Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2022/500 Esas 2022/4356 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
DAVA TÜRÜ :Kadastro Tespitine İtiraz

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün asıl/birleşen dosya davacısı Orman İdaresi vekili, birleşen dosya davacısı/davalı Hazine vekili ve davalı ... ve Su İşleri Bakanlığı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R

Kadastro sırasında, ... İlçesi ; 101 ada 4 parsel sayılı 37789,97 m2 yüzölçümündeki taşınmaz belgesizden bahçe vasfı ile 101 ada 5 parsel sayılı 11145,66 m2 yüzölçümündeki taşınmaz belgesizden tarla vasfı ile ... ve ark. Adına, 101 ada 65 parsel sayılı 5472,32 m2 yüzölçümündeki taşınmaz belgesizden ham toprak vasfı ile Hazine adına, 101 ada 6 parsel sayılı 22291,69 m2 yüzölçümündeki taşınmaz belgesizden tarla vasfı ile ... ve ark. adına tesbit edilmiştir. Daha sonra kadastro müdürlüğünün 12.06.2012 tarihli ve 3858 sayılı yazısı ile ''101'' olan ada numaralarının ''175'' olarak değiştirildiği bildirilmiştir.
Asıl dosya davacısı Orman İdaresi vekili 2011/64 Esas sayılı dava dosyasında ... İlçesi 101 ada 1 parsel sayılı orman parselinin 5304 sayılı Yasa'ya göre yapılan orman kadastrosu çalışmaları sırasında daraltıldığını, söz konusu taşınmazın bitki örtüsü, toprak yapısı ve meyil itibarı ile orman sayılan yerlerden olan ve orman kadastrosu askı ilanı, kadastro haritasının ve ekli krokinin incelenmesi sonucunda dava konusu 42763,72m²'lik yer 24-25-26-27-28 ve 29 sayılı, 8519,87 m²lik yer 667, 659 ve 660 sayılı orman sınır noktaları ile ormanlık olduğu halde 101 ada 1 nolu parsel ile birlikte tespit edilerek orman sınırları dışına çıktığı iddiası ile taşınmazların tespitinin iptali ve orman vasfı ile Hazine adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi talebi ile Orman ve Su İşleri Bakanlığı aleyhine dava açmıştır.
Birleşen dosya davacısı Orman İdaresi vekili, 2012/7 Esas sayılı dava dosyasında 101 ada 4 parsel sayılı taşınmazın; 2012/12 Esas sayılı dava dosyasında 101 ada 65 parsel sayılı taşınmazın orman vasfında oldukları iddiasıyla dava açmıştır.
Birleşen dosya davacısı Hazine vekili 2012/13 Esas sayılı dava dosyasında çekişmeli 101 ada 6 parsel sayılı taşınmazın hükmen oluşan tapu kaydına istinaden Hazineye ait olduğu iddiasıyla dava açmıştır.
Yargılama sırasında çekişmeli taşınmazların ''101'' olan ada numaraları ''175'' ada olarak değiştirildiği kadastro müdürlüğünce bildirilmiş olup Mahkemece dava konusu taşınmazlar için ayrı ayrı açılan dava dosyaları birleştirildikten sonra yapılan yargılama sonunda; davacı ... İdaresinin davasının kısmen kabul kısmen reddine, çekişmeli 175 ada 4 parsel ve 175 ada 65 parsel sayılı taşınmazlar yönünden davasının kabulü ile kadastro tespitlerinin iptaline, orman vasfı ile Hazine adına tescillerine; çekişmeli 175 ada 5 parsel ve 175 ada 6 parsel sayılı taşınmazlar yönünden orman idaresinin davasının reddine kadastro tespiti gibi tapuya tescillerine, 101 ada 1 parsel hakkında karar verildiğinden yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş; hüküm, asıl/birleşen dosya davacısı Orman Yönetimi, birleşen dosya davacısı/davalı Hazine ve davalı ... ve Su İşleri Bakanlığı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, Orman İdaresi tarafından kısmı askı ilan süresinde açılan kadastro tespitine itiraz davası olup, dava da 3402 sayılı Kanun'un 30/2 maddesi şartları mevcuttur. Mahkemece, 3402 sayılı Kanun'un 30/2 maddesi uyarınca gerçek hak sahibi re'sen belirlenecek, davada taraf olmayanlar adına dahi tescile karar verilebilecektir. Dava konusu taşınmazların kadastro tesbit tutanakları 3402 sayılı Kanun'un 30/2. maddesi uyarınca gerçek hak sahibi belirlenerek doldurulmalıdır. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 5, 26, 27 ve 30/2. maddelerinde, kadastro tesbit tarihinden önce dava konusu olan taşınmazlar hakkında ne gibi işlem yapılacağı gösterilmiştir. 3402 sayılı Kanunun 27, 28 ve 29. maddeleri gereğince yargılamaya devamla, tesbit tutanağında yazılı hak sahiplerinin 3402 sayılı Kanun'un 30/2. maddesi gereğince gösterecekleri delillerle Mahkemece re'sen lüzum görülen diğer deliller de toplanıp dava konusu taşınmazların gerçek hak sahibi ya da sahipleri adına tesbit ve tapuya tesciline karar verilmesi gerekmektedir. Bu durumda, davalı taşınmazların bulunduğu nün tüzelkişiliği kalmadığından ilgili ilçe belediye başkanlığı ve büyükşehir belediye başkanlığının davada taraf olması gerektiğinden Mahkemece bu idarelerin davaya dahil edilmesi için davacıya süre ve imkan tanınarak, taraf teşkili sağlanmalıdır.
Diğer yandan Mahkemece yapılan yargılamada sadece 1950 tarihli ... fotoğraflarının incelenmesi ile yetinilmiş olup bu ... fotoğrafı da denetime elverişli değildir, çekişmeli taşınmazların zilyetlikle kazanılacak yerlerden olup olmadıkları dahi usulünce tespit edilmemiş, birleşen dosya davacılarından Hazine'nin 175 ada 6 parsele yönelik davası olduğu halde Hazinenin davası yönünden olumlu veya olumsuz bir karar verilmediği gibi birleşen dosya davalıları ... ve arkadaşları karar başlığında gösterilmemiş, Hazinenin dayandığı 1991/580 Esas sayılı dava dosyası dosya arasına alınmamış yine husumet düşmediği halde davalı olarak gösterilen Orman Bakanlığı yönünden husumetten ret kararı verilmemiş, dava konusu olmayan 101 ada 1 parsel yönünden ise olağan usullerle kesinleştirilmek üzere ilgili Kadastro Müdürlüğüne gönderilmesi gerekirken hükümde karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş olması ve önceki tarihli ara kararda olağan usullerle kesinleştirilmek üzere ilgili Kadastro Müdürlüğüne gönderilmesi yönünde ara karar kurulmasına rağmen 101 ada 1 parsel sayılı taşınmazın kadastro tutanağının aslının hala dosya arasında olması ve gerçek hak sahibini belirlemekten uzak keşif ve raporlara dayanılarak hüküm kurulması doğru olmamıştır.
Hâl böyle olunca doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, öncelikle davacılara davalarını ilgili İlçe Belediye Başkanlığı ve Kahramanmaraş Büyükşehir Belediye Başkanlığı'na yöneltmeleri için süre ve imkan tanınmalı, taraf teşkili sağlandığında delilleri sorulup saptanmalı, bildirildiği taktirde delilleri toplanmalı daha sonra yöreye ait en eski tarihli memleket haritası ve ... fotoğraflarının tamamı ile varsa amenajman planı ve komşu parsellere ait kadastro tutanakları, tutanaklar kesinleşmiş ise tapu kayıt örnekleri ve tapu kayıtları Mahkeme kararı sonucu oluşmuş ise Mahkeme karar örnekleri ilgili yerlerden getirtilip, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı 3’er kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile önceki bilirkişiler dışında halen ... ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç kişilik orman mühendisi bilirkişi kurulu, bir ziraat mühendisi, bir fen elemanı ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi aracılığıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Keşifte getirtilen belgeler çekişmeli taşınmazlar ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazların öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Kanunlar karşısındaki durumu saptanmalı; zilyedlikle veya hukuki değeri kalmamış olan tapu kayıtlarıyla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazların dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen, jeodezi ve fotogrametri ile uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) ... fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de ... fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak) denetime elverişli olacak şekilde çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmazlar, çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve ... fotoğrafları üzerinde gösterilmeli; taşınmazların gerçek eğimi klizimetre aletiyle ölçülerek memleket haritalarındaki münhanilerden (yükseklik eğrilerinden) de faydalanılmak suretiyle belirlenmeli; stereoskopik ... fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazların niteliği, kullanım durumları ile tasarruf sınırlarının belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli, üzerilerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile imar-ihyaya konu olup olmadıkları, olmuş iseler imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğe ne zaman başlanıldığını ve 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17/2. maddesinde belirtilen orman içi açıklık vasfında olup olmadıklarını belirten müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli ve dosyadaki belgeler ile karşılaştırıldığında denetime elverişli rapor alınmalıdır.
Ayrıca keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadıkları, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmedikleri ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmalı; dava konusu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraatçi bilirkişiden taşınmazların evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadıkları, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli 3402 sayılı Kanun'un 14. maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tesbit ya da tescil edilip edilmediği Tapu Müdürlüğü ve ilgili Kadastro Müdürlüğü ile Hukuk Mahkemeleri Yazı İşleri Müdürlüğünden sorulup, aynı Kanun'un 03.07.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanunun getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanarak, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve incelemeye dayalı olarak yazılı şekilde hüküm verilmesi usul ve yasaya uygun düşmediğinden hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle asıl/birleşen dosya davacısı Orman Yönetimi, birleşen dosya davacısı/davalı Hazine ve davalı ... ve Su İşleri Bakanlığı vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 3402 sayılı Kanun'un 36/A maddesi gereğince harç alınmasına mahal olmadığına, 10.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.