Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/11379 Esas 2022/4311 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tesis Kadastrosuna İtiraz

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacı ... tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

K A R A R

Tesis kadastrosu sırasında Diyarbakır İli Çermik İlçesi ... Mahallesi 148 ada 2 parsel ve 189 ada 1 parsel sayılı sırasıyla 22.562,02 ve 24.711,43 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olması nedeniyle Hazine adına; Diyarbakır İli Çermik İlçesi Dikyol Mahallesi 150 ada 1 parsel, 153 ada 4 parsel, 154 ada 1 parsel 157 ada 4 parsel,181 ada 9 parsel ve 182 ada 15 parsel sayılı sırasıyla 6.482,58 - 1.158,38 - 4.387,49 - 4.143,58 - 20.143,41 ve 3.606,30 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine nedeniyle ... adına; Diyarbakır İli Çermik İlçesi ... Mahallesi 153 ada 2 parsel ve 182 ada 13 parsel sayılı sırasıyla 2.258,18 ve 1.432,61 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine nedeniyle ... adına; Diyarbakır İli Çermik İlçesi Dikyol Mahallesi 103 ada 2 parsel, 130 ada 5 parsel, 133 ada 3, 13 ve 14 parsel, 155 ada 1 parsel, 182 ada 17 ve 19 parsel sayılı sırasıyla 3.206,67 - 1.489,91 - 3.967,30 - 3.737,81 - 3.164,47 - 1.318,09 - 4.199,99 ve 3.292,56 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine nedeniyle ... adına; Diyarbakır İli Çermik İlçesi Dikyol Mahallesi 133 ada 4 ve 16 parsel sayılı sırasıyla 2.230,76 ve 3.570,05 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine nedeniyle ... adına; Diyarbakır İli Çermik İlçesi Dikyol Mahallesi 130 ada 6 parsel, 133 ada 5 ve 15 parsel sayılı sırasıyla 5.514,53 - 1.888,40 ve 5.288,94 metrekare yüzölçümündeki taşınmazlar kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine nedeniyle ... adına tespit edilmiştir.
Davacı ..., çekişmeli taşınmazın müşterek muristen intikal ettiği ve mirasçılar arasında terekenin taksim edilmediği iddiasına dayanarak dava açmıştır.
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; çekişmeli 103 ada 2 parsel, 148 ada 2 parsel, 153 ada 4 parsel, 157 ada 4 parsel, 181 ada 9 parsel, 182 ada 13 ve 15 parsel sayılı taşınmazlara yönelik davanın feragat nedeniyle reddine; çekişmeli, 133 ada 3, 4, 5, 13, 14, 15 ve 16 parsel ile 189 ada 1 parsel sayılı taşınmazlara yönelik davanın esastan reddine ve taşınmazların tespit gibi tesciline çekişmeli 130 ada 5 ve 6 parsel, 150 ada 1 parsel, 153 ada 2 parsel, 154 ada 1 parsel, 155 ada 1 parsel, 182 ada 17 ve 19 parsel sayılı taşınmazlara yönelik davanın kabulüne, kadastro tespitlerinin iptaline, ... ve müşterekleri adına hüküm yerinde gösterilen payları oranında tesciline karar verilmiş; hüküm, davacı ... tarafından temyiz edilmiştir.
1.Dosya muhtevasına, dava evrakı ile yargılama tutanakları münderecatına, mevcut deliller Mahkemece takdir edilerek karar verildiğine ve takdirde bir isabetsizlik bulunmadığına göre 103 ada 2 parsel, 148 ada 2 parsel, 153 ada 4 parsel, 157 ada 4 parsel, 181 ada 9 parsel, 182 ada 13 ve 15 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazları yerinde değildir.
2.Davacı ...'ın 189 ada 1 parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Mahkemece gerekçeli kararın açıklama kısmında çekişmeli taşınmazın feragat nedeniyle reddine karar verildiği halde, hüküm fıkrasında davanın esastan reddine karar verilmiştir. Açıklanan bu haliyle, gerekçe ile hüküm arasında çelişki oluşturulduğu gibi keşif esnasında her bir taşınmaz yönünden ayrı ayrı beyan alınması gerekirken tüm taşınmazlar yönünden tek beyan alınarak Mahkemece bu beyan ile yetinilmiştir. Bu şekilde eksik araştırma dayalı çelişkili karar verilmesi isabetsizdir.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece, öncelikle çekişmeli taşınmaza ait en eski ve yeni tarihli ortofoto ve uydu fotoğrafları ile Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin ... fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek taşınmazların bulunduğu köyü/ mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait ... fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle, buradan elde edilen verilere göre, tespit tarihi olan 2010 yılından 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik ... fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilerek dosya arasına konulmalı, komşu taşınmazların tespit tutanakları ve varsa dayanağı kayıtlar celbedilmeli, dosya ikmal edildikten sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile üç ziraat mühendisi ve jeodezi ve fotogrametri mühendisi ile fen bilirkişisinden oluşacak bilirkişi heyeti eşliğinde yeniden keşif yapılmalı ve bu keşif sırasında dinlenilecek yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmazın geçmişte ne durumda bulunduğu, ilk olarak ne zaman ve nasıl zilyet edilmeye başlandığı, imar-ihyaya konu edilip edilmediği, imar-ihyaya konu edilmiş ise ihyanın ne zaman başlayıp bitirildiği ve zilyetliğin ne şekilde sürdürüldüğü hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanları arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı, yerel bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellere ait tutanak ve dayanağı kayıtlarla denetlenmeli; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye ... fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmalı, temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları da değerlendirilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının, imar ihyaya muhtaç yerlerden ise imar ihyasının hangi tarihte tamamlandığının ve üzerindeki zilyetliğin hangi tasarruflarla sürdürüldüğünün belirlenmesine çalışılmalı, taşınmazın kadastro paftasındaki konumu bilgisayar programı aracılığıyla ölçekleri eşitlenmek suretiyle uydu ve ... fotoğraflarına aktarılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan, taşınmazın toprak yapısını, bitki örtüsünü ve niteliğini, zirai faaliyete konu olup olmadığını, zilyetliğin hangi tarihte başladığını ve hangi tasarruflarla sürdürüldüğünü, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığını, komşu parseller ile arasında nitelik farkı bulunup bulunmadığını, imar-ihya gerektiren yerlerden olması halinde imar- ihyaya konu olmaya başladıkları ve imar-ihyanın tamamlandığı tarihi bildirir, komşu parsellerle karşılaştırmalı değerlendirmeyi içerir, somut verilere ve bilimsel esaslara dayanan, çelişkileri giderir, ayrıntılı ve gerekçeli rapor düzenlettirilmeli; HMK'nin 290/2. maddesi uyarınca keşfe götürülecek bir fotoğrafçı aracılığıyla çekişmeli taşınmaz bölümlerinin ve çevresinin yakın plan ve panoramik fotoğrafları çektirilip, taşınmazın sınırları kabaca işaretlendikten ve mahkemece onaylandıktan sonra dosya arasına konulmalı; fen bilirkişisinden, keşfi izlemeye ve denetlemeye elverişli harita ve rapor düzenlenmesi istenmeli; mahkeme hakiminin, taşınmazın konumuna, niteliğine ve çevre parsellerle karşılaştırılmalı olarak fiziksel özelliklerine ilişkin gözlemi keşif tutanağına aynen yansıtılmalı ve bundan sonra toplanan tüm deliller birlikte değerlendirilerek çelişki oluşturmayacak şekilde karar verilmelidir.
3.Davacı ...'ın 133 ada 3, 4, 5, 13, 14, 15 ve 16 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Mahkemece 15.10.1992 tarihli satış senedinin dava konusu taşınmazlara ait olduğu davalı ... Hanefi ... tarafından satın alındığı ve kök muris ... ... terekesine ait olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de varılan sonuç eksik araştırmaya dayalıdır. Şöyle ki Mahkemece her bir taşınmaz yönünden ayrı ayrı beyan alınması gerekirken tüm taşınmazlar yönünden tek beyan alınarak bu beyan ile yetinildiği gibi, senette satıcı olarak duruşmada beyanı alınan ...'ın taşınmazların dedesinden babasına babasından da kendisine kaldığını beyan etmekle taşınmazların hangi hukuki sebebe bağlı olarak kendisine kaldığı konusunda beyanlarının yeterli olmadığı anlaşılmıştır. Öte yandan taşınmazın aynına ilişkin davalarda tanıkların taşınmaz başında dinlenilmesi gerekirken, bir kısım tanıkların zorunluluk bulunmadığı halde usule aykırı olarak duruşmada dinlenilmiş olması dahi isabetsizdir. Bu şekilde eksik ve usule aykırı olarak yapılan araştırma ve incelemeye dayanılarak hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece, davacı ve davalı tarafın tanıklarının davetiye ile çağrılmaları suretiyle mahallinde, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ve tespit bilirkişileri ile fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı ve yapılacak bu keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan, dava konusu taşınmazların kime ait olduğu, kim tarafından, ne zamandan beri ve hangi hakka dayalı olarak kullanıldıkları, taşınmazların müşterek muristen mi intikal ettiği yoksa davalı tarafından ...'dan mı satın alındığı, ...'dan satın alınmış ise ...'ın iktisap sebebinin kök muris ... ...'a dayanıp dayanmadığı, dayanıyorsa kendisine hangi hukuki sebeple müstakil olarak kaldığı, taşınmazın müşterek muris ... ...'dan kaldığının tespiti halinde müşterek muristen intikal eden taşınmazların bulunması halinde murisin ölümünden sonra terekesinin mirasçılar arasında yöntemince taksim edilip edilmediği, taksim edilmiş ise taşınmazların kime düştüğü hususlarında somut olaylara dayalı olarak bilgi alınmalı, davalının dayandığı satış senedinin taşınmazlar başında uygulanarak çekişmeli taşınmazlara ait olup olmadığı ortaya konulmalı, dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının çelişmesi halinde gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmeye çalışılmalı, alınan beyanlar dosyaya getirtilecek olan murise ait taşınmazların tutanakları ve komşu taşınmaz tutanakları ve dayanakları ile denetlenmeli; yerel bilirkişi ve tanıkların beyanları arasında oluşan çelişkinin giderilememesi halinde hangi beyana ne sebeple üstünlük tanındığı gerekçeli kararda tartışılıp açıklanmalı; fen bilirkişisinden, senet uygulamasını ve kapsamını gösterir şekilde keşfi takibe ve denetlemeye elverişli rapor ve kroki alınmalı; bundan sonra toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilmek suretiyle taşınmazların kök muris ... ...'a ait olduğu sonucuna varılması halinde ...'ın mezkur senet ile miras payını davalıya devrettiğinin kabulünün gerekeceği gözetilerek bir karar verilmelidir.
4.Davacı ...'ın 130 ada 5 ve 6 parsel, 150 ada 1 parsel, 153 ada 2 parsel, 154 ada 1 parsel, 155 ada 1 parsel, 182 ada 17 ve 19 parsel sayılı taşınmazların infazına yönelik yapılan temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Kadastro hakimi doğru, infazı kabil ve infaz sırasında tereddüt oluşturmayacak şekilde hüküm kurmak zorundadır. Mahkemece, hüküm yerinde dava konusu taşınmazlar (14784) pay kabul edildiği halde, toplamda (14806) pay dağıtılmak suretiyle pay-payda eşitliği sağlanmadan 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 1. maddesine aykırı olarak yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir.
Hal böyle olunca Mahkemece 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 25/1. maddesi çerçevesinde kök muris ... ...'ın veraset ilamı davaya özgü olmak üzere Kadastro Mahkemesi hakimi tarafından düzenlenmeli ve tarafların miras payları belirlenmeli, gerektiğinde uzman bilirkişiden pay oranları ile ilgili rapor alınabileceği düşünülmeli, bundan sonra pay dağılımının hangi esaslara göre belirlendiği denetime elverişli olacak şekilde açıklanmak suretiyle işin esası hakkında karar verilmelidir.
Mahkemece, bu hususlar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenle yerinde bulunduğundan kabulüyle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) no.lu bentte açıklanan nedenlerle, davacı ...'ın 103 ada 2 parsel, 148 ada 2 parsel, 153 ada 4 parsel, 157 ada 4 parsel, 181 ada 9 parsel, 182 ada 13 ve 15 parsel sayılı taşınmazlara yönelik temyiz itirazlarının reddiyle bu parseller hakkındaki hükmün ONANMASINA, (2), (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle, 189 ada 1 parsel, 133 ada 3,4,5,13,14,15 ve 16 parsel, 130 ada 5 ve 6 parsel, 150 ada 1 parsel, 153 ada, 2 parsel, 154 ada 1 parsel, 155 ada, 1 parsel, 182 ada 17 ve 19 parseller davacı ...'ın temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulüyle hükmün bu parseller yönünden 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla ile 1086 sayılı HUMK'un 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 09.05.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.