Danıştay 8. Daire 2016/1873 Esas 2021/1854 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2016/1873
Karar No : 2021/1854

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
Vekili : Av. …

Karşı Taraf (Davacı) : … İletişim Reklamcılık Ltd. Şti.
Vekili : Av. …

İstemin Özeti : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Yasanın 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

Savunmanın Özeti : Savunma verilmemiştir.

Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi: Davalı idarenin 1608 sayılı Kanun doğrultusunda işlem tesis etmeye yetkili olduğu göz önüne alındığında dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava, davacı şirketin izinsiz olarak şehrin muhtelif yerlerinde bulunan binaların sağır duvarları ve çatılarında 23 adet tabela tipi ışıksız germe brandayla reklam yapmak suretiyle … tarih ve … sayılı meclis kararı ile kabul edilen İlan Reklam Tabela Yönetmeliği'nin 9. ve 10. maddelerine aykırı davrandığından bahisle söz konusu tabela tipi ışıksız germe brandaların yedi (7) gün içerisinde kaldırılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Malatya Büyükşehir Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle açılmıştır.
... İdare Mahkemesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının izin belgesi almaksızın belediye sınırları içerisinde bulunan muhtelif bina sağır duvar ve çatılarına 23 adet ışıkısz reklam tabelası astığı sabit olmakla birlikte, Malatya Belediyesi İlan, Reklam ve Tabela Yönetmeliği'nde izinsiz konulan ilan, reklam ve tanıtım elemanları hakkında uygulanacak yaptırımı düzenlendiği, buna göre, izinsiz konulan ilan, reklam ve tanıtım elemanlarından kamu binalarına ilişkin olarak 775 sayılı Gecekondu Kanunu ile diğer binalara yönelik olarak 3194 sayılı İmar Kanunu hükümleri doğrultusunda işlem yapılacağının belirtildiği ve fakat atıfta bulunulan 3194 sayılı İmar Kanunu'nda öngörülen prosedür işletilmeksizin reklam tabelalarının kaldırılmasına, aksi takdirde bunların belediyece kaldırılarak yapılacak masrafının %20 fazlasıyla ilgilisinden tahsil edilmesine karar verildiği; diğer yandan, bu kararın alınmasından önce söz konusu tanıtım elemanlarının anılan Yönetmelik maddelerine hangi yönlerden aykırı olduğunun usulüne uygun şekilde tespit edilmediği gibi, binaların uygunsuzluğuna veya tanıtım elemanlarının cinsi, ölçü ve ebatları, içeriği ve kullanılan malzeme yönlerinden aykırı olduğuna dair herhangi bir delilin dosyaya sunulmadığı ve reklam alanı olarak düzenlenemeyecek bir yere konuldukları ya da görüntü kirliliğine yol açtıkları yönünde yapılan herhangi bir tespitin de bulunmadığı; bu durumda, davalı idare tarafından usulüne uygun olarak mahallinde yapılan tespitle şehrin muhtelif yerlerine asılan tanıtım elemanlarının, izne bağlanabilir nitelikte olup olmadığının ve bina sağır duvarları ile çatılarına reklam tabelalarının asılma koşullarını düzenleyen Yönetmelik hükümlerine hangi yönlerden aykırı olduğunun tespit edilmediği, yapının ve üzerine konulan tanıtım elemanlarının mevcut durumunun ve niteliğinin saptanmasının ardından tanıtım elemanının izne bağlanması veya Yönetmelik hükümlerine uygunluğunun sağlanması amacıyla ilgilisine mühlet tanınarak öncelikle belirtilen eksikliklerin giderilmesinin sağlanması suretiyle idari yaptırım kararı alınması hususunda yollamada bulunulan yasal prosedürün işletilmediği dikkate alındığında, 23 adet tabela tipi ışıksız germe brandanın yedi (7) gün içerisinde kaldırılması, aksi takdirde belediyece kaldırılarak masrafının %20 fazlasıyla ilgilisinden tahsili yönünde alınan dava konusu Encümen kararında hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu'nun 7.maddesinin (g) bendinde, büyükşehir belediyesinin yetki alanındaki meydan, bulvar, cadde ve ana yolları yapmak, yaptırmak, bakım ve onarımını sağlamak, kentsel tasarım projelerine uygun olarak bu yerlere cephesi bulunan yapılara ilişkin yükümlülükler koymak; ilân ve reklam asılacak yerleri ve bunların şekil ve ebadını belirlemek; meydan, bulvar, cadde, yol ve sokak ad ve numaraları ile bunlar üzerindeki binalara numara verilmesi işlerini gerçekleştirmek büyükşehir belediyesinin görev, yetki ve sorumlulukları arasında olduğu belirtilmiş; 5393 sayılı Belediye Kanuınu'nun 15.maddesinin 1.fıkrasının (b) bendinde, kanunların belediyeye verdiği yetki çerçevesinde yönetmelik çıkarmak, belediye yasakları koymak ve uygulamak, kanunlarda belirtilen cezaları vermek; aynı fıkranın (n) bendinde de, reklam panoları ve tanıtıcı tabelalar konusunda standartlar getirmek belediyelerin yetki ve imtiyazları arasında sayılmıştır.
1608 sayılı Umuru Belediyeye Müteallik Ahkâmı Cezaiye Hakkında 16 Nisan 1340 Tarih ve 486 Numaralı Kanunun Bazı Maddelerini Muaddil Kanunun 1. maddesinde; "Belediye meclis ve encümenlerinin kendilerine kanun, nizam ve talimatnamelerin verdiği vazife ve sahaliyet dairesinde ittihaz ettikleri kararlara muhalif hareket edenlerle belediye kanun ve nizam ve talimatnamelerinin men veya emrettiği fiilleri işleyenlere veya yapmayanlara belediye encümenince Kabahatlar Kanununun 32 nci maddesi hükmüne göre idari para cezası ve yasaklanan faaliyetin menine karar verilir. Bu kararda ilgili kişiye bir süre de verilebilir.
Belediye encümeni kararında belli bir fiilin muayyen bir süre zarfında yapılmasını da emredebilir. Emredilen fiilin ilgili kişi tarafından yapılmaması halinde, masrafları yüzde yirmi zammı ile birlikte tahsil edilmek üzere belediye tarafından yerine getirilir." hükmü yer almaktadır.

3194 sayılı İmar Kanunu'nun 32. maddesinde, "Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce (...) tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir, ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükmüne yer verilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanunu ile 5393 sayılı Belediye Kanunu'na dayanılarak hazırlanan ve Malatya Belediyesi sınır ve mücavir alanları içerisinde ilan, reklam ve tanıtım yapmak amacıyla konulan pano, tanıtıcı levha ve benzerlerinin yol açtığı görüntü kirliliğini ortadan kaldırmak, ticari rekabette eşit şartları sağlamak, şehir estetiğine katkıda bulunmak, reklam asma ve ticari tabela kullanımını düzenlemek ve bu işleri yapan gerçek veya tüzel kişilerle kamu kurum ve kuruluşlarının uymak zorunda oldukları esasları belirlemek amacıyla 07.11.2012 tarih ve 234 sayılı Meclis kararı ile kabul edilen Malatya Belediyesi İlan, Reklam ve Tabela Yönetmeliği'nin 4.maddesinde, "reklam"ın her türlü ticari ilan olarak tanımlandığı, "eleman"ın her türlü ilan, reklam ve tanıtım levhalarını, panolarını, tabela, amblem ve logolarını ifade ettiği; 9. maddesinde, bina sağır duvarlarına; 10.maddesinde de, bina çatılarına hangi hallerde reklam elemanlarının konulabileceği belirtildikten sonra; aynı Yönetmeliğin 24.maddesinde, ilan, reklam ve tanıtım elamanlarını asmak ve dikmek için belediyeye; dilekçe, adresi belirten kroki, metin yazısı, sigorta poliçesi, arsa veya bina sahibinden izin alındığına dair belge ve projeyle birlikte başvurulmasının zorunlu olduğu; 25.maddesinin (a) bendinde, izin verilen firma adı ve adresi, ilan, reklam ve tanıtım elemanının konulacağı yer, şekli, ebatları, cinsi, niteliği ile konma başlangıç ve bitim tarihini içeren onaylı izin belgesinin belediyece düzenleneceği; 27.maddesinin (a) bendinde, Malatya Belediyesi sınır ve mücavir alanları içinde meydanlar, caddeler, bulvarlar ve anayollarda bulunan, bu yerlere cepheleri bakan yapılar ile bu yerlere hareket eden her türlü nakil vasıtaları üzerine tanıtım ve reklam amacıyla çizilerek, yapıştırılarak yapılan resimler, asılmak veya dikilmek suretiyle konan her türlü ilan, reklam ve tanıtım elemanlarının denetleneceği; 28.maddesinde de, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı veya izinsiz konan ilan, reklam ve tanıtım elemanlarının, kamu mülkü üzerinde bulunuyorsa, 775 sayılı Kanuın'un 18.madesi; her türlü yapılara konulanlara, 3194 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda işlem yapılarak Belediye tarafından kaldırılacağı düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden; davalı idareye bağlı Çevre Koruma ve Kontrol Şube Müdürlüğü ekiplerince yapılan kontrollerde izinsiz olarak şehrin muhtelif yerlerinde 23 adet tabela tipi ışıksız germe brandayla reklam yapıldığının tespiti üzerine Malatya Büyükşehir Belediye Encümeninin … tarih ve … sayılı kararı ile davacı şirketin Malatya Belediyesi İlan, Reklam ve Tabela Yönetmeliği'nin 9. ve 10. maddelerine aykırı davrandığından bahisle 5326 sayılı Kabahatler Kanunu'nun 42.maddesi uyarınca 46.000,00-TL para cezası ile cezalandırılmasına ve uygunsuz yerlere asılan ışıksız vinil tipi germe brandanın davacı şirket tarafından yedi (7) gün içerisinde kaldırılmasına, aksi takdirde tabelaların belediye tarafından kaldırılarak yapılacak masrafın %20 fazlasıyla ilgilisinden tahsil edilmesine karar verildiği, 11.03.2015 tarihinde davacı şirkete tebliğ edilen söz konusu kararın 23 adet tabelanın kaldırılmasına ilişkin kısmının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta, davacı tarafından belediye sınırları içerisinde bulunan muhtelif bina sağır duvar ve çatılarına 23 adet ışıksız reklam tabelası asıldığının sabit olduğu, esasen davalı idarenin yukarıda yer verilen 1608 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda izinsiz tabelaların kaldırılmasını emredebileceği, bu emrin yerine getirilmemesi halinde masrafı ilgililerden daha sonra tahsil edilmek üzere izinsiz tabelaları kaldırabileceği; ancak, davalı idarenin kendi Meclis kararıyla yürürlüğe koyduğu İlan, Reklam ve Tabela Yönetmeliği'nin 28.maddesinde, bu Yönetmelik hükümlerine aykırı veya izinsiz konan ilan, reklam ve tanıtım elemanlarının, kamu mülkü üzerinde bulunuyorsa, 775 sayılı Kanun'un 18.madesi; her türlü yapılara konulanlara, 3194 sayılı Kanun hükümleri doğrultusunda işlem yapılarak Belediye tarafından kaldırılacağı yönündeki hüküm ve söz konusu Yönetmelik hükmünün iptalinin de istenilmediği dikkate alındığında, davalı Belediyenin Yönetmelik hükmünde atıf yapılan 3194 sayılı İmar Kanunu'nda öngörülen usuli işlemleri uygulamaksızın 23 adet tabela tipi ışıksız germe brandanın yedi (7) gün içerisinde kaldırılması, aksi takdirde belediyece kaldırılarak masrafının %20 fazlasıyla ilgilisinden tahsil edilmesi yönünde alınan dava konusu Encümen kararında hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmış olup, dava konusu işlemin iptaline karar veren İdare Mahkemesi kararında sonucu itibarıyla isabetsizlik görülmemekle birlikte, temyize konu kararın yukarıda yer verilen gerekçeyle onanması gerekmiştir.
Açıklanan nedenlerle, temyiz isteminin reddiyle ... İdare Mahkemesince verilen ve hüküm fıkrası itibarıyla hukuka uygun bulunan kararın yukarıda belirtilen gerekçeyle onanmasına, temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 25/03/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.