Danıştay 13. Daire 2016/1222 Esas 2021/1029 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONÜÇÜNCÜ DAİRE
Esas No:2016/1222
Karar No:2021/1029

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : ... Bakanlığı (... Bakanlığı)
VEKİLİ : ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ... Yol Yapı İnş. Müh. Elk. Pet. Ürün. Tem. Hay. San. ve Tic. Ltd. Şti.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı şirketin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 17. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde belirtilen yasak fiil ve davranışta bulunduğundan bahisle 1 (bir) yıl süre ile bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin 31/03/2014 tarih ve 28958 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesi'nce verilen kararda; söz konusu ihalede tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında, teklifini 4. sırada sunan ... Elektrik İnşaat Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin %50 hisseye sahip ortağı ...'ın, aynı ihaleye teklif veren ve 20. sırada teklifini sunan davacı şirket müdürü olarak temsile yetkili ve şirketin %50 hisseye sahip ortağı olduğu, her iki şirkette ...'ın mühendislik diplomasını iş deneyim belgesi olarak sunduğunun tespit edilmesi üzerine, davacı şirketin, 4734 sayılı Kanun'un 17/1-d maddesinde belirtilen, alternatif teklif verebilme hâlleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif vermek yönünde yasak fiil ve davranışta bulunduğundan bahisle 1 (bir) yıl süre ile bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklandığı; haklarında yasaklama kararı verilen tüzel kişilerin sermaye şirketi olması hâlinde sermayesinin yarısından fazlasına sahip olan gerçek veya tüzel kişi ortaklar hakkında yasaklama kararı verileceği, ihaleye teklif veren her iki şirket ortağının %50 hisseye sahip ... olduğu, mevzuata göre ...'ın davacı şirketin sermayesinin yarısından fazlasına sahip olmaması nedeniyle, davacı şirketin 1 (bir) yıl süre ile bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanmasına ilişkin işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.


TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, yasaklamaya ilişkin işlemin iptali istendiği hâlde, "Bakan oluru"nun iptaline karar verilmesinin usul hükümlerine aykırı olduğu, dava konusu işlemin 4734 sayılı Kanun'un 17. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinin ihlâli nedeniyle tesis edildiği ve işlemin hukuka uygun olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onüçüncü Dairesi'nce, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
"Morgedik Barajı Göl Alanı içinde kalan ENH'ların deplase edilmesi" işinin ihalesi, Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü 17. (Van) Bölge Müdürlüğü tarafından 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 19. maddesi uyarınca açık ihale usulu ile 04/02/2014 tarihinde gerçekleştirilmiştir.
İhale komisyonu tarafından tekliflerin değerlendirilmesi aşamasında, teklifini 4. sırada sunan ... Elektrik İnşaat Otomotiv Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi'nin %50 hisseye sahip ortağı ...'ın, 20. sırada teklifini sunan davacı şirketin müdürü olarak temsile yetkili ve şirketin %50 hisseye sahip ortağı olduğu, her iki şirket tarafından ...'ın mühendislik diplomasının iş deneyim belgesi olarak sunulduğu 07/02/2014 tarihli tutanak ile tespit edilmiştir.
Bu tespit üzerine, davacı şirketin, 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun 17. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde belirtilen, alternatif teklif verebilme hâlleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif vermek yönünde yasak fiil ve davranışta bulunduğundan bahisle 1 (bir) yıl süre ile bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklanması üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
4734 sayılı Kanun'un 17. maddesinin 1. Fıkrasının (d) bendinde, "Alternatif teklif verebilme hâlleri dışında, ihalelerde bir istekli tarafından kendisi veya başkaları adına doğrudan veya dolaylı olarak, asaleten ya da vekâleten birden fazla teklif vermek" fiili, yasak fiil veya davranışlar arasında sayılmış; 58. maddesinin 1. fıkrasında, "17. maddede belirtilen fiil veya davranışlarda bulundukları tespit edilenler hakkında fiil veya davranışlarının özelliğine göre, bir yıldan az olmamak üzere iki yıla kadar, üzerine ihale yapıldığı hâlde mücbir sebep hâlleri dışında usulüne göre sözleşme yapmayanlar hakkında ise altı aydan az olmamak üzere bir yıla kadar, 2. ve 3. maddeler ile istisna edilenler dâhil bütün kamu kurum ve kuruluşlarının ihalelerine katılmaktan yasaklama kararı verilir. (...)" kuralı yer almıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
İhalelerde rekabetin sağlanmasının koşullarından biri de katılımcıların aralarında organik bağ ya da temsil ilişkisinin olmamasıdır. İhaleye katılan her isteklinin özgür iradesiyle verdiği teklif sonucunda gerçekçi ve piyasa koşullarına uygun, kamu açısından da en avantajlı teklifin elde edilmesi amaçlanmaktadır. Anılan hususun, kamu kaynaklarının verimli kullanılmasına etki ettiği açık olup, ihalede tarafların aralarında anlaşma yaparak teklif bedellerini belirlemelerine olanak sağlayacak ilişkilerin bulunması hâlinde belirtilen amacın gerçekleşmeyeceği ve bu durumun saydamlık ilkesinin de ihlâline sebebiyet vereceği kuşkusuzdur. Bu nedenle, 4734 sayılı Kanun'un 17/1-d maddesinde sayılan durumlar sadece ihale dışı bırakılma sebebi olarak öngörülmemiş, konunun önemi nedeniyle bu fiillerin tespiti hâlinde yasaklama yaptırımı uygulanacağına da mevzuatta yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, ihaleye teklif veren her iki şirketin hissedarı olan ...'ın ayrıca mühendislik diplomasının her iki şirket tarafından iş deneyim belgesi olarak teklif sunulduğu görülmektedir.
Bu itibarla, uyuşmazlığa konu ihaledeki tekliflerin aynı hakim etki altında verildiği, başka bir ifadeyle şirketlerin teklifleri hazırlama aşamasında birbirleri ile irtibatlarının bulunmadığından ve ihale işlemlerinin birbirleri ile etkileşim içinde olmaksızın, rekabet hâlinde yürütüldüğünden söz edilemeyeceği anlaşıldığından, davacı şirketin yasaklanmasına ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık, dava konusu işlemin iptali yönündeki temyize konu İdare Mahkemesi kararında ise hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin kabulüne;
2. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesi uyarınca ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkeme'ye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (on beş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 23/03/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.