak, davacının davasının kısmen kabulüne, davacının borçlu davalıya olmadığı anlaşılan 5.165,50 TL'nin davalıdan alınarak istirdaden davacıya verilmesine dair yeniden esas hakkında karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; A)1- Davacı vekilinin istinaf talebinin usul yönünden KABULÜNE, 2-İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 09/10/2018 tarih ve 2014/1544 Esas, 2018/754 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,3-Davanın KISMEN KABULÜ ile, 5.165,50 TL'nin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, fazlaya ilişkin istemin REDDİNE, B) İLK DERECE MAHKEMESİ YÖNÜNDEN 1-Alınması gereken 352,86 TL nispi karar ve ilam harcından davacı tarafça peşin olarak yatırılan 426,95 TL harcın mahsubu ile bakiye 74,09 TL'nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa İADESİNE,2-Davacı tarafından yatırılan 426,95 TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE, 3-Davacı tarafından yapılan 25,20 TL başvurma harcı, 190,00 TL tebligat ve posta gideri, 600,00TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 815,20 TL yargılama giderinden davanın kabul/red oranına göre takdiren 168,44 TL'nin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE, bakiye miktarın davacı üzerinde BIRAKILMASINA, 4-Davalı tarafından yapılan 9,00 TL tebligat gideri olmak üzere yargılama giderinden davanın kabul ve ret oranına göre takdiren 7,14 TL'nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye miktarın davalı üzerinde BIRAKILMASINA, 5-Davacı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 5.100,00 TL vekâlet ücretinin davalıdan alınarak davacıya VERİLMESİNE, 6-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte olan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca reddedilen miktar üzerinden hesaplanan 5.100,00 TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalıya VERİLMESİNE, 7-Taraflarca yatırılan gider avansından harcanmayan kısmın hüküm kesinleştiğinde yatıran tarafa İADESİNE, C) İSTİNAF İNCELEMESİ YÖNÜNDEN 1-Davacı tarafından yatırılan istinaf karar harcının hüküm kesinleştiğinde ve istek halinde kendisine İADESİNE, 2-Davacı tarafından yapılan 121,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı, 23,63 TL posta gideri olmak üzere toplam 144,93 TL istinaf yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa VERİLMESİNE, 3-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından vekâlet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,Dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda, KESİN olmak üzere 15/12/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.