MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonucunda Mahkemece verilen davanın kabulüne dair kararın davacılar vekili ile davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 05.07.2018 tarihli ve 2017/7023 Esas, 2018/14986 Karar sayılı ilamı ile düzeltilerek onanmasına karar verilmişti. Davalı ...... Genel Müdürlüğü vekili tarafından süresinde kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla dosya incelendi gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava dilekçesinde, davacıların ........."nın gaile fazlasına müstehak ...... evladı olduklarının tespiti istenmiş, mahkemece davacı ..."in galle fazlasına müstehak ...... evladı, diğer davacı ..."in ise sadece ...... evladı olduğunun tespitine dair verilen karar, davacılar vekili ile davalı ...... Genel Müdürlüğü vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizce verilen düzelterek onama kararının davalı vekili tarafından düzeltilmesi istenildiğinden dosya yeniden incelenmiştir.
Dava, mazbut vakfın gelir fazlasından faydalanma amacına yönelik galle fazlasına müstehak ...... evladı olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
5737 sayılı ...... Yasası’nın 3. maddesine göre mazbut ......, bu kanun uyarınca Genel Müdürlükçe (...... Genel Müdürlüğü) yönetilecek ve temsil edilecek ...... ile mülga 743 sayılı Türk Kanunu Medenisinin yürürlük tarihinden önce kurulmuş ve 2762 sayılı ...... Kanunu gereğince ...... Genel Müdürlüğünce yönetilen ...... olarak tanımlanmıştır.
...... Kanunu ve ...... Yönetmeliğine göre, mazbut ve mülhak ......da vakfedenin soyundan gelen ve bu nedenle vakfın gelirinden (gallesinden) yararlanma hakkına sahip olan kişiler için öncelikle dava açılması ve bu haklarının dava ile tespit edilmesi aranmıştır. Uygulamada bu dava, ......da evladiye davaları, ...... evladı ya da galleye müstehak evlat olduğunun tespiti davası şeklinde isimlendirilmiştir. Belirtmek gerekir ki ...... evladı kavramı daha çok, vakfedenin çocukları ya da alt soyundan gelenler için kullanılan bir kavram olup, vakfedenin akrabaları ya da ......tan yararlanan ismi ile belirtilmiş kişileri kapsamamaktadır.
Vakfın geliri üzerinde hak sahibi olduğuna ilişkin davayı, vakfiye uyarınca galleden yararlanma hakkı olan, yani vakfeden ile soy bağı olan ya da soy bağı olmasa bile galleden kendisine pay özgülenen diğer kişiler açabilir.
Bir ......tan gaile fazlasının alınabilmesi için açılan davada öncelikle vakfeden ile soybağının ispatlanması, sonra da vakfiyede öngörülen şartların gerçekleşmesi gerekir. Yani bu tür davalarda incelenecek ilk husus; davacılar ile vakfeden arasında iddia edildiği üzere kan bağı yolu ile soybağı mevcut olup olmadığı, eğer soybağı kurulabiliyorsa ikinci aşamada vakfiyelerde galle fazlası için öngörülen şartların somut olayda davacılar yönünden gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılması olacaktır.
Vakfiyeler, ...... davalarında birinci derecede delil olup (......... Müessesesi, 1996, Sh. 428), kadimden beri uygulandığı bilinmedikçe ...... davalarında yazılı delil olarak kullanılamazlar. (Mecelle md.1739) Vakfiyelerin uygulanma şartı, bunların ifade ettikleri maddelerin sabit ve meşhur olmasıdır.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgelerden; davacılar ile vakfeden arasında usulüne uygun soybağının kurulduğu, galle fazlası için ise dava konusu ...... Vakfı"nın 26.08.1943 tarihinde mazbut ...... statüsüne alındığı, Vakfın tespit edilebilen yirmibir adet vakfiye ile zeyl vakfiyesinin olduğu tespit edilmiş olup galle fazlasına dair hüküm içeren ...... evvel 954 H tarihli vakfiyede; "........., mezkur evkafın rekabeden artan zevaid ve fazlanın zükur evlat arasında müsaveten taksim edilmesini, eğer ......ın zükur evladı bulunmazsa akrabası evladının zükuruna müsaveten taksim ve tevzi olunmasını eğer akrabası evladında zükur bulunmazsa vaktin hakiminin izni ile ......"de ikamet eden sülaha ve fukaraya taksim ve tevzi edilmesini şart eyledi..."denilerek iş galle fazlası erkek evlat soyundan gelen erkek evlatlara eşit olarak dağıtılmasının şart kılındığı, davacıların ise ...... Şerife üzerinden vakfedene soybağını dayandırarak eldeki davayı açtıkları, davacıların üstsoyu ...... Şerife"nin vakfedenin kız evlat alt soyu olduğu yani davacıların erkek evlat soyundan gelmedikleri anlaşılmakla her iki davacının da sadece vakfın evladı olduğunun tespitine karar verilmesi gerekirken, hatalı değerlendirme sonucu davacı ..."in vakfın galle fazlasına müstehak evlat olduğunun tespitine karar verilmesi doğru görülmediğinden hükmün bu yönü ile bozulması gerektiği anlaşıldığından düzelterek onama kararının kaldırılarak hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile, Dairemizin 05.07.2018 tarihli ve 2017/7023 Esas, 2018/14986 Karar sayılı düzelterek onama ilamının KALDIRILMASINA, yerel mahkeme hükmünün açıklanan nedenlerle 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3.maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, peşin harcın istek halinde karar düzeltme isteyene iadesine, 11.12.2018 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.