Danıştay 8. Daire 2017/4724 Esas 2021/1882 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2017/4724
Karar No : 2021/1882

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : ... Bakanlığı
Vekili : ...
Karşı Taraf (Davacı) : ...

İstemin Özeti: ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istemidir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : ...
Düşüncesi : İstemin kabulü ile eksik inceleme ve araştırma sonucunda verilen Mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, Marmara Üniversitesi Teknik Eğitim Fakültesi Tekstil Eğitimi Bölümü, Hazır Giyim Teknolojisi programından mezun olduktan sonra Kırklareli İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı Özel Büyük Şimşek İlköğretim Okulu'nda aday öğretmenlik görevini tamamlayan davacının, teknoloji tasarım öğretmeni olarak Gaziantep Özel ... İlköğretim Okulu'nda görevlendirilmesinin Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu'nun ... sayılı kararı gerekçe gösterilerek reddedilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince, davacının Kırklareli Valiliği'nin 21/09/2010 tarihli oluru ile adaylığının kaldırılarak teknoloji ve tasarım öğretmenliğinin kabul edildiği, anılan bölümde öğretmenlik yapmaya hak kazandığı ve 2009 yılından bu yana görevini sürdürdüğü, mesleki anlamda başarısız olduğu ve/veya olumsuz sicilinin bulunduğu yönünde herhangi bir iddiada bulunulmadığı, hazırlayıcı ve temel eğitim sınavlarından başarılı sayılmasına ilişkin işlemin de davacının hilesi, yalan beyanı veya sahte belge kullanılmasından kaynaklanmadığı, ilgili sınavlardan başarılı olmasına müteakip, adaylığının kaldırılmasının uygun görülmesi suretiyle teknoloji ve tasarım öğretmeni statüsünü kazanan davacının, aradan 3 yıla yakın uzun bir süre geçtikten sonra teknoloji ve tasarım öğretmeni olarak kabul edilmemesi işleminin, idarenin kararlılığı (idari istikrar) ilkesine ve kazanılmış hakların korunması ilkesine ters düşeceği, aksi bir düşüncenin ise, davacının teknoloji ve tasarım öğretmeni olarak bugüne kadar yapmış olduğu işlemlerin geçersiz sayılması sonucunu doğuracağı, bunun kabul edilmesinin de mümkün olmadığı, dava konusu işlemin kazanılmış hak ve idari istikrar ilkelerine, hakkaniyete ve hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 'Öğretmenlerin nitelikleri ve seçimi' başlıklı 45. maddesinin son fıkrasında; "Hangi derece ve türdeki eğitim, öğretim, teftiş ve yönetim görevlerine, hangi seviye ve alanda öğrenim görmüş olanların ne gibi şartlarla seçilebilecekleri yönetmelikle düzenlenir.
" hükmüne yer verilmiştir.
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 'Kurumlarda çalıştırılacak personel' başlıklı 8. maddesinin 3. fıkrasında; "Kurumların yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmetlerinde, en az dengi resmî öğretim kurumlarına atanabilmek için gerekli nitelik ve şartları taşıyanlar, resmî dengi bulunmayan kurumların yöneticilik ve eğitim-öğretim hizmetlerinde ise yönetmelikle belirtilen nitelik ve şartları taşıyanlar görevlendirilir." hükmü yer almıştır.
Dava konusu işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan 06/05/2010 tarih ve 27573 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Öğretmenlerinin Atama ve Yer Değiştirme Yönetmeliği'nin 'Tanımlar' başlıklı 4. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde; "Alan; öğretmen adayları ve öğretmenlerin mezun oldukları yükseköğretim programına bağlı olarak atanabilecekleri Talim ve Terbiye Kurulu kararlarıyla belirlenen öğretmenlikleri" şeklinde tanımlanmış, 'Atama şartları' başlıklı 11. maddesinde; "Öğretmenlik görevine atanacaklarda, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilen genel şartların yanında aşağıda belirtilen özel şartlar aranır: a) Mezun olduğu yükseköğretim programının Talim ve Terbiye Kurulunun öğretmenliğe atanacakların tespitine ilişkin kararına göre atanacağı alana uygun olmak b) Bakanlık ile Yükseköğretim Kurulu iş birliği çerçevesinde açılan Orta Öğretim Alan Öğretmenliği Tezsiz Yüksek Lisans, Pedagojik Formasyon, İlköğretim Sınıf Öğretmenliği Sertifikası ve İngilizce öğretmenliği için İngilizce Öğretmenliği Sertifikası programlarından birini başarıyla tamamlamış olmak..." düzenlemesine yer verilmiştir.
... tarih ve ... sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı'nın 'Öğrenim Durumu' başlıklı 6. maddesinde; öğretmenlerin, ek çizelgede belirtilen alanlar itibarıyla bu alanların karşısında gösterilen yükseköğretim programlarından en az lisans mezunu olanlar arasından seçileceği belirtilerek, eki çizelgenin 77. sırasında, endüstriyel teknoloji öğretmenliği, iş ve teknik eğitimi öğretmenliği, endüstri ürünleri tasarımı bölümü (Bakanlık ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) iş birliği ile açılan/açılacak olan ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans ya da pedagojik formasyon programı/pedagojik formasyon eğitimi sertifikası programını başarı ile tamamlayanlar), endüstriyel tasarım bölümü (Bakanlık ve Yükseköğretim Kurulu (YÖK) iş birliği ile açılan/açılacak olan ortaöğretim alan öğretmenliği tezsiz yüksek lisans ya da pedagojik formasyon programı/pedagojik formasyon eğitimi sertifikası programını başarı ile tamamlayanlar) mezunlarının teknoloji ve tasarım alanında öğretmen olarak atanabileceği kurala bağlanmıştır.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının 17/06/2002 tarihinde Marmara Üniversitesi, Teknik Eğitim Fakültesi, Tekstil Eğitimi Bölümü, Hazır Giyim Teknolojisi programından mezun olduktan sonra 10/09/2009 tarihinde Kırklareli İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı ... İlköğretim Okulu'nda aday teknoloji tasarım öğretmeni olarak göreve başladığı, 10/09/2010 tarihinde adaylığının kaldırıldığı, 2012-2013 eğitim öğretim döneminde Gaziantep ... İlköğretim Okulu'nda teknoloji ve tasarım öğretmeni olarak görev yapmak üzere yaptığı başvuru üzerine, yapılan yazışmalar sonucu Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Genel Müdürlüğü tarafından Gaziantep Valiliği İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne gönderilen ... tarih ve ... sayılı yazı ile ... sayılı Talim ve Terbiye Kurulu kararı gerekçe gösterilerek davacının teknoloji ve tasarım öğretmeni olarak görevlendirilmesinin mümkün olmadığı yönünde işlem tesis edilmesi üzerine, anılan işlemin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Danıştay İçtihatları Birleştirme Kurulu'nun 22/12/1973 tarih ve E:1968/8, K:1973/14 sayılı kararı ile, idarenin yokluk, açık hata, memurun gerçek dışı beyanı ve hilesi hallerinde süre aranmaksızın kanunsuz terfi veya intibaka dayalı ödediği meblağını her zaman geri alabileceği; belirtilen istisnalar dışında kalan hatalı ödemelerin geri alınmasının, hatalı ödemenin ilk yapıldığı tarihten başlamak üzere idari dava açma süresi içinde mümkün olduğu, bu süre geçtikten sonra geri alınamayacağı karara bağlanmıştır. Anılan karar, her ne kadar hatalı terfi ve intibaktan doğan ödemelerin geri alınmasına ilişkin ise de, bu karar ile idari işlemlerin geriye alınmasında uyulması gereken temel ilkeler ortaya konulmuş bulunduğundan, anılan kararın tüm hatalı işlemlerin idarece geri alınmasında da dikkate alınması gerekmekte olup dava açma süresi içinde, hukuka aykırı tüm işlemlerini geri almaya yetkili olan idarenin, dava açma süresi geçtikten sonra ancak, yok hükmündeki idari işlemleri ile ilgililerin gerçeğe aykırı beyanı veya hilesi nedeniyle veya açıkça hataya düşerek tesis ettiği idari işlemlerini, süre kaydı aranmaksızın geri alması mümkün bulunmaktadır. Bu tür işlemlerin ilgililer lehine hak doğurması mümkün bulunmadığı gibi bu nitelikleri itibariyle istikrar oluşturmaları da mümkün değildir. Zira kazanılmış hak, objektif bir hukuk kuralının kişilere uygulanmasıyla objektif ve genel hukuki durumun kişisel bir işlemle özel hukuki duruma dönüşmesidir. Bu nedenle idareler tarafından sehven yapılmış olan işlemin açık hataya dayalı olarak her zaman geri alınabilmesi mümkündür.
Uyuşmazlıkta, davacının Tekstil Eğitimi Bölümü'nden mezun olduğu ve ... sayılı Talim ve Terbiye Kurul Kararı uyarınca teknoloji ve tasarım öğretmeni olarak atanabilecek bölüm mezunları arasında tekstil eğitimi bölümü mezunlarına yer verilmediği açık olmakla birlikte; Mahkemesince öncelikle davacının mezun olduğu bölüm ile teknoloji ve tasarım öğretmeni olarak atanabilecek bölümlerin müfredat, verilen öğretim açısından eşdeğer programlar olup olmadığı, eşdeğer değil iseler aralarında teknoloji ve tasarım öğretmenliğine atanma ve bu görevi yerine getirmede önemli bir farklılık bulunup bulunmadığı hususları araştırıldıktan sonra tesis edilen işlemin açık hata kapsamında değerlendirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda; İdare Mahkemesince yukarıda yer verilen hususların açıklığa kavuşturulması suretiyle uyuşmazlığın esası hakkında karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve araştırma sonucunda verilen temyize konu Mahkeme kararında hukuki isabet görülmediği sonucuna ulaşılmaktadır.
Açıklanan nedenlerle; ... İdare Mahkemesinin temyize konu kararının bozulmasına, dosyanın yeniden bir karar verilmek üzere anılan Mahkemeye gönderilmesine, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 30/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.