Danıştay 6. Daire 2019/22148 Esas 2021/4714 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/22148
Karar No : 2021/4714

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı - …
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …
DİĞER DAVALI : … Belediye Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : Aydın ili, Nazilli ilçesinde bulunan 39 farklı bölgeyi kapsayan alanda (mülga) 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 7. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ve 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 9. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın … tarih ve … sayılı işlemi ile onaylanan Nazilli 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin 32 numaralı bölgeye ilişkin kısmının iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline dair … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NİN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairelerince verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, anılan kararın ONANMASINA, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de belirtilen İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine 30/03/2021 tarihinde oyçokluğuyla kesin olarak karar verildi.

(X) KARŞI OY :

Dava; Aydın ili, Nazilli ilçesinde bulunan 39 farklı bölgeyi kapsayan alanda (mülga) 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 7. maddesinin birinci fıkrasının (h) bendi ve 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 9. maddesi uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın … tarih ve … sayılı işlemi ile onaylanan Nazilli 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğine yapılan itirazın zımnen reddine ilişkin işlemin 32 numaralı bölgeye ilişkin kısmının iptali istemiyle açılmıştır.
Uyuşmazlıkta, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile Nazilli ilçesi, Sümer mahallesi, 1353, 1354 ve 1008 sayılı adaların bulunduğu 32 numaralı bölgenin ''konut alanı'' olarak planlanmış kısmında doğu-batı doğrultusunda öngörülmüş olan ''7 metre enkesitli yaya yolu'' kaldırılarak bu kısımda kuzey-güney doğrultusunda ''10 metre enkesitli yaya yolu'' planlandığı, bu 10 metre enkesitli yaya yolunun ise 1/5000 ölçekli nazım imar planında yer almadığı görülmüştür.
3194 sayılı Kanun'un ''Tanımlar'' başlıklı 5. maddesindeki nazım ve uygulama imar planlarının tanımları göz önünde bulundurulduğunda, ana ulaşım sisteminin, bu bağlamda birinci ve ikinci derecedeki ulaşım yollarının nazım imar planı ile daha alt düzeydeki tali nitelikte üçüncü derece ve daha altındaki yolların ise uygulama imar planları ile düzenlenmesi gerekeceği görülmektedir.
Ayrıca ana ulaşım sistemi dışındaki hangi enkesitli yolun nazım imar planında gösterilmesi gerekeceği hususu yolun enkesitinden ziyade, imar planı içerisinde ulaşım sistemi bakımından üstlendiği fonksiyonla ilişkili olması gerekir.
Ölçeği gereği genel kullanım kararları ile başlıca bölge tiplerini belirleyen nazım imar planının, uygulama imar planıyla düzenlenmesi gereken imar adaları oluşturulmadan belirtilen nitelikteki yol kullanımını ihdas etmesinin planlama ilkeleri bakımından mümkün olmadığı, nitekim uyuşmazlığa konu "yol"un geçtiği bölgede nazım imar planında ada bazında bir düzenleme yapılmadığı nazır imar planı paftasının incelenmesinden görülmekte olduğu gözetildiğinde, bu kapsamda özellikle yapı adalarını ve bu bağlamda da farklı kullanım kararlarına konu alanları birbirinden ayıran ve bunlar arasındaki ulaşım ihtiyacının karşılanmasına yönelik yolların uygulama imar planı kararı ile getirilebileceğinde hiçbir duraksama bulunmamaktadır.
Uyuşmazlıkta, mahkemece yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun değerlendirilmesinden, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliği ile öngörülen 10 metre enkesitli yaya yolunun alanın güneyinde öngörülmüş olan kuzey-güney doğrultusundaki 10 metre enkesitli yaya yolunun devamı olarak kurgulandığı, böylelikle alanın güneyinde bulunan kamusal alan niteliğindeki ''eğitim tesis alanı (lise)'' ile alanın kuzeyinde öngörülen ve bir başka kamusal alan kullanımı olan ''rekreasyon alanının'' bir yaya aksı ile bağlanmasının sağlandığı, bu yolun gerek güzergahının gerekse genişliğinin planda atanan işlevini yerine getirmek için uygun ve yeterli olduğu, dava konusu planlama müdahalesi ile imar adalarının ortasında öngörülmüş olan kuzey-güney doğrultusundaki ada orta çizgileri ile dava konusu alanda oluşturulacak imar parsellerinin, alanın güneyinde oluşmuş olan imar parselleri ile aynı yönelimde olmasının amaçlandığı, bu yönüyle uygulama imar planında düzenlenen 10 metre enkesitli yaya yolunun şehircilik ilkeleri ve planlama esaslarına aykırı olmadığı tespitlerine yer verilmiştir.
Bu kapsamda nazım imar planında düzenlenmeyen kuzey-güney doğrultusunda ''10 metre enkesitli yaya yolunun'' uygulama imar planında düzenlenmesinin tek başına plan hiyerarşisine aykırılık oluşturmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, yukarıda belirtilen gerekçeler göz önüne alındığında, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının dayanağı olan 1/5000 ölçekli nazım imar planında 10 metrelik yol öngörülmediğinden, dava konusu 1/1000 ölçekli uygulama imar planının üst ölçekli nazım imar planına, plan hiyerarşisine, planların kademeli birlikteliği ilkesine ve imar mevzuatına aykırı olduğu sonucuna varıldığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptali yolunda … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen temyize konu kararda hukuki isabet bulunmadığından, anılan kararın bozulması gerektiği oyuyla Dairemizin onama kararına katılmıyorum.