Danıştay 6. Daire 2021/3049 Esas 2021/4832 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/3049
Karar No : 2021/483

DAVACI : … Köyü Muhtarlığı
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Bakanlığı
2- … Bakanlığı
3- … Valiliği

İSTEMİN KONUSU : Isparta Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün .. tarih ve … sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararının, söz konusu kararın dayanağı olan ve 25/11/2014 tarih ve 29186 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin 26/05/2017 tarih ve 30077 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik'in 8. maddesi ile değişik 17. maddesinin ve anılan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararına dayalı olarak verildiği iddia edilen … ruhsat numaralı II-B grubu maden (mermer) ruhsatına ilişkin işlemin iptali istenilmektedir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : 2577 sayılı Kanun'un 3. ve 5. maddelerine uygun olmayan dava dilekçesinin, aynı Kanun'un 15. maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi uyarınca reddedilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesi gereğince incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İdari davaların açılması" başlıklı 3, maddesinin 2. fıkrasının (b) bendinde; dava dilekçelerinde davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı delillerin gösterileceği; 14. maddesinin üçüncü fıkrasında, dilekçelerin sırayla a) görev ve yetki, b) idari merci tecavüzü, c) ehliyet, d) idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) süre aşımı, f) husumet, g) 3. ve 5. maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden inceleneceği belirtilmiş; 15. maddenin birinci fıkrasının (d) bendinde, dilekçelerde 14. maddenin 3/g bendine aykırılık görülmesi halinde otuz gün içinde 3 ve 5. maddelere uygun şekilde düzenlemek veya noksanları tamamlamak üzere, yahut 14. maddenin (c) bendinde yazılı hallerde, ehliyetli olan şahsın avukat olmayan vekili tarafından dava açılmış ise otuz gün içinde bizzat veya bir avukat vasıtasıyla dava açılmak üzere dilekçelerin reddedileceği hükme bağlanmıştır.
Anılan Kanun'un 3. maddesinde; 1. "İdari davalar, Danıştay, idare mahkemesi ve vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış imzalı dilekçelerle açılır.
2. Dilekçelerde;
a) Tarafların ve varsa vekillerinin veya temsilcilerinin ad ve soyadları veya unvanları ve adresleri ile gerçek kişilere ait Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası,
b) Davanın konu ve sebepleri ile dayandığı deliller,
c) Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi,
d) Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar,
e) Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası, gösterilir.
3. Dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örnekleri dava dilekçesine eklenir.
Dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örnekleri karşı taraf sayısından bir fazla olur." kuralı yer almaktadır
Aynı Kanun'un 5. maddesinin birinci fıkrasında ise, her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılacağı, ancak aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabileceği, ikinci fıkrasında da, birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerektiği hükmüne yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İdari yargılama usulünde geçerli olan re'sen araştırma ve yazılılık ilkeleri gereği dava dilekçelerinin, 2577 sayılı Kanun'da belirtilen şekil kurallarına uygun bir biçimde ve yargılamanın gerektirdiği bilgileri içerecek nitelikte düzenlenmesi gerekmektedir. Bunu sağlamak için, dava dilekçelerinde; dava konusu edilen işlemlerin ve dava sebeplerinin, başka bir ifadeyle, idari işlemin içerdiği iddia edilen hukuka aykırılığın dayandığı hukuk kurallarının açık ve net bir biçimde somut olarak belirtilmesi şarttır. Ayrıca birden fazla işlemin davaya konu edilmesi halinde, söz konusu işlemlerin aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep sonuç ilişkisi bulunması da yukarıda alıntısı yapılan düzenlemeler ile idari yargılama usulü ilkelerinin bir gereğidir.
Dava dilekçesi ve eklerinin incelenmesinden; davacı tarafından Isparta Valiliği Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünün 05/02/2021 tarih ve 239815 sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararının, Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği'nin 17. maddesinin ve anılan "Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir" kararına dayalı olarak verildiği iddia edilen … ruhsat numaralı II-B grubu maden (mermer) ruhsatına ilişkin işlemin iptali istenilmekte ise de; dava dilekçesine iptali istenen ruhsat verilmesine ilişkin işlemin eklenmediği, öte yandan, Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecine ilişkin düzenleyici ve birel işlem ile maden ruhsatı verilmesine ilişkin işlem arasında maddi veya hukuki yönden ne tür bir bağlılığın ya da sebep sonuç ilişkisinin bulunduğu hususunun da dava dilekçesinde ortaya konulmadığı görülmektedir.
Bu durumda; dava dilekçesi 2577 sayılı Kanun'un 3. ve 5. maddelerine uygun düzenlenmemiş olup; iptali istenen işlemlerin asılları ya da birer örneklerinin dava dilekçesine eklenmesi ve "Çevresel Etki Değerlendirmesi" sürecine ilişkin düzenleyici ve birel işlemler ile maden ruhsatı verilmesine ilişkin işlem arasında ne tür bir bağlılığın bulunduğu hususunun ortaya konulması veya söz konusu bağlılığın ortaya konulamaması halinde "Çevresel Etki Değerlendirmesi" sürecine ilişkin düzenleyici ve birel işlemler ile maden ruhsatı verilmesine ilişkin işlem için ayrı ayrı dava açılması gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 3. ve 5. maddesi hükümlerine uygun olmayan dava dilekçesinin aynı Kanun'un 15. maddesinin 1/d bendi gereğince, bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren otuz (30) gün içinde yeniden dava(lar) açılmak üzere reddine,
2.Yeniden verilen dilekçe veya dilekçelerde aynı yanlışlıklar yapıldığı takdirde davanın reddedileceği hususunun davacıya duyurulmasına,
3. Yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
4- Dava dilekçesi örneği ve eklerinin davacıya gönderilmesine,
5-Davacı tarafından, dava konusu tüm işlemler arasında maddi veya hukuki yönden bağlılık bulunduğunun ortaya koyularak tek bir yenileme dilekçesi verilmek suretiyle, dava dilekçesinin belirtilen eksikliğin giderilmesinden sonra yenilenmesi halinde, 2577 sayılı Kanun'un 3. fıkrası uyarınca ayrıca harç alınmamasına,
6- Artan posta ücreti avansı ile kullanılmayan yürütmenin durdurulması harcının ise istemi halinde davacıya iade edilmesine, 31/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.