17. Hukuk Dairesi 2014/16388 E. , 2015/12714 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacı vekili, 15.12.2012 tarihinde davalı ... şirketine ZMMS’li, sürücü ... idaresindeki ...plakalı aracın ... AŞ’ye ZMMS’li müvekkilinin içinde yolcu olduğu, sürücü... idaresindeki ... plakalı araç ile çarpıştıklarını, meydana gelen kazada müvekkilinin malul olacak şekilde yaralandığını, fazlaya ilişkin haklarını saklı tuttuğunu belirterek sürekli işgöremezlik için 1.000,00 TL tazminatın kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müteselsilen tahsilini istemiştir. Davacı vekili, 27.03.2014 tarihli dilekçesiyle sürekli işgöremezlik talebini 198.566,00 TL’ye ıslah istemiştir.
Davalılar vekilleri, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve toplanan kanıtlara göre; davanın kabulü ile 198.566,00 TL’nin 10.01.2013 dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalılar vekilleri tarafından temyiz edilmiştir.
1-6100 sayılı HMK"nin 266. (1086 sayılı HUMK"nin 275.) ve takip eden maddeleri uyarınca, mahkemece, çözümü hukuk dışında, özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde, tarafların birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşü alınarak karar verilmelidir.
Somut uyuşmazlıkta kusur durumunun belirlenmesi yönünden de bilirkişi incelemesi yaptırılması gerekir mahkemece kusur yönünden bilirkişi incelemesi yaptırılmadan hüküm kurmaya elverişsiz olan trafik kazası tespit tutanağı kusur değerlendirmesine göre karar verilmiştir.
Bu durumda mahkemece kusur konusunda uzman İstanbul Teknik Üniversitesi veya Karayolları Genel Müdürlüğü fen heyeti gibi kurum veya kuruluşlardan seçilecek bilirkişiden dava dosyası kapsamı ve diğer deliller incelenerek sigortalı sürücülerin kusur durumlarının tespiti hususunda ayrıntılı, açıklamalı, denetime elverişli bir rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru değildir.
2-“Cismani Zarar Halinde Lazım Gelen Zarar ve Ziyan” başlığı altında düzenlenen TBK’nin 46. maddesinde, bedensel zarara uğranılması nedeni ile talep edilebilecek zarar türleri belirtilmekte olup maddi tazminat da bu zarar türleri arasında yer almaktadır. Haksız fiil sonucu çalışma gücü kaybının olduğu iddiası ve buna yönelik bir talebinin bulunması halinde, zararın kapsamının belirlenmesi açısından maluliyetin varlığı ve oranının belirlenmesi gerekmektedir. Söz konusu belirlemenin ise Adli Tıp Kurumu İhtisas Dairesi veya Üniversite Hastanelerinin Adli Tıp Anabilim Dalı bölümleri gibi kuruluşların çalışma gücü kaybı olduğu iddia edilen kişide bulunan şikâyetler dikkate alınarak oluşturulacak uzman doktor heyetinden, haksız fiilin gerçekleştiği tarihte yürürlükte olan Sosyal Sigortalar Sağlık İşlemleri Tüzüğü veya Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği hükümleri dikkate alınarak yapılması gerekmektedir.
Mahkemece davacının kaza nedeniyle meydana gelen işgücü kaybı hususunda 03.02.2014 havale tarihli adlî tıp uzman doktordan alınan raporu hükme esas alınmış ise de rapor kaza tarihinde yürürlükte bulunmayan Sosyal Sigortalar Sağlık İşlemleri Tüzüğüne göre düzenlenmiştir. Kaza, 15.12.2012 tarihinde gerçekleşmiş olup maluliyet oranının tespiti açısından Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği yürürlüktedir. Davacının trafik kazası nedeniyle işgücü kaybı oranının kesin olarak belirlenmesi için kaza tarihinde yürürlükte bulunan Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliği"ne göre rapor alınarak sonucuna göre karar vermek gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması isabetli bulunmamıştır.
3- Çalışma gücü kaybı zararının hesabında yaralanan veya malul olanın gelirinin belirlenmesi tazminatın doğru tespitinde önemli bir yer tutmaktadır. Bu anlamda belirli bir işte ücret karşılığı çalışan kişiler ile bedeni çalışma ya da ticari işletmesinde sürdürdüğü faaliyet karşılığı kazanç elde eden kişilerin bedensel zarar tazminatında esas alınacak geliri farklı değerlendirmeyi gerektirmektedir. Ücret karşılığı çalışan kişilerin gelirinin sürekli ve düzenli olması gerekmektedir. Bununla birlikte ücret karşılığı düzenli olarak çalışan kişilerin gelirlerine ilişkin olarak çalıştığı işletmede gösterilen ücretin üzerinde bir ücret aldığı hususunda somut deliller sunulması halinde kazancına ilişkin ihtilaf vukuunda meslek odasından kişinin eğitimi, tecrübesi ve niteliklerine göre alabileceği ücretin sorularak belirlenmesi gerekmektedir.
Somut olayda dava dilekçesinde davacı ...’nın mesleğinin (işinin) belirtilmediği, kolluğun yaptığı 21.02.2013 tarihli ekonomik sosyal durum araştırmasında çiftçilik yaptığı, çalıştığı dönemlerde 300-400 TL aldığının belirtildiği, tanıklar ise davacının inşaat sıvacılığı-işçiliği yaptığını günlük 70,00-80,00 TL civarında yevmiye aldıkları belirtmişlerdir. Hükme esas alınan bilirkişisi raporunda da davacının günlük 70,00 TL yevmiye üzerinden davacının sürekli işgöremezlik tazminatı hesaplanmıştır.
Buna göre mahkemece davacının kazancına ilişkin olarak araştırma yapılması yoluna gidilerek yalnız tanık beyanlarında bildirilen ücretin tazminat hesabında esas alınması hatalıdır.
Bu durumda mahkemece yapılması gereken davacının meslek ve gerçek geliri (çiftçi, inşaat ustası mı, düz işçi mi olduğunu, mevsimlik olarak mı çalıştığı) hususları araştırılarak tespit ettikten sonra gerekli görülmesi halinde yeniden aktüerya bilirkişiden raporu alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı olduğu biçimde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalılar vekillerinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalılara geri verilmesine 25/11/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.