BAM Hukuk Mahkemeleri Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi 2019/1815 Esas 2021/1440 Karar Sayılı İlamı

T.C. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 21.Hukuk Dairesi .....
T.C.
ANKARA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
21.HUKUK DAİRESİ

.....

TÜRK MİLLETİ ADINA
KARAR

.....
....

İNCELENEN DOSYANIN
MAHKEMESİ : ANKARA 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 02/10/2019
NUMARASI :......
DAVA : Menfi Tespit
DAVA TARİHİ : 12/12/2018

KARAR TARİHİ : 01/12/2021
GEREKÇELİ KARARIN
YAZILDIĞI TARİH : 01/12/2021

Taraflar arasındaki menfi tespit istemine ilişkin davanın yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükme karşı davacı tarafından süresinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
DAVA
Davacı dava dilekçesinde özetle; üzerine kayıtlı ve sahibi olduğu ...... plakalı araçlar için davalı bankadan değişik zamanlarda üç farklı ticari taşıt kredisi kullandığını, kullandığı krediler nedeniyle davalı bankaca bu üç aracın kaydına rehin konulduğunu,...... plakalı araçlar üzerindeki rehnin bankaca hukuka aykırı olarak kaldırılmadığını iddia ederek......... plakalı araçlar açısından davalı bankaya borcu olmadığının tespitine, rehine konu taşıt kredisi borçları sona erdiğinden söz konusu taşıt kredileri nedeniyle davalı bankanın araçlar üzerine koyduğu rehinlerin kaldırılmasına,...... plakalı araç açısından ödemiş olduğu 28 adet taksit karşılığı (28 x 1.918.31 TL) 53.712.68 TL borçlu olmadığının tespitine, bu taşıt kredisine ilişkin henüz 5 adet taksitin dava tarihi itibarıyla henüz vadesi gelmediğinden dava süresince....... plakalı araca ilişkin taşıt kredisinin tüm borcu ödendiği takdirde bu ticari taşıt kredisi nedeniyle de borçlu olmadığının tespitine ve bahse konu taşıt kredisi borcu sona erdiğinden söz konusu taşıt kredisi nedeniyle davalı bankanın araç üzerine koyduğu rehnin kaldırılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Feri Müdahil vekili dilekçesinde özetle: davalının cevap dilekçelerinde yazılı hususların hukuki dayanağının bulunmadığını, tüketici kredilerinde olduğu gibi ticari kredilerde de genel işlem koşullarının hukuki geçerliliğinden bahsedilmeyeceğini (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi'nin 11.12.2017 tarihli 2016/8789 E. Ve 20177099 K. sayılı kararı), yargılamada tartışılması gereken en önemli hususlardan birisinin davalının haklılığını dayandırmaya çalıştığı sözleşme hükümlerinin genel işlem koşulu olması nedeniyle hukuken geçerliliğinin bulunup bulunmadığının saptanması olduğunu, rehnin davacı tarafından kullanılan taşıt kredilerine ilişkin konulmuş olduğunun somut olayda açık olduğunu, taşıt kredisi borçları ödendiği takdirde araçlar üzerindeki rehinlerin kaldırılması gerektiğini, TBK'nun 131. maddesi gereği rehin hakkının feri nitelikte ve asıl alacağa bağlı olduğunu, davalı bankanın cevap dilekçesinde belirttiği ve araçlar üzerindeki rehnin tüm borçlar için verildiğini gösterdiğini söylediği rehin sözleşmesinde somut bir borç dahi yazılı ve belli değil iken belirsiz ve soyut borca dayalı feri nitelikte rehin hakkının kurulabileceğinden bahsedilemeyeceğini, ayrıca söz konusu sözleşme hükümlerinin genel işlem koşulu olup geçersiz olduğunu, somut olayda davacının sahip olduğu araçlar üzerindeki rehnin bağlı olduğu somut borcun yalnızca bu araçlar için kullanılan taşıt kredileri olduğunun açık olduğunu, dolayısıyla taşıt kredisi borçları davacı tarafından ödenmekle sona ermişse buna bağlı rehnin de kaldırılması gerektiğini bildirerek davacı yanında fer'i müdahil olarak, davacının davasının kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı borçlu ile müvekkili banka arasında imzalanan ....... ile de davacı adına kayıtlı...... plakalı araçlar kendisinin her türlü kredi sözleşmelerinden veya her ne sebeple olursa olsun doğmuş ve doğacak, kefalet dahil her türlü borçlarının teminatı olarak müvekkil bankaya rehnedildiğini, müvekkili banka alacağının ödenmemesi üzerine Altındağ 6. Noterliğinin 24.12.2018 tarih ve 19756 yevmiye numaralı ihtarnamesinin gönderildiğini, söz konusu Taşıt Kredisi ve Rehin Sözleşmelerinin 18. maddesinde "Müşteri, özellikleri 20. maddede yazılı taşıtın plaka ve plakaya bağlı bütün hakları ile birlikte gerek işbu taşıt kredisi sözleşmesinden gerekse bankayla imzalamış olduğu veya imzalayacağı sözleşmelerden veya herhangi bir nedenden doğmuş doğacak borçlarının teminatını teşkil etmek üzere rehnetliğini kabul ve taahhüt etmiştir. " denildiğini, bu doğrultuda davacının imzalamış olduğu sözleşmelerle her türlü kredi sözleşmelerinden veya her ne sebepten olursa olsun doğmuş ve doğacak kefalet dahil her türlü borçların teminatı olarak...... plakalı araçlarını bankaya rehnedildiğini bildirerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.

İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece; davacı tarafça...... plakalı araçlar için davalı bankadan değişik zamanlarda üç farklı ticari taşıt kredisi kullanıldığı, taşıt kedilerinin kullanımı sırasında sözleşmelerin 18. maddesi ile davacının araçları ("... taşıtı/taşıtlarını plaka ve plakaya bağlı bulun hakları ile birlikle gerek işbu taşıt kredisi sözleşmesinden gerekse bankayla imzalamış olduğu veya imzalayacağı başka sözleşmelerden ve/veya herhangi bir nedenden doğmuş borçlarının teminatını teşkil etmek üzere rehnettiğini kabul ve taahhüt eder. Birden fazla taşıtın rehne konu olması halinde müşteri, rehin konusu taşıtların her birinin borçlarının tamamının teminatını oluşturduğunu,bankanın alacakları tamamen tahsil edilinceye kadar bu taşıtların her birinin banka yararına rehinli olmaya devam edeceğini, borç kısmen ödendiğinde, bankanın yazılı onayı olmadıkça hiçbiri üzerindeki rehnin çözülmeyeceğini, bankanın rehinli taşıtlardan birini/birkaçını veya hepsini birden salmak'paraya çevirmek hakkına sahip olduğunu kabul eder...) bankayla imzalanmış veya imzalanacak başka kredi sözleşmeleri için de rehnettiği, dava tarihi itibariyle .... plakalı araçlar için çekilen kredi tutarının tamamı ile.... plakalı araç açısından çekilen kredinin 28 adet taksit karşılığı (28 x 1.918.31TL) 53.712,68 TL borcunun davacı tarafça ödendiği, 5 taksidinin kaldığı,ancak davacının banka ile arasında imzalanan Genel Nakdi ve Gayrinakdi Kredi Sözleşmesi, ... ... Üyelik Sözleşmesi, Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesi gereği ödenmeyen bakiye borcunun da bulunduğu, bu borçlar ile ticari araç kredisinden kaynaklı bakiye borçların her 3 araç üzerindeki ipotekle teminat altına alındığı, davacının bankaya olan borçları bitmeden teminatın kaldırılmasının mümkün olmadığı, bilirkişi raporu banka cevabi yazısı, taraflar arasındaki araç kredi sözleşmeleri , Genel Nakdi ve Gayrinakdi Kredi Sözleşmesi, ... ... Üyelik Sözleşmesi, Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesi ve tüm dosya içeriği ile anlaşıldığı gerekçesiyle davacının kullandığı kredi miktarları, kredilerin (bankacılık, kredi kartı ve konut kredisi) borçlarının taşıt kredilerinden kısmen sonra, genel nakti ve gayri nakti kredinin taşıt kredilerinden önce olması, kredilerin dönünüşünün teminat altına alınmasının amaçlanmış olması nedeniyle dürüstlük kuralına aykırılıktan bahsedilemeyeceği bu nedenle sözleşmelerdeki maddenin haksız şart kabulünün mümkün bulunmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; araçların rehin fekkini almak istediğinde banka tarafından tekrar 2.800.000,00 TL borç çıkarıldığını, mahkemece alınan bilirkişi raporunda borcunun 12.724,58 TL olduğunun bildirildiğini, bu tutarın ödenmekle araçlar üzerindeki rehnin de kaldırılması gerektiğini, kullanmış olduğu taşıt kredisi sözleşmelerindeki genel işlem koşulu niteliğindeki hükümlerin geçersiz sayılması gerektiğini, bankaya hiç bir borcunun kalmadığını bildirerek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
HUKUKİ NİTELENDİRME, DELİLLERİN VE İSTİNAF SEBEPLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ
Dava; ticari taşıt kredisi kapsamında üzerilerine rehin tesis edilen araçların, kredi borçlarının sona ermiş olması nedeniyle, üzerilerindeki rehnin kaldırılması ve borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi istemine ilişkindir.
6100 Sayılı HMK'nın 355.maddesi gereğince, istinaf incelemesinin istinafa gelen tarafın sıfatı ile istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırılık bulunup bulunmadığı hususu gözetilerek ilk derece mahkemesinin taraflar arasındaki ihtilafta görevli mahkeme oluşu ve eldeki davada kesin yetki kuralına da aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla işin esasına girilerek yapılan incelemede;
Davacı borçlu ile müvekkil banka arasında imzalanan Genel Nakdi ve Gayrinakdi Kredi Sözleşmesi, ... ..... Üyelik Sözleşmesi, Bankacılık Hizmetleri Sözleşmesi, Taşıt Kredisi ve Rehin Sözleşmeleri, geri ödeme planları, hesap ekstreleri vs.deliller dosya arasında mevcuttur.
31/05/2019 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davalı banka her ne kadar davacının 2.387.019,29 TL muaccel, 25.600,00 TL mer'i çek kredisi, 217.671,57 TL mer'i konut kredisi riski olmak üzere toplam 2.630.290,8611 alacağı bulunduğunu beyan etmiş ise de bu alacaklara ilişkin dosyaya sunulmuş herhangi bir bilgi/belge yer almamakla, dava konusu..... Plakalı araçların, davacının davalı bankadan kullanmış olduğu 12.04.2016 tarihli, dava tarihi itibariyle henüz devam eden kredi borcunun teminatını sağlaması sebebiyle, üzerlerindeki rehnin kaldırılması talebinin haksız olduğu. 04.12.2015-27.08.2014 tarihli kredi borçlarının dava tarihinden önce ödenmiş oldukları, 12.04.2016 tarihli kredinin 17.09.2018 tarihi itibariyle kalan anapara borç tutarının 12.724,58 TL olduğu,.... plakalı rehine konu taşıt kredisi borçlan sona erdiği, ...... plakalı araç açısından ödemiş olduğu 28 adet taksit karşılığı (28 x 1.918.31TL) 53.712,68 TL borçlu olmadığı, bu taşıt kredisine ilişkin henüz 5 adet taksitin dava tarihi itibarıyla henüz vadesi gelmediğinden dava süresince ..... plakalı araca ilişkin taşıt kredisinin tüm borcu ödendiği takdirde bu ticari taşıt kredisi nedeniyle de borcunun kalmayacağı bildirilmiştir.
Dosya kapsamından, taraflar arasında muhtelif tarihlerde genel kredi sözleşmesi ... ... üyelik sözleşmesi, bankacılık hizmetleri sözleşmesi ile ...... plakalı aracın satın alınması için 27/08/2014 tarihli 144.000,00 TL limitli ticari taşıt kredisi ve rehin sözleşmesinin imzalandığı, sözleşme kapsamında..... plakalı aracın bankaya rehnedildiği; ... plakalı aracın satın alınması için 04/12/2015 tarihli 36.748,00 TL limitli ticari taşıt kredisi ve rehin sözleşmesinin imzalandığı, sözleşme kapsamında ... plakalı aracın bankaya rehnedildiği; ..... plakalı aracın satın alınması için 13/04/2016 tarihli 54.225,00 TL limitli ticari taşıt kredisi ve rehin sözleşmesinin imzalandığı, sözleşme kapsamında....plakalı aracın bankaya rehnedildiği, davacı yanca 27/08/2014 tarihli ve 04/12/2015 tarihli ticari taşıt kredi sözleşmelerinden kaynaklanan borçların tamamen ödendiği, 13/04/2016 tarihli ticari taşıt kredisi sözleşmesinden kaynaklanan borcun ise dava tarihi itibariyle henüz sona ermediği, davalı bankaca 27/08/2014 tarihli ticari taşıt kredisi sözleşmesi kapsamında rehnedilen...... plakalı araç ile 04/12/2015 tarihli ticari taşıt kredisi sözleşmesi kapsamında rehnedilen ........ plakalı araç ve 13/04/20165 tarihli ticari taşıt kredisi kapsamında rehnedilen ..... plakalı araç üzerindeki rehinlerin, davacının bankaya diğer kredi sözleşmelerinden kaynaklanan borçları bulunduğundan bahisle kaldırılmaması üzerine işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Ancak her ne kadar mahkemece dava konusu ticari taşıt kredisi sözleşmelerinin 18.maddesindeki, araçların banka ile imzalanmış veya imzalanacak başka kredi sözleşmeleri içinde rehnedildiğine dair hüküm gerekçe gösterilerek davanın reddine karar verilmiş ise de, dava konusu ... ve ... plakalı araçların yalnızca 04/12/2015 tarihli ve 27/08/2014 tarihli ticari taşıt kredisinden kaynaklanan borçların teminatını teşkil etmek üzere rehnedildikleri, söz konusu sözleşmelerde veya dosyaya sunulan diğer kredi sözleşmelerinde araçların başkaca hangi sözleşmelerden kaynaklanan alacakları teşkil ettikleri hususunun açıkça belirtilmediği, böylelikle dava konusu araçların diğer sözleşmelerden kaynaklanan borçların teminatı olarak kabul edilmesinin hukuka aykırı olduğu anlaşılmakla davacının, tamamen ödenerek kapatılan 04/12/2015 tarihli ve 27/08/2014 tarihli ticari taşıt kredisi sözleşmeleri nedeniyle borçlu olmadığının tespitine ve bu sözleşmeler kapsamında rehnedilen ... ve ... plakalı araçların teminat işlevi sona ermekle araçlar üzerindeki rehinlerin kaldırılmasına karar vermek gerekirken bu sözleşmeler ve araçlar yönünden davanın reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir (Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 04/02/2020 tarih 2019/3298 Esas 2020/267 Karar sayılı emsal ilamı).
Ancak 13/04/2016 tarihli ticari taşıt kredi sözleşmesinden kaynaklanan borcun sona ermediği, davacınında kabulünde olup, yargılama sırasında da borcun ödenmediği anlaşılmakla bu sözleşme ve sözleşme kapsamında rehnedilen ... plakalı araç yönünden davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırılık görülmemiştir.
Tüm bu nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davacının 04/12/2015 tarihli ve 27/08/2014 tarihli ticari taşıt kredisi sözleşmeleri nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, ... ve ... plakalı araçlar üzerindeki rehnin kaldırılmasına, fazlaya ilişkin reddine karar vermek gerekmiş ve takdiren aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
A)1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE,
2-Ankara 11. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 02/10/2019 gün ve 2018/881 Esas 2019/734 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA,
3-Davanın kısmen kabulü ile davacının 04/12/2015 tarihli ve 27/08/2014 tarihli ticari taşıt kredisi sözleşmeleri nedeniyle davalı bankaya borçlu olmadığının tespitine, ... ve ... plakalı araçlar üzerindeki rehinlerin kaldırılmasına,
4-Fazlaya ilişkin talebin reddine,
5-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 12.346,90 TL nispi karar ve ilam harcından peşin alınan 4.376,83 TL harcın mahsubu sonucu bakiye 7.970,07‬ TL harcın davalıdan alınıp Hazineye gelir kaydedilmesine,
5-Davacı tarafından ödenen 4.376,83 TL peşin harcın davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafça yapılan 182,40 TL tebligat ve posta gideri, 1.200,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.382,40 TL yargılama giderinin kabul ve red oranına göre 1.092,68 TL'nin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
7-Dava sırasında kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına takdir edilen 21.102,36 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine
8-Dava sırasında kendisini vekille temsil ettiren davalı yararına reddedilen nakit alacak yönünden 7.849,25TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
9-HMK 333. Maddesi gereğince mahkemece yatırılan avansın kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesine müteakip iadesine,
B)1-Davacı tarafından yatırılan 35,90 TL istinaf karar harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
2-Davacı tarafça istinaf aşamasında yapılan 121,30 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 32,50 TL posta gideri olmak üzere toplam 153,80 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından taraflar yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK'nın 361. maddesi uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay'da temyiz kanun yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.01/12/2021

......

Bu belge 5070 sayılı Elektronik İmza Kanunu hükümlerine göre UYAP sistemi üzerinden elektronik imza ile imzalanmıştır.