Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2021/3261 Esas 2022/2465 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Kadastro Mahkemesi

DAVA TÜRÜ : Kadastro Tespitine İtiraz
Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş olup hükmün davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
K A R A R
Mahkemenin verdiği önceki karar Yargıtay tarafından bozulmuş olup, bozma ilamında özetle; "çekişmeli taşınmazın kadastro tespit günü itibariyle 4342 sayılı Kanun uyarınca yapılan mera tespiti kesinleşmediğinden, mera araştırması yapılmasının zorunlu olduğu belirilerek; bu amaçla, komşu köylerde oturan ve davada yararı bulunmayan elverdiğince yaşlı kişiler arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve tarafların aynı şekilde bildirecekleri tanıkları, üç kişiden oluşacak ziraatçı bilirkişi kurulu ve uzman fen bilirkişisi hazır olduğu halde mahallinde yeniden keşif yapılması, keşifte, yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazın temyize konu bölümün öncesinin ne olduğu, kim tarafından hangi tarihten beri, ne şekilde kullanıldığı, zilyetliğin kimden kime ve ne şekilde geçtiği, öncesinin mera olup olmadığı, komşu mera parselinden nasıl ayrıldığı, aralarından doğal ya da yapay nitelikte ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı gibi hususların olaylara dayalı olarak sorulup saptanması, yerel bilirkişi ve tanıkların sözleri arasında doğabilecek çelişkilerin, gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmesi, tespite aykırı sonuçlara ulaşılması halinde hazır bulundurulacak tüm tespit bilirkişileri tanık sıfatıyla dinlenilerek aykırılıkların giderilmesine çalışılması, uzman ziraatçı bilirkişi kurulundan çekişmeli taşınmazın temyize konu olan bölümünün tarımsal niteliğini bildiren, öncesinin mera olup olmadığı, ne kadar zamandır, ne şekilde kullanıldığını irdeleyen, komşu taşınmazlarla karşılaştırmalı değerlendirmeyi içeren, gerektiğinde çekişmeli bölümün değişik yönlerden çekilecek fotoğrafları ile desteklenen ayrıntılı rapor alınması, keşfe katılacak fen bilirkişisinden keşif ve uygulamaları izleyip, denetlemeye olanak veren, çekişmeli bölüm ile mera parselinin konumunu çizilecek yan kesit krokisinde gösterecek şekilde ayrıntılı rapor alınması" gereğine değinilmiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne, çekişmeli 148 ada 8 parsel sayılı taşınmazın tespitinin iptali ile 31.05.2019 tarihli fen bilirkişi raporu krokisinde A harfi ile gösterilen ve kırmızı renk ile boyalı olan 4.485,16 metrekarelik kısmının tarla niteliğiyle ve bulunduğu adanın son parsel numarası verilmek suretiyle payları oranında ... mirasçıları adına tesciline, B harfi ile gösterilen kısmının 31.330,66 metrekare yüzölçümüyle ham toprak vasfı ile Hazine adına tesciline karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece, çekişmeli taşınmazın temyize konu (A) bölümünün mera niteliğinde olmadığı, ... mirasçıları lehine zilyetlikle edinme koşullarının oluştuğu gerekçesiyle (A) bölümünün payları oranında ... mirasçıları adına tesciline karar verilmiş ise de, yapılan inceleme ve araştırma hüküm kurmaya elverişli bulunmamaktadır.
Hükme esas alınan ziraatçı bilirkişilere ait raporda, taşınmazın halihazırda buğday ekili olduğu, taşınmazın zilyetlik süresini belirlemenin teknik açıdan zor olduğu ancak eski yıllarda tarımsal faaliyet yapıldığını gösteren emareler bulunduğu, komşu mera parseli ile dava konusu taşınmazın bitki kompozisyonun farklı olduğu belirtilmiş ise de komşu mera parseli ile arada ayırıcı unsur bulunup bulunmadığının açıkça belirtilmediği, (A) bölümünün çekişmeli taşınmazın kalan bölümü ile sınırını gösteren fotoğrafları rapora eklenmiş ise de komşu mera parseli ile sınırını gösteren fotoğrafların rapora eklenmediği anlaşılmaktadır. Ayrıca taşınmazların kullanım süresi ile niteliğini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olup, mahkemece bu yönde bir araştırma yapılmamış, yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının doğru olup olmadığı hava fotoğrafları ile denetlenmemiştir. Öte yandan, (A) bölümünün sınırında dere bulunduğu halde taşınmazın dere etkisinde olup olmadığı yönünden jeolog bilirkişiden rapor alınması gerektiği de dikkate alınmamıştır.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, tespit tarihi olan 2007 yılından 15-20-25 yıl öncesine ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı Harita Genel Müdürlüğü'nden tarihleri açıkça yazılmak suretiyle istenilerek dosyaya konulmalı; bundan sonra mahallinde, yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 ziraat mühendisi, jeodezi ve fotogrametri mühendisi, jeoloji mühendisi ve fen bilirkişisinin katılımıyla yeniden keşif yapılmalı, bu keşif sırasında yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından çekişmeli taşınmazın temyize konu bölümünün öncesinin ne olduğu, kim tarafından hangi tarihten beri, ne şekilde kullanıldığı, öncesinin mera olup olmadığı, komşu mera parselinden nasıl ayrıldığı, aralarından doğal ya da yapay nitelikte ayırıcı unsur bulunup bulunmadığı hususları etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılmalı, beyanlar arasında doğabilecek çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılarak yöntemince giderilmeye çalışılmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişiye hava fotoğraflarının stereoskop aletiyle incelemesi yaptırılmak ve temin edilebilen en eski tarihli uydu fotoğrafları da değerlendirilmek suretiyle, çekişmeli taşınmazın önceki ve şimdiki niteliğinin, arazinin ekonomik amacına uygun olarak zilyetliğine ne zaman başlanıldığının belirlenmesine çalışılmalı; tanık ve yerel bilirkişi ifadeleri bilimsel esaslara ve maddi bulgulara dayanılarak hazırlanan bilirkişi raporlarıyla denetlenmeli; taşınmazın kadastro paftasındaki konumu bilgisayar programı aracılığıyla ölçekleri eşitlenmek suretiyle uydu ve hava fotoğraflarına aktarılmalı; ziraatçi bilirkişi kurulundan, çekişmeli taşınmazın temyize konu olan bölümünün zirai faaliyete konu olup olmadığı, zilyetliğin hangi tarihte başladığı ve hangi tasarruflar ile sürdürüldüğü, kullanım sınırlarının oluşup oluşmadığı, öncesinin mera olup olmadığını irdeleyen, özellikle komşu mera parseli ile karşılaştırmalı değerlendirmeyi içeren ve aralarında ayırıcı unsur bulunup bulunmadığını belirten, çekişmeli bölümün değişik yönlerden çekilmiş özellikle komşu mera ile olan sınırını gösteren fotoğrafları ile desteklenen ayrıntılı rapor alınmalı, jeoloji mühendisi bilirkişiden temyize konu (A) bölümünün, sınırında yer alan derenin etkisinde kalıp kalmadığını, aktif veya pasif dere yatağı olup olmadığını, arada kot farkı bulunup bulunmadığını açıklayan rapor alınmalı, keşfe katılacak fen bilirkişisinden keşif ve uygulamaları izleyip, denetlemeye olanak veren, çekişmeli bölüm ile mera parselinin konumunu çizilecek yan kesit krokisinde gösterecek şekilde ayrıntılı rapor alınmalı, bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
Mahkemece, bu hususlar gözetilmeksizin, ekik araştırma ve incelemeye dayalı olarak karar verilmesi isabetsiz olduğundan, usul ve yasaya aykırı hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı Hazine vekilinin temyiz itirazları yerinde bulunduğundan kabulü ile yerel mahkeme hükmünün 6100 sayılı HMK'nin Geçici 3. maddesi yollamasıyla uygulanacak olan 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK'un 440/I maddesi gereğince Yargıtay ilamının tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 17.03.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.