Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/12224 Esas 2022/4376 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tapu İptali ve Tescil

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün Maliye Hazinesi vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

... İli Başiskele İlçesi ... Cami Köyü mahallesinde 3402 sayılı Kanun'a göre yapılan arazi ve orman kadastro çalışmaları 07.08.2002 tarihinde kesinleşmiştir.
Davacı vekili 03.07.2002 tarihli dilekçesinde, vekil edeninin ... Cami Köyü, Cami Civarı mevkiinde kain 127 ada 12, 18 ve 19 parseller ile aynı yer 131 ada 1 parselin maliki ve zilyeti olduğu halde kadastro çalışmaları sonucunda taşınmazların davalı Hazine adına tescil edildiğini, bu taşınmazların çevresinde bulunan aynı yer 127 ada 11, 13, 20, 21 ve 26 parseller ile 129 ada 1 parsel, 131 ada 2 parsel sayılı taşınmazların müvekkili adına tescil edildiklerini, davaya konu edilen taşınmazların müvekkili adına tespit gören taşınmazların tam ortasında kalmakta olduğunu, dava konusu taşınmaz üzerine müvekkili ve ailesi tarafından 100 yıldan fazla bir zamandır ziraat yapıldığını, kavak ve fındık ağaçları dikildiğini beyanla, dava konusu 127 ada 12, 18 ve 19 parseller ile aynı yer 131 ada 1 parselin tapu kayıtlarının iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulü ile ... İli Başiskele İlçesi ... Cami Köyü, 127 ada 12, 18 ve 19 parsel ile aynı yer 131 ada 1 parsel sayılı taşınmazların davalı ... Hazinesi adına olan tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına kayıt ve tescillerine karar verilmiş, davalılardan Maliye Hazinesi vekili temyize gelmiştir.
Dava kadastro öncesi sebebe dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Dava konusu taşınmazların tespit tutanaklarının incelenmesinden; dava konusu 127 ada 12 parsel sayılı taşınmazın, dava dışı 127 ada 11 parsel ile birlikte 1937 tarihli, 316-322 sayılı, vergi kayıtları kapsamında kaldığı, kayıt sahibinin 1964 yılında taşınmazı bir bütün olarak oğlu davacıya sattığı, her iki taşınmazın fındık ağacı ile kaplı olduğu ancak dava konusu 12 parsel sayılı taşınmazın orman tahdidi içinde kaldığından bahisle fındıklık vasfıyla davalı Hazine adına, tahdit dışında kalan dava dışı 11 parselin ise davacı adına; 127 ada 18 ve 19 parsellere ilişkin tapu ve vergi kaydının bulunmadığı, zeminin kavaklık olduğu ancak orman tahdidi içine kaldığı gerekçesiyle kavaklık vasfıyla Hazine adına; dava konusu 131 ada 1 parsel sayılı taşınmazın dava dışı 129 ada 1 parsel sayılı taşınmazla birlikte 1937 tarihli 294-295 sayılı vergi kayıtları kapsamında kaldığı, kayıt sahibinin 1964 yılında taşınmazı bir bütün olarak oğlu davacıya sattığı ancak 131 ada 1 parsel sayılı taşınmazın orman tahdidi içinde kaldığından bahisle kavaklık vasfıyla Hazine adına, tahdit dışında kalan dava dışı 129 ada 1 parselin davacı adına tespit edildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş ise de hükme esas raporları denetime ve hüküm kurmaya elverişli değildir. Şöyle ki; dava konusu taşınmazlar tahdit içinde kaldığı gerekçesiyle davalı Hazine adına tescil edildiği halde hükme esas alınan orman bilirkişi raporunda taşınmazların orman tahdidine göre durumu kesin olarak belirlenmemiştir. Dosya içinde iki ayrı tahdit haritası mevcut olup; 6 nolu orman kadastro komisyonunca yapılan ve 12.4.1988 tarihinde ilan edilen, kesinleşip kesinleşmediği dosya kapsamına göre tespit edilemeyen tahdit haritasına göre dava konusu taşınmazların tamamı tahdit dışında görünmekte iken, 115 nolu orman kadastro komisyonunca yapılan çalışmalar sonucunda düzenlenen tahdit haritasına göre ise dava konusu taşınmazlar kısmen tahdit içindedir. Bilirkişi raporunda, dosyada mevcut tahdit haritaları arasındaki çelişki giderilmemiştir. Yine raporda taşınmazlar hakkında ... fotoğrafı incelemesi yapılmamış, bazı taşınmazların eğimi bildirilmemiştir.
Hükme esas alınan ziraat bilirkişi raporu da yetersiz ve denetime elverişli değildir. Rapor, taşınmazların eğimi, toprağının niteliği, üzerinde bulunan ağaçların sayısı, yaşı, cinsi ve araziye dağılımı gibi hususlarda bilgi içermemektedir.
Buna göre, Mahkemece, yöreye ait en eski tarihli memleket haritası ve ... fotoğraflarının tamamı ile varsa amenajman planı ve komşu parsellere ait kadastro tutanakları, tutanaklar kesinleşmiş ise tapu kayıt örnekleri ve tapu kayıtları mahkeme kararı sonucu oluşmuş ise mahkeme karar örnekleri ilgili yerlerden getirtilip, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan aynı köyde ve komşu köylerde ikamet eden şahıslar arasından seçilecek ayrı ayrı 3’er kişilik yerel bilirkişi kurulu ve taraf tanıkları ile önceki bilirkişiler dışında halen Tarım ve Orman Bakanlığı ve bağlı birimlerinde görev yapmayan bu konuda uzman orman mühendisleri arasından seçilecek üç orman mühendisi bilirkişi, bir ziraat mühendisi bilirkişi, bir fen elemanı ve bir jeodezi ve fotogrametri mühendisi aracılığıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Keşifte getirtilen belgeler çekişmeli taşınmaz ile birlikte çevre araziye de uygulanmak suretiyle taşınmazın öncesinin bu belgelerde ne şekilde nitelendirildiği belirlenmeli; 3116, 4785 ve 5658 sayılı Kanun'lar karşısındaki durumu saptanmalı; zilyetlikle veya hukuki değeri kalmamış olan tapu kayıtlarıyla ormandan yer kazanılamayacağı, öncesi orman olan bir yerin üzerindeki orman bitki örtüsü yokedilmiş olsa dahi, salt orman toprağının orman sayılan yer olduğu düşünülmeli; toprak yapısı, bitki örtüsü ve çevresi incelenmeli; keşifte, hakim gözetiminde, taşınmazın dört yönden renkli fotoğrafları çektirilip, onaylanarak dosyaya eklenmeli; yukarıda değinilen diğer belgeler fen, jeodezi ve fotogrametri ile uzman orman bilirkişiler eliyle yerine uygulattırılıp; orijinal-renkli (renkli fotokopi) ... fotoğrafları ve memleket haritasının ölçeği kadastro paftası ölçeğine, yine kadastro paftası ölçeği de ... fotoğrafları ve memleket haritası ölçeğine (Net-Cad veya benzeri programlar kullanılarak)denetime elverişli olacak şekilde çevrildikten sonra komşu ve yakın komşu parselleri de içine alacak şekilde birbiri üzerine aplike edilmek suretiyle çekişmeli taşınmaz, çevre parsellerle birlikte memleket haritası ve ... fotoğrafları üzerinde gösterilmeli; taşınmazın gerçek eğimi klizimetre aletiyle ölçülerek memleket haritalarındaki münhanilerden (yükseklik eğrilerinden) de faydalanılmak suretiyle belirlenmeli; stereoskopik ... fotoğraflarının stereoskop vasıtasıyla üç boyutlu incelemesi yapılarak, temyize konu taşınmazın niteliği ve kullanım durumu ile tasarruf sınırlarını belirgin olarak görünüp görünmediği belirlenmeli, taşınmazın üzerindeki bitki örtüsünün cinsi, yaşı, dağılımı, kapalılık oranı ile dava konusu taşınmazın 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17/2. maddesinde belirtilen orman içi açıklık vasfında olup olmadığını, taşınmazın imar-ihyaya konu olup olmadığını, olmuş ise imar-ihyaya en erken ne zaman başlanıldığını ve imar-ihyanın hangi tarihte tamamlandığını, taşınmazın ekonomik amacına uygun olarak tarım arazisi niteliğiyle zilyetliğine ne zaman başlanıldığını ve dava konusu taşınmazın 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 17/2. maddesinde belirtilen orman içi açıklık vasfında olup olmadığını belirten müşterek imzalı, tereddüte mahal bırakmayacak şekilde, yalnız büro incelemesine değil, uygulamaya ve araştırmaya dayalı, bilirkişilerin onayını taşıyan krokili bilimsel verileri bulunan yeterli ve dosyadaki belgeler ile karşılaştırıldığında denetime elverişli rapor alınmalıdır.
Ayrıca keşifte dinlenecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, taşınmazların öncesinin ne olduğu, kim veya kimler tarafından, hangi tarihten beri ve ne şekilde kullanıldığı, imar-ihya gerektiren yerlerden olup olmadığı, böyle yerlerden ise imar-ihyaya konu edilip edilmediği ve edilmiş ise imar-ihyasının hangi tarihte tamamlandığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, komşu parsellerin tutanak ve dayanakları uygulanmalı; dava konusu taşınmazları sınır olarak nasıl nitelendirdikleri araştırılmalı; yerel bilirkişiler ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak giderilmeye çalışılmalı; ziraat bilirkişisinden taşınmazın evveliyatını, toprak yapısını, niteliğini ve zilyetlikle mülk edinilebilecek yerlerden olup olmadığını, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı şekilde açıklayan, bilimsel esaslara ve somut verilere dayalı, ayrıntılı ve gerekçeli rapor alınmalı; fen bilirkişisinden ise, keşfi takibe ve denetlemeye olanak verir rapor ve kroki alınmalı, tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan söz konusu bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli 3402 sayılı Kanun'un 14. maddesi uyarınca, adına tescil kararı verilecek kişi ya da kişiler ile diğer mirasçılar ve onların miras bırakanları adına aynı çalışma alanı içerisinde kayıtsız ve belgesizden başkaca taşınmaz mal tespit ya da tescil edilip edilmediği tapu müdürlüğü ve ilgili kadastro müdürlüğü ile hukuk mahkemeleri yazı işleri müdürlüğünden sorulup, aynı Kanunun 03.07.2005 tarihli ve 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu ile değiştirilen 14/2. maddesi hükmü gözetilerek sulu ve susuz olarak kazanılmış toprak miktarı belirlenip, Kanun'un getirdiği sınırlamanın aşılıp aşılmadığı saptanarak, toplanacak tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip, ulaşılacak sonuca göre bir hüküm kurulmalıdır.
SONUÇ: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile hükmün HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 10.05.2022 gününde oybirliğiyle karar verildi.