Danıştay 6. Daire 2019/17462 Esas 2021/4616 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/17462
Karar No : 2021/4616

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Odası (… Şubesi)
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı - ANKARA
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Muğla ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … ada, … sayılı parsel üzerinde kurulacak olan güneş enerji santrâli (GES) için 3194 sayılı İmar Kanununun 9.maddesi ile 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar plânları ile bu planların iptal edilmesi ve imar planı değişikliği yapılması istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nin … günlü, E:…, K:…sayılı kararında, dava konusu imar plânlarının 14/02/2018-15/03/2018 tarihleri arasında ilgili askı yerlerinde ilân edildiği, davacı Oda tarafından ise askı süresinden sonra 31/07/2018 tarihinde kayda giren dilekçe ile anılan imar planına itiraz edildiği beyan edilmiş ise de, 25/07/2018 tarihli dilekçe ile yapılan başvurunun imar planı değişikliği niteliğinde olmadığı, planlamaya konu alanın doğal karakteri korunacak alan vasfında olduğundan bahisle yapılaşma yapılamayacağı iddiasıyla plana itiraz edildiği, buna göre parselasyon, imar durumu, yapı ruhsatı gibi imar planının uygulanmasına yönelik bir işlem tesis edilmesi yahut açık bir şekilde planda değişiklik yapılması isteminde bulunulmaması nedeniyle uygulama işleminden söz etmenin olanaklı olmadığı, bahse konu itirazın dava açma süresini canlandırmasına imkan bulunmadığı, dava konusu imar plânlarına son ilan tarihinden itibaren 60 gün içinde ve en son 14/05/2018 tarihinde dava açılması gerekirken, bu süre geçirilerek 11/10/2018 tarihinde açılan davanın süre aşımı nedeniyle incelenme olanağı bulunmadığı sonucuna varılarak reddine karar verilmiştir.

Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: davacı Şehir Plancıları Odasının, Güneş Enerji Santrâli (GES) amaçlı 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planının askı ilan süresi içinde 2577 sayılı Yasanın 11.maddesi kapsamında itirazda bulunmadığı, son ilan tarihini izleyen günden itibaren 60 günlük yasal idari dava açma süresi içinde imar planlarının iptali istemiyle dava açmadığı açık olduğundan, imar planlarının iptali istemi yönünden davada süreaşımı bulunduğu ve ayrıca, davaya konu taşınmazın maliki olmayan ve malikinin yasal vekili sıfatını taşımayan oda tarafından, taşınmazın imar planlarının değiştirilmesi istemiyle 2577 sayılı Yasanın 10. maddesi kapsamında sonraki tarihte yapılan başvurunun uygulama işlemi niteliğini taşımayacağı ve yeniden dava açma süresi başlatmayacağı sonucuna varılmış, davanın süreaşımı nedeniyle reddi yolunda verilen idare mahkemesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararına yapılan başvuru bu gerekçeyle reddedilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ: Dava; TMMOB Şehir Plancıları Odası Muğla Şubesi tarafından, Muğla ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … ada, … sayılı parsel üzerinde kurulacak olan Güneş Enerji Santrâli (GES) için 3194 sayılı İmar Kanununun 9.maddesi ile 644 sayılı Kanun Hükmünde Kararname hükümleri uyarınca Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca onaylanan 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar plânları ile bu planların iptal edilmesi ve imar planı değişikliği yapılması istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Dava açma süresi" başlıklı 7.maddesinde dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve İdare Mahkemelerinde altmış gün olduğu; ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı; yine aynı Kanunun 10. maddesinde ise; "İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler; Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler. Altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler." kuralı yer almaktadır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 31. maddesinin 4. bendinde, "İmar planı teklifleri, planın kapsadığı alanın maliki veya maliklerinin yasal vekilleri tarafından sunulabilir. Planlanan alan içinde maliklerine ulaşılamayan, malikleri belli olmayan veya maliki bulunmayan yerlerin mevcudiyeti halinde, bunların ilgili idarece belgelendirilmesi ve planlanan alanın %20’sini aşmaması şartı aranır." düzenlemesine yer verilmiştir.
Uyuşmazlığa konu imar planlarının 14/02/2018-15/03/2018 tarihleri arasında ilân edildiği, davacı Oda tarafından 31/07/2018 tarihli dilekçe ile dava konusu imar planlarının, parselin üst ölçekli planlarda doğal ve ekolojik yapısı korunacak alanda kaldığından üst ölçekli plan notlarına, plan hiyerarşisine, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu ileri sürülerek iptali ve gerekli imar planı değişikliğinin yapılması istemiyle 2577 sayılı Yasanın 10.maddesi kapsamında yapılan başvurunun zımnen reddi üzerine anılan işlemlerin iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.
Davacı Odanın anılan imar planlarına karşı askı süresi içinde yapacağı başvuru üzerine 2577 sayılı Yasanın 11.maddesinde belirtilen süre içinde dava açabileceği Dairemizin istikrar kazanmış içtihatlarındadır. Davacının askı süresi sonrası 2577 sayılı Yasanın 10.maddesi kapsamında yaptığı başvuru, parsel bazında imar planı değişikliği niteliğinde değildir. Aynı şekilde, parselin üst ölçekli planlarda doğal ve ekolojik yapısı korunacak alanda kaldığı iddiasıyla üst ölçekli plan notlarına, plan hiyerarşisine, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu ileri sürülerek yapılan başvurunun Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 31. maddesinin 4.bendi kapsamında değerlendirilmesi de isabetli olmayacaktır.
Bu durumda, davacı Odanın önümüzdeki uyuşmazlıkta sübjektif dava açma ehliyetine sahip olduğu gibi davacı tarafından 31/07/2018 tarihli dilekçe ile yapılan başvurunun zımnen reddi üzerine yasal dava açma süresi içinde,11.10.2018 tarihinde açılan davada süre aşımı bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin kabulü ile İzmir Bölge İdare Mahkemesi 3. İdari Dava Dairesi kararının bozulmasına karar verilmesi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY: Muğla ili, … ilçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … ada, … sayılı parsel üzerinde kurulacak olan güneş enerji santrâli (GES) amaçlı 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar plânının 29.12.2017 tarihinde onaylanıp 14/02/2018-15/03/2018 tarihleri arasında ilân edildiği, davacı Oda tarafından 31/07/2018 tarihli dilekçe ile dava konusu imar planlarının, parselin üst ölçekli planlarda doğal ve ekolojik yapısı korunacak alanda kalması nedeniyle üst ölçekli plan notlarına, plan hiyerarşisine, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu ileri sürülerek iptali ve gerekli imar planı değişikliğinin yapılması istemiyle 2577 sayılı Yasanın 10.maddesi kapsamında yapılan başvurunun zımnen reddi üzerine güneş enerji santrâline ilişkin 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar plânının ve anılan planların iptal edilmesi istemiyle yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
29.12.2017 tarihinde onaylanıp 14/02/2018-15/03/2018 tarihleri arasında ilân edilen güneş enerji santrâline (GES) ilişkin 1/5000 ölçekli nazım ve 1/1000 ölçekli uygulama imar plânı yönünden;
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Daireleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarihli, E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, anılan kararın bu kısmının onanması gerektiği sonucuna varılmıştır.
Davacı Oda tarafından 31/07/2018 tarihli dilekçe ile dava konusu imar planlarının üst ölçekli plan notlarına, plan hiyerarşisine, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına aykırı olduğu ileri sürülerek iptali ve gerekli imar planı değişikliğinin yapılması istemiyle 2577 sayılı Yasanın 10.maddesi kapsamında yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işleme yönelik olarak;
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun "Dava açma süresi" başlıklı 7.maddesinde dava açma süresinin özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve İdare Mahkemelerinde altmış gün olduğu; ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresinin, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlayacağı; yine aynı Kanunun 10. maddesinde ise; "İlgililer, haklarında idari davaya konu olabilecek bir işlem veya eylemin yapılması için idari makamlara başvurabilirler; Altmış gün içinde bir cevap verilmezse istek reddedilmiş sayılır. İlgililer altmış günün bittiği tarihten itibaren dava açma süresi içinde, konusuna göre Danıştaya, idare ve vergi mahkemelerine dava açabilirler. Altmış günlük süre içinde idarece verilen cevap kesin değilse ilgili bu cevabı isteminin reddi sayarak dava açabileceği gibi, kesin cevabı da bekleyebilir. Bu takdirde dava açma süresi işlemez. Ancak, bekleme süresi başvuru tarihinden itibaren altı ayı geçemez. Dava açılmaması veya davanın süreden reddi hallerinde, altmış günlük sürenin bitmesinden sonra yetkili idari makamlarca cevap verilirse, cevabın tebliğinden itibaren altmış gün içinde dava açabilirler." kuralı yer almaktadır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 31. maddesinin 4. bendinde, "İmar planı teklifleri, planın kapsadığı alanın maliki veya maliklerinin yasal vekilleri tarafından sunulabilir. Planlanan alan içinde maliklerine ulaşılamayan, malikleri belli olmayan veya maliki bulunmayan yerlerin mevcudiyeti halinde, bunların ilgili idarece belgelendirilmesi ve planlanan alanın %20’sini aşmaması şartı aranır." düzenlemesine yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Davacı Şehir Plancıları Odasının, uyuşmazlığa konu parselin maliki olmadığı ve malikinin yasal vekili sıfatını da taşımadığından parselin imar planlarının değiştirilmesi istemiyle 2577 sayılı Yasanın 10. maddesi kapsamında yapılan başvuruya yönelik olarak sübjektif dava açma ehliyeti bulunmadığı sonucuna varılmış olup davanın bu kısmının ehliyet yönünden reddine karar verilmesi gerekirken, süreaşımı nedeniyle reddi yolunda verilen idare mahkemesi kararına yapılan istinaf başvurusunun yukarıda anılan gerekçeyle reddedilmesine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi kararında sonucu itibariyle isabetsizlik görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu imar planları yönünden davanın süre aşımı nedeniyle reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarihli, E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Yasanın 10.maddesi kapsamında yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlem yönünden … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarihli, E:… K:… sayılı kararının yukarıda belirtilen gerekçeyle ONANMASINA,
4. Dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 30/03/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.