17. Hukuk Dairesi 2014/3127 E. , 2015/12334 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davacılar vekili ile davalılar ... ve ... ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
- K A R A R -
Davacı vekili; davalı ... ..."ın sürücüsü, davalı ..."ın işleteni (maliki) olduğu, davalı ... şirketine zorunlu mali mesuliyet sigorta poliçesi ile sigortalı özel halk otobüsünün, davacıların annesi 77 yaşındaki yolcu ... ..."yu durağa girmeden kaldırıma iki metre mesafade yol içinde indirmek istemesi ve muris yaşlı kadının inmeden hareket etmesiyle yaşlı kadının bir bacağının tekerleğin altında kalması sonucunda meydana gelen kazada murisin kaldırıldığı hastahanede vefat ettiğini, müvekkillerin yaşlı kadının oğulları olduğunu, ölen annelerinin babasından yetim aylığı ve eşinden dul aylığı aldığını, oğullarına destek olduğunu belirterek fazlaya ilşkin hakları saklı kalmak kaydıyla davacı iki oğlu için 25.000,00"er TL maddi ve 75.000,00"er TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı ... şirketi vekili, 77 yaşında bir kadından reşit olan oğullarının destek tazminatı alabilmesinin mümkün olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili, kaza yapan aracın özel halk otobüsü olduğunu, müvekkilin işleten sıfatının olmadığını belirterek müvekkil yönünden davanın husumet yokluğundan reddini savunmuştur.
Davalılar ... ve ... ... vekili, manevi tazminat isteminin fahiş olduğunu, davacıların yaşları itibari ile destek tazminatı isteyemeyeceklerini, kusuru kabul etmediklerini belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, avalı ... hakında açılan davanın bu davalının işleten sıfatı olmadığı, özel halk otobüslerinin aracın maliki nam ve hesabına işletildiği gerekçesiyle pasif husumet yokluğundan reddine, davacılar reşit ve erkek olup, sosyal ve ekonomik durumları da yerinde olduğundan annelerinden destek tazminatı almaya hakları olmadığı gerekçesiyle davacıların yasal şartları oluşmayan destekten yoksun kalma tazminatı taleplerinin reddine; manevi tazminat isteminin kısmen kabulü ile davacılar için 10.000,00"ar TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı ... ... ve ..."dan alınarak davacılara verilmesine; davalı ... şirketi hakkında açılan manevi tazminat isteminin davalı ... şirketi manevi tazminattan sorumlu olmadığından reddine karar verilmiş, hüküm; davacılar vekili ile davalılar ... ve ... ... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp değerlendirilmesinde bir usulsüzlük bulunmamasına göre, davacılar vekili ile davalılar ... ve ... ... vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmesi gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Manevi tazminat zenginleşme aracı olmamakla beraber, bu yöndeki talep hakkındaki hüküm kurulurken olay sebebiyle duyulan acı ve elemin kısmen de olsa giderilmesi amaçlanmalı ve bu sebeple tarafların sosyal ve ekonomik durumları ile birlikte olayın meydana geliş şekli de gözönünde tutularak, 6098 sayılı B.K.’nun 56. maddesindeki özel haller dikkate alınarak, hak ve nesafet kuralları çerçevesinde bir sonuca varılmalıdır. Zira, M.K"nun 4.maddesinde, kanunun takdir hakkı verdiği hallerde hakimin hak ve nesafete göre hükmedeceği öngörülmüştür.
Yukarıda belirtilen hususlar dikkate alındığında, davacılar için ayrı ayrı takdir olunan manevi tazminatın tarafların sosyal ekonomik durumu, kaza tarihi ve oluşa göre uygun olmadığı görülmüş ve hakkaniyete uygun bir manevi tazminata hükmedilmek üzere kararın davacılar yararına bozulması gerekmiştir.
2-2918 sayılı Kanun’un 85. maddesinde araç işleteninin sorumluluğu düzenlenmiş, işletenin ve araç işleticisi teşebbüsün sahibinin, aracın sürücüsünün veya aracın kullanılmasına katılan yardımcı kişilerin kusurundan kendi kusuru gibi sorumlu olacağı belirtilmiştir.
Somut olayda davalı ... her ne kadar özel halk otobüsünün maliki olmasa da özel halk otobüsleri ..."den aldıkları çalışma ruhsatı ile çalışmakta, bu otobüslerde Akpil kullanılabilmekte ya da ..."nin sorumluluğunda bilet kesilmektedir. Başka bir deyişle özel halk otobüsleri tamamen bağımsız değil, davalı ..."nin denetim ve kontrolündedir.Bu nedenlerle davalı ..."nin halk otobüsünün sürücüsünün kusurundan kendi kusuru gibi ve otobüsün maliki davalı ... ile birlikte işleten sıfatı ile sorumlu olacağı gözetilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiş ve hükmün bu nedenle bozulması gerkmiştir.
3-Mahkemece hükme esas alınan mühendis ... tarafından hazırlanan 18.04.2013 tarihli raporda, davalı sürücünün otobüsten indirme kurallarına riayet etmediğinden %75 asli kusurlu, yolcu müteveffa ... ..."nun ise yaşı nedeniyle hareket kabiliyeti azaldığından inişi sırasında dengesini sağlayamadığı ve düşüş sonrası manevra sahasından uzaklaşma kaabiliyetini gösteremediğinden %25 tali kusurlu olduğu belirtilmiştir. Davacıların murisi ... ... için belirlenen %25 kusurun gerekçesi hatalıdır.Murise atfedilen kusur kazaya ilişkin hatalı bir hareket olmayıp, KTK"da düzenlenen bir kural ihlali değildir. Murisin yaşından kaynaklanan hareket kabiliyeti zayıflığı tamamen yaş olgusu ile ilgili olup, somut olaydaki kazanın meydana gelmesinde bir kusur olarak düşünülemez. Bu nedenle hatalı değerlendirmeye dayalı bilirkişi raporuna göre murisin %25 kusurlu olduğu kabul edilerek hüküm kurulması doğru görülmemiş ve bozma nedeni yapılmıştır.
SONUÇ: Yukarıda 1 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili ile davalılar ... ve ... ... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine; 2 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin
temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün davacılar yararına BOZULMASINA, 3 numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacılar vekili ile davalılar ... ve ... ... vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davacılara ve davalılar ... ile ... ..."a geri verilmesine 18/11/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.