MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda verilen hüküm davalılar ... ve ... vekillerince temyiz edilmiş, davalı ... vekilince de duruşma talep edilmiş olmakla duruşma için tayin edilen 03.03.2020 Salı günü davalı ... vekili Av. ... ve davalı ... vekili Av. ... geldiler. Davacılar ve diğer davalı tarafından gelen olmadı. Temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraf vekilleri dinlendikten sonra vaktin darlığından dolayı işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmış olup dosya incelendi, gereği düşünüldü:

-K A R A R-

Davacılar vekili; 30.07.2009 tarihinde davalı sürücünün kusurlu hareketi nedeniyle meydana gelen kazada, araçta yolcu olarak bulunan davacıların desteğinin vefat ettiğini, aracın kaza tarihi itibariyle ZMMS sinin bulunmadığını açıklayıp, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla davacı eş ... için 97.389,00 maddi, 60.000,00 TL manevi, davacı kızı ... için 5.232,00 TL maddi, 60.000,00 TL manevi, davacı kızı ... için 6.701,00 TL maddi, 60.000,00 TL manevi tazminatın faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmiş, 31.01.2013 tarihinde maddi tazminat taleplerini Vildan için 162.387 TL’ye, ... için 13.183,00 TL’ye, ... için 22.925,00 TL’ye yükseltmiştir.
Davalı ... vekili ve davalı ... vekili; davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece, Dairemizin ilgili bozma ilamına uyulmasına karar verilerek, davacı ..."nın davasının kısmen kabul kısmen reddine, 160.629,95 TL maddi tazminat miktarının davalı ... yönünden sigorta limiti ile dava tarihinden itibaren işlemiş faizi ile öteki davalılar hakkında haksız fiil tarihi olan 30.07.2009 tarihinden itibaren işlemiş faizi ile müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacı ..."nın 30.000,00 TL manevi tazminatın haksız fiil tarihi olan 30.07.2009 tarihinden itibaren işlemiş yasal faizi ile davalılar ... ve ...’dan müştereken ve müteselsilen tahsiline; davacı ... nın davasının kısmen kabul kısmen reddine, 13.714,78 TL maddi tazminat miktarının davalı ... yönünden sigorta limiti ile sınrlı olmak üzere dava tarihinden itibaren işlemiş faizi ile öteki davalılar hakkında haksız fiil tarihi olan 30.07.2009 tarihinden itibaren işlemiş faizi ile müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacı ...’nın 24.000,00 TL manevi tazminatın haksız fiil tarihi olan 30.07.2009 tarihinden itibaren işlemiş yasal faizi ile davalılar ... ve ..."dan müştereken ve müteselsilen tahsiline; davacı ...’nın davasının kısmen kabul kısmen reddine, 17.610,16 TL maddi tazminat miktarının davalı ... yönünden sigorta limiti ile sınrlı olmak üzere dava tarihinden itibaren işlemiş faizi ile öteki davalılar hakkında haksız fiil tarihi olan 30.07.2009 tarihinden itibaren işlemiş faizi ile müştereken ve müteselsilen tahsiline, davacı ...’nın 24.000,00 TL manevi tazminatın haksız fiil tarihi olan 30.07.2009 tarihinden itibaren işlemiş yasal faizi ile davalılar ... ve ... dan müştereken ve müteselsilen tahsiline, fazlaya ilişkin talebinin reddine, karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili ve davalı ... vekili tarafından süresi içerisinde temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı doğrultusunda inceleme yapılıp hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına,
bozmanın kapsamı dışında kesinleşmiş olan yönlere ilişkin temyiz itirazları incelenemeyeceğine göre, davalı ... vekilinin yerinde olmayan tüm temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dava, davacıların murisinin ölümü nedeni ile 6098 sayılı TBK m. 53 gereğince destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece bozma ilamına uyulmuş, ancak bozmanın gereği yerine getirilmemiştir. Dairemizin bozma ilamında, hatır taşıması savunması üzerinde durularak, hatır taşımasının bulunduğunun tespiti halinde uygun oranda indirim yapılması gerektiği, desteğin, alkollü sürücünün aracına bilerek bindiği savunması üzerinde durularak, hatır taşımasından bağımsız olarak uygun oranda müterafik kusur indirimi de yapılarak hüküm verilmesi gerektiği ve davacı eşin AYİM tablosuna göre %7 evlenme ihtimali değerlendirilerek hüküm verilmesi gerektiği belirtilmiş, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek kararın gerekçesinde,murisin hem hatır için taşındığı hem de alkollü olduğunu bildiği sürücünün aracına binmekten dolayı müterafik kusurlu olduğu anlaşılmakla, bozma ilamına göre hesaplanan tazminattan TBK 43. Madde gereği hatır taşıması için %20 oranında indirim yapıldığı, ayrıca TBK 44. Madde gereği müterafik kusur nedeniyle de tazminattan ayrıca %20 indirim yapılarak hüküm kurulduğu belirtilmiş olmasına rağmen davacı eş ... yönünden,bozma ilamımız,sonrasında alınan aktüer bilirkişi tarafından belirlenen bedel üzerinden sadece %4 oranında indirim yapılarak hüküm kurulmuştur.
TBK 51. Maddesine(BK 43. Mad.) göre hâkim, tazminatın kapsamını ve ödenme biçimini, durumun gereğini ve özellikle kusurun ağırlığını göz önüne alarak tazminatı belirleyecektir. Bir başka anlatımla hakim durumun gereği ve özellikle tarafların kusurlarının ağırlığını göz önüne alarak tazminatı belirleyecektir. Böylece tazminat belirlendikten sonra Karayolları Trafik Kanunu’nun 87. Maddesine göre yaralanan veya ölen kişi, hatır için karşılıksız taşınmakta ise veya motorlu araç, yaralanan veya ölen kişiye hatır için karşılıksız verilmiş bulunuyorsa bir başka anlatımla zarar gören bir menfaat karşılığı olmadan hatır için taşınıyorsa gerek öğreti gerekse Yargıtay içtihatlarında benimsendiği üzere TBK 51.(818 sayılı BK.’nun 43. Mad.) maddesi uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılacaktır. Ayrıca zarar gören, zararı doğuran fiile razı olmuş veya zararın doğmasında ya da artmasında etkili olmuş yahut tazminat yükümlüsünün durumunu ağırlaştırmış ise TBK 52. (818. Sayılı BK 44. Mad.) maddesine göre hâkim, tazminatı indirebilir veya tamamen kaldırabilir. (Yargıtay Hukuk Genel Kurulu 14.03.2012 2011/4-824 E., 2012/134 K. Yine HGK 16.03.2016 Tarih 2014/1018 E., 2016/326 K.) (Yargıtay 17. HD 31/10/2017 2016/12403 E., 2017/9904 K.)
Özetlemek gerekirse hakim tarafların kusur durumunu dikkate alarak tazminatın kapsamını belirledikten sonra bir menfaat karşılığı olmayan hatır için taşıma varsa hatır indirimi yapılacak ayrıca zarar gören zararın artmasına sebep olmuş yada zarar doğuran fiile rıza göstermiş ise Yargıtay kararlarında yerleşmiş olduğu üzere tazminattan müterafik kusur indirimi yapılarak nihai zarar ve ödenmesi gereken tazminat belirlenecektir.
Dairemiz uygulamalarına göre; desteğin hatır için taşınması durumunda % 20 oranında indirim yapılması gerektiği kabul edilmektedir.
Mahkemece, davacı eş ... yönünden ıslah ile talep edilen miktar üzerinden öncelikle %20 oranında hatır taşıması indirimi yapılması, sonrasında bu miktar üzerinden tekrar %20 müterafik kusur indirimi yapılarak tazminatın belirlenmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm verilmiş olması doğru görülmemiştir.
3-Zorunlu Mali Sorumluluk Sigorta Poliçesi Genel Şartlarının A.1. Maddesine göre "Sigortacı, poliçede tanımlanan motorlu aracın işletilmesi sırasında, bir kimsenin ölümüne veya yaralanmasına veya bir şeyin zarara uğramasına sebebiyet vermiş olmasından dolayı, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu"na göre işletene düşen hukuki sorumluluğu, zorunlu sigorta limitlerine kadar temin eder." B.2 maddesi 5.fıkrası uyarınca, hükmolunan tazminat sigorta bedelini geçerse, sigortacı yargılama giderleri ile avukatlık ücretini sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde ödemekle yükümlüdür.
Mahkemece davalı ..."nın hükmedilen maddi tazminattan poliçe limiti ile sınırlı sorumlu tutulmasına karar verilmiştir. Hükmedilen tazminat Zorunlu mali mesuliyet sigortasının sorumluluğunu üstlenen davalı ..."nın kaza tarihi itibariyle sorumlu olduğu poliçe limitinin üzerindedir. Hükmolunan tazminat sigorta bedelini geçerse, sigortacı yargılama giderleri ile avukatlık ücretini sigorta bedelinin tazminata oranı dahilinde ödemekle yükümlüdür. Mahkemece, davalı ... Hesabının,maddi tazminata ilişkin yargılama giderleri, harç ve vekalet ücretinden poliçe limitinin tazminata oranı nispetinde sorumlu tutulması gerekirken, bu hususun gözardı edilerek karar verilmiş olması doğru görülmemiştir.
4-Davalı ... manevi tazminattan sorumlu olmadığı ve ... yönünden manevi tazminata hükmedilmediği halde,manevi tazminata ilişkin ilişkin harç,vekalet ücreti ve yargılama gideri yönünden hiçbir ayrıma gidilmeksizin müştereken ve müteselsilen hüküm kurulması doğru görülmemiş bozmayı gerektirmiştir.
5-Yargılamaya hakim olan ilkelerden olan “taleple bağlılık ilkesi” 1086 sayılı HUMK"nın 74. maddesinde (6100 sayılı HMK m. 26) düzenlenmiş olup, hakim tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır ve ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Somut olayda davacılar vekili 31.01.2013 tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminat taleplerini ... için 162.387 TL’ye, ... için 13.183 TL’ye, ... için 82.925 TL’ye yükselttiğini bildirmiştir. Mahkemece davacı ... yönünden talep aşılarak ...’nın davasının kısmen kabul kısmen reddine, 13.714,78 TL maddi tazminat miktarının davalı ... yönünden sigorta limiti ile sınırlı olmak üzere dava tarihinden itibaren işlemiş faizi ile öteki davalılar hakkında haksız fiil tarihi olan 30.07.2009 tarihinden itibaren işlemiş faizi ile müştereken ve müteselsilen tahsiline hükmedilmiştir. Açıklanan nedenlerle 1086 sayılı HUMK"nın 74. maddesi(6100 sayılı HMK m. 26)gereğince, talepten fazlasına karar verilemeyeceği için kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının
REDDİNE, (2), (3) ve (4) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün davalı ... yararına, (5) nolu bentte açıklanan nedenlerle re’sen BOZULMASINA, 2.540,00 TL vekalet ücretinin davacılardan alınarak duruşmada vekille temsil olunan davalı ..."na verilmesine, aşağıda dökümü yazılı 2.068,71 TL fazla alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ..."a geri verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ..."na geri verilmesine 01/06/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.